Khai thác khoáng sản trong chiến lược tăng trưởng xanh ở Việt Nam

i

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Nguyễn Đình Hòa

KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRONG CHIẾN LƯỢC

TĂNG TRƯỞNG XANH Ở VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI – 2016

ii

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

Nguyễn Đình Hòa

KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRONG CHIẾN LƯỢC

TĂNG TRƯỞNG XANH Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành : Kinh tế phát triển

Mã số : 62 31 01 05

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. TS. Vũ Tuấn Anh

2. PGS. TS. Nguyễn Cảnh Nam

HÀ NỘI – 2016

iii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của

riêng tôi, các số liệu nêu trong luận án là trung thực. Những

kết luận khoa học của luận án chưa từng được công bố

trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận án

Nguyễn Đình Hòa

iv

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT...............................................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ..................................................................................vii

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................1

Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI

LUẬN ÁN.................................................................................................................................10

1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ................................................................... 10

1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước.................................................................... 21

1.3. Nhận xét chung về các công trình hiện có và vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu 29

Tiểu kết chương 1................................................................................................... 30

Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KHAI THÁC KHOÁNG SẢN

TRONG TĂNG TRƯỞNG XANH........................................................................................32

2.1. Cơ sở lý luận về khai thác khoáng sản trong tăng trưởng xanh ...................... 32

2.2. Kinh nghiệm quốc tế về khai thác khoáng sản trong việc phát triển bền vững,

tăng trưởng xanh đối với nền kinh tế ..................................................................... 59

Tiểu kết chương 2................................................................................................... 66

Chương 3: THỰC TRẠNG KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRONG CHIẾN

LƯỢC TĂNG TRƯỞNG XANH Ở VIỆT NAM..........................................................67

3.1. Thực trạng khai thác khoáng sản từ góc nhìn của tăng trưởng xanh .............. 67

3.2. Đánh giá kết quả của khai thác khoáng sản theo tiêu chí tăng trưởng xanh ... 74

3.3. Những vấn đề đặt ra đối với khai thác khoáng sản trong việc thực hiện chiến

lược tăng trưởng xanh ............................................................................................ 95

3.4. Đánh giá chung về khai thác khoáng sản trong chiến lược tăng trưởng xanh. 102

Tiểu kết chương 3................................................................................................. 115

Chương 4: ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN, ĐỔI MỚI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN

TRONG CHIẾN LƯỢC TĂNG TRƯỞNG XANH Ở VIỆT NAM.................................116

4.1. Bối cảnh quốc tế, trong nước thời gian tới và những vấn đề đặt ra đối với khai

thác khoáng sản trong chiến lược tăng trưởng xanh ............................................ 116

4.2. Quan điểm, định hướng về khai thác khoáng sản trong chiến lược tăng trưởng

xanh ...................................................................................................................... 125

4.3. Các giải pháp về khai thác khoáng sản trong chiến lược tăng trưởng xanh.. 135

Tiểu kết chương 4................................................................................................. 149

v

KẾT LUẬN.............................................................................................................................150

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN....153

TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................................154

Phụ lục 1: Các bảng số liệu, hình vẽ......................................................................................172

Phụ lục 2: Danh mục các hình ảnh từ khảo sát thực tiễn minh họa về thực trạng khai thác

khoáng sản...............................................................................................................................195

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

ADB Ngân hàng Phát triển châu Á

BĐKH Biến đổi khí hậu

BVMT Bảo vệ môi trường

CIEM Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương

ĐMC Đánh giá môi trường chiến lược

DNNN Doanh nghiệp nhà nước

ĐTM Đánh giá tác động môi trường

KHCN Khoa học công nghệ

NSNN Ngân sách nhà nước

OECD Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế

ONMT Ô nhiễm môi trường

PTBV Phát triển bền vững

SERI Viện Nghiên cứu phát triển bền vững Châu Âu

TCCP Tiêu chuẩn cho phép

TNKS Tài nguyên khoáng sản

TNMT Tài nguyên và môi trường

TTX Tăng trưởng xanh

UNDP Chương trình Phát triển Liên hợp quốc

UNEP Chương trình Môi trường Liên hợp quốc

UNESCAP Ủy ban Kinh tế Xã hội châu Á Thái Bình Dương Liên hợp quốc

UNIDO Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hiệp quốc

VCCI Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

VLXD Vật liệu xây dựng

WB Ngân hàng Thế giới

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Tiêu chí đánh giá khai thác khoáng sản trên quan điểm tăng trưởng xanh .....53

