khảo sát các mô hình nuôi cá rô đồng (anabas testudineus) ở tỉnh đồng tháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ

KHOA THỦY SẢN

DƯƠNG THỊ CẨM LIÊN

KHẢO SÁT CÁC MÔ HÌNH

NUÔI CÁ RÔ ĐỒNG (Anabas testudineus) Ở TỈNH ĐỒNG THÁP

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH QUẢN LÝ NGHỀ CÁ

2009

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ

KHOA THỦY SẢN

DƯƠNG THỊ CẨM LIÊN

KHẢO SÁT CÁC MÔ HÌNH

NUÔI CÁ RÔ ĐỒNG (Anabas testudineus) Ở TỈNH ĐỒNG THÁP

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH QUẢN LÝ NGHỀ CÁ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

Ths. NGUYỄN THANH LONG

2009

LỜI CẢM TẠ

Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy Nguyễn Thanh Long đã tận

tình hướng dẫn, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện cho tôi hoàn thành đề tài tốt nghiệp

này. Xin chân thành biết ơn toàn thể quý Thầy, Cô của Khoa Thủy sản, trường

Đại học Cần Thơ đã tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành đề tài và đã

truyền đạt những kinh nghiệm quý báu trong những năm học tập tại trường.

Xin gởi lời biết ơn chân thành đến các anh chị, các cô chú đang công tác tại Sở

Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn, Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản, các

cơ quan chính quyền địa phương, sự nhiệt tình của bà con nông dân ở tỉnh Đồng

Tháp đã cung cấp thông tin và giúp đỡ cho tôi trong quá trình phỏng vấn và thu

thập số liệu.

Sau cùng là xin biết ơn đến các bạn lớp Quản Lý Nghề Cá K31 đã nhiệt tình giúp

đỡ và động viên tôi trong suốt thời gian học tập tại trường và thời gian thực hiện

đề tài.

Dương Thị Cẩm Liên

ii

TÓM TẮT

Đề tài “Khảo sát các mô hình nuôi cá rô đồng (Anabas testudineus) ở tỉnh Đồng

tháp” được thực hiện từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2009 ở ba huyện Cao Lãnh,

Tháp Mười và Lai Vung tỉnh Đồng Tháp. Đề tài đã phỏng vấn trực tiếp 33 hộ

nuôi cá rô đồng trong ao đất và 33 hộ nuôi cá rô đồng trên ruộng theo mẫu soạn

sẳn với những nội dung về kết cấu mô hình nuôi, khía cạnh kỹ thuật, hiệu quả

kinh tế và nhận thức của người dân về các mô hình này. Qua kết quả khảo sát cho

thấy nghề nuôi cá rô đồng đang được phát triển mạnh ở tỉnh Đồng Tháp. Diện

tích đất trung bình sử dụng ch mô hình nuôi cá rô đồng trong ao đất là 0,51±0,36

ha/hộ và trên ruộng là 1,57±1,89 ha/hộ. Mùa vụ nuôi chủ yếu là mùa lũ từ tháng 4

đến tháng 8 hằng năm. Năng suất bình quân của mô hình nuôi cá rô đồng trong ao

đất là 43.225,3±19.189,4 kg/ha/năm và trên ao ruộng là 23.927,6±8.519,5

kg/ha/năm. Tổng chi phí cho mô hình nuôi cá rô đồng trong ao đất là 741±416

triệu đồng/ha/năm và trên ruộng là 453±216 triệu đồng/ha/năm. Và lợi nhuận

trung bình của mô hình nuôi trong ao và trên ruộng lần lượt là 493±400 triệu

đồng/ha/năm và 246±332 triệu đồng/ha/năm. Khi thực hiện mô hình nuôi cá rô

đồng trong ao đất và và mô hình nuôi cá rô đồng trên ruộng, người nuôi thường

gặp nhiều khó khăn nhất về chi phí và giá cá rô đồng thương phẩm. Cần đề ra các

giải pháp để khắc phục nhằm phát triển nghề nuôi cá rô đồng bền vững về lâu dài

như nâng cao chất lượng con giống, nâng cao trình độ kỹ thuật, nâng cấp hệ thống

thủy lợi, hỗ trợ vốn cho người nuôi.

iii

MỤC LỤC

CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU ............................................................... 1

1.1 Giới thiệu .......................................................................................................... 1

1.2 Mục tiêu của đề tài............................................................................................ 2

1.3 Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 2

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU .................................... 3

2.1 Điều kiện tự nhiên ............................................................................................ 3

2.1.1 Vị trí địa lý ............................................................................................. 3

2.1.2 Tài nguyên thiên nhiên.......................................................................... 3

2.1.3 Khí hậu ................................................................................................... 4

2.2 Tình hình nuôi thủy sản ở trên thế giới ............................................................ 4

2.3 Tình hình nuôi cá rô đồng ở Việt Nam............................................................. 5

2.4 Tình hình nuôi cá rô đồng ở Đồng bằng sông Cửu Long................................. 5

2.5 Tình hình nuôi cá rô đồng ở Đồng Tháp .......................................................... 6

2.6 Nhận thức của người nuôi cá rô đồng............................................................... 6

2.7 Đặc điểm phân loại, hình thái và phân bố ........................................................ 7

2.7.1 Đặc điểm phân loại................................................................................. 7

2.7.2 Đặc điểm hình thái ................................................................................. 7

2.7.3 Đặc điểm phân bố................................................................................... 8

2.7.4 Dinh dưỡng............................................................................................. 8

2.7.5 Tăng trưởng ............................................................................................ 9

2.7.6 Sinh sản .................................................................................................. 9

2.7.7 Kỹ thuật nuôi cá rô đồng ...................................................................... 10

2.8 Hiệu quả kinh tế của nghề nuôi cá rô đồng .................................................... 10

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................... 12

iv

3.1 Địa điểm và thời gian nghiên cứu................................................................... 12

3.2 Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 12

3.2.1 Vật liệu nghiên cứu .............................................................................. 12

3.2.2 Phương pháp thu thập số liệu ............................................................... 12

3.2.3 Số mẫu khảo sát.................................................................................... 14

3.3 Phương pháp xử lý và phân tích số liệu.......................................................... 14

CHƯƠNG 4 : KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN........................... 16

4.1 Tình hình nghề nuôi cá rô đồng ở tỉnh Đồng Tháp ........................................ 16

4.2 Một số thông tin chung về hộ nuôi cá rô đồng ............................................... 17

4.2.1 Về trình độ văn hoá của người nuôi..................................................... 17

4.2.2 Lao động trong mô hình cá rô đồng ..................................................... 18

4.2.3 Kinh nghiệm nuôi cá rô đồng..........................................................................18

4.3 Khía cạnh kỹ thuật nuôi của mô hình nuôi cá rô đồng................................... 19

4.3.1 Kết cấu ao nuôi..................................................................................... 19

4.3.2 Mùa vụ nuôi.......................................................................................... 20

4.3.4 Khía cạnh kỹ thuật các mô hình nuôi cá rô đồng................................. 21

4.3.5. Chất lượng giống cá rô đồng............................................................... 25

4.3.6. Thức ăn sử dụng trong các mô hình nuôi............................................ 26

4.3.7 Quản lý ao nuôi .................................................................................... 27

4.4. Hiệu quả kinh tế - kỹ thuật của các mô hình nuôi......................................... 30

4.4.1 Chi phí cố định ..................................................................................... 30

4.4.2 Chi phí biến đổi .................................................................................... 31

4.4.3 Tổng chi phí của mô hình nuôi cá rô đồng........................................... 32

4.4.4 Hiệu quả kinh tế ................................................................................... 33

4.5 Nhận thức của nông hộ............................................................................ 35

4.5.1 Khía cạnh môi trường........................................................................... 35

4.5.2 Khía cạnh xã hội................................................................................... 37

4.6 Những thuận lợi và khó khăn trong các mô hình nuôi cá rô đồng ................. 37

4.6.1 Những thuận lợi.................................................................................... 37

v