Bảng 3.1: Đóng góp của ngành công nghiệp khai khoáng vào GDP........................74

Bảng 3.2: Đóng góp của khai thác khoáng sản vào ngân sách nhà nước .................76

Bảng 3.3: Tỷ lệ giá trị gia tăng trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp của ngành

công nghiệp khai khoáng..........................................................................78

Bảng 3.4: Tình hình tổn thất trong khai thác than tại các mỏ trong Tập đoàn

Than – Khoáng sản Việt Nam................................................................79

Bảng 3.5: Chỉ số HHI và EG của ngành công nghiệp khai khoáng..........................81

Bảng 3.6: Tình hình thực hiện chi ngân sách cho sự nghiệp môi trường .................86

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ

Hình 2.1: Tách rời tài nguyên và tác động môi trường trong tăng trưởng kinh tế ...50

Hình 3.1: Xu hướng về khai thác khoáng sản trong giai đoạn 1980 – 2013.............71

Hình 3.2: Số lao động làm việc trong ngành công nghiệp khai khoáng ...................78

Hình 3.3: Xu hướng về năng suất tài nguyên từ khai thác khoáng sản ................82

Hình 3.4: Tốc độ tăng trưởng khai thác than và phát thải CO2.................................84

Hình 3.5: Tốc độ tăng trưởng khai thác và tốc độ tăng tiền lương ở các doanh

nghiệp khai khoáng...................................................................................90

Hình 3.6: Các chỉ số thành phần và chỉ số SDI ngành công nghiệp khai khoáng..............94

Hình 3.7: Xu hướng về tăng trưởng kinh tế, khai thác khoáng sản và phát thải CO2

tại Việt Nam .............................................................................................97

Hình 3.8: Quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng khai thác và tăng trưởng TFP...............99

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Tài nguyên thiên nhiên nói chung và tài nguyên khoáng sản nói riêng là một

trong những đầu vào của sản xuất. Không những vậy, nhiều loại khoáng sản còn

gắn liền với lợi thế so sánh và vị thế của quốc gia. Việt Nam được đánh giá là có

tiềm năng về khoáng sản với khoảng hơn 5000 mỏ và điểm mỏ của hơn 60 loại

khoáng sản [10].

Trong thời gian qua, ngành công nghiệp khai khoáng đã có những đóng góp nhất

định vào tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách và giải quyết việc làm. Tuy nhiên,

ngành này hiện đang bộc lộ không ít hạn chế, thách thức đối với tăng trưởng xanh,

phát triển bền vững.

Tình trạng khai thác ồ ạt tài nguyên khoáng sản, hiệu quả sử dụng tài nguyên

thấp, tỷ lệ tổn thất cao, nhiều loại tài nguyên khoáng sản có nguy cơ bước vào thời

kỳ bị cạn kiệt. Việc cấp phép khai thác thiếu hợp lý, thậm chí có tình trạng chia nhỏ

khu vực khai thác để cấp phép. Các doanh nghiệp khai khoáng chủ yếu là quy mô

nhỏ, trình độ kỹ thuật lạc hậu và trình độ tay nghề của người lao động còn hạn chế

[18]. Sự lãng phí, tổn thất khoáng sản trong hoạt động khai thác cao [78].

Hoạt động khai thác khoáng sản tác động tiêu cực tới môi trường, sinh kế, hệ

thống đường sá phục vụ dân sinh [59], [64], [68]. Việc khai thác khoáng sản

cũng thải ra một khối lượng lớn đất đá thải, ảnh hưởng tới môi trường xung

quanh [48], [50].

Khoáng sản đã khai thác chủ yếu được xuất khẩu ở dạng thô, thay vì lấy nguồn

tài nguyên khoáng sản làm “mồi” để thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp chế

biến, khiến cho Việt Nam có nguy cơ mất dần cơ hội để phát triển những ngành

công nghiệp quan trọng, những lĩnh vực phụ trợ có sức lan tỏa lớn. Việc khai thác

tài nguyên mà không gắn với phát triển công nghiệp chế biến có nguy cơ đẩy nhanh

tốc độ “chảy máu tài nguyên”, khi các ngành công nghiệp nội địa phát triển thì tài

nguyên cũng không còn.

2

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng lợi ích từ khai thác khoáng sản có xu hướng

nghiêng về các doanh nghiệp khai khoáng [20], [21]. Xu hướng này có nguy cơ tạo

ra các lợi ích nhóm trong khai thác khoáng sản và hệ quả là thiếu bền vững về xã

hội. Việc hình thành nhóm lợi ích có nguy cơ gây ra “méo mó” trong các chính sách.

Thực trạng đã nêu cho thấy nếu không có chiến lược quản lý, khai thác và sử

dụng hợp lý đối với tài nguyên khoáng sản, Việt Nam có nguy cơ rơi vào bẫy “lời

nguyền tài nguyên” như nhiều quốc gia đã và đang gặp phải.

Hiện nay, Chính phủ đang thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng chuyển từ

chiều rộng sang chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh

của nền kinh tế. Theo đó, việc khai thác khoáng sản cần những thay đổi nhằm nâng

cao khả năng đóng góp, thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp chế biến dựa

trên cơ sở nguyên liệu trong nước và công nghệ cao để đạt mục tiêu tăng tỷ phần giá

trị gia tăng – quốc gia trong sản phẩm.

Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Biến

đổi khí hậu tác động tới các hoạt động kinh tế, trong đó có khai thác khoáng sản.

Nước ta đang ngày càng hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới với các yêu cầu cao

về môi trường và an toàn vệ sinh lao động. Đây là yêu cầu và thách thức đối với nền

kinh tế nói chung và ngành công nghiệp khai khoáng nói riêng để có thể tham gia

chuỗi sản xuất toàn cầu hay những ràng buộc để tài trợ vốn.

Nhằm thích ứng với các thách thức vừa đề cập, trong những năm gần đây, Nhà

nước ban hành các chủ trương, chính sách về bảo vệ môi trường, khai thác tài

nguyên thiên nhiên và về phát triển bền vững, tăng trưởng xanh, trong đó quan

trọng nhất là “Chiến lược phát triển bền vững ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020”

(Quyết định số 432/TTg ngày 12/4/2012) và “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng

xanh thời kỳ 2011 – 2020 và tầm nhìn đến 2050” (Quyết định số 1393/QĐ–TTg

ngày 25/9/2012). Chiến lược tăng trưởng xanh đề ra các nhiệm vụ: (i) giảm thiểu

cường độ phát thải khí nhà kính và khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, năng

lượng tái tạo; (ii) xanh hóa sản xuất và (iii) xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng

bền vững. Tăng trưởng xanh là một nội dung của phát triển bền vững, đảm bảo phát

triển kinh tế theo hướng nhanh, hiệu quả và bền vững, đồng thời góp phần giảm nhẹ

3

và phòng chống tác động của biến đổi khí hậu. Chiến lược tăng trưởng xanh là

chiến lược phát triển kinh tế theo hướng bền vững, là bộ phận cấu thành của

Chương trình nghị sự 21 về phát triển bền vững của Việt Nam đã được Chính phủ

Việt Nam ban hành năm 2004. Theo đó, để đóng góp vào việc thực hiện chiến lược

tăng trưởng xanh và thích ứng với bối cảnh mới, việc khai thác khoáng sản cần có

cách tiếp cận và phương thức mới.

Các nghiên cứu hiện có về khai thác khoáng sản tại Việt Nam cho đến nay tập

trung chủ yếu vào giải quyết những vấn đề mang tính kỹ thuật, hiệu quả kinh tế đơn

thuần. Thậm chí khai thác khoáng sản thường được đánh giá qua đóng góp cho sự

tăng trưởng sản lượng và giá trị xuất khẩu, chứ chưa được đánh giá đầy đủ tác động

nhiều mặt về giá trị quý hiếm lâu dài của tài nguyên, về tổng chi phí – lợi ích (bao

gồm cả chi phí cơ hội và chi phí bồi hoàn tài nguyên). Nguyên tắc cốt lõi của phát

triển bền vững “tiêu dùng hiện tại không làm tổn hại tới tiêu dùng của các thế hệ

mai sau” hầu như chưa được vận dụng trong hoạch định các chiến lược dài hạn và

chính sách khai thác khoáng sản.

Các nghiên cứu hiện có của các tác giả trong nước đề cập đến tăng trưởng xanh,

song chưa đưa ra được các chỉ tiêu áp dụng vào ngành công nghiệp khai khoáng.

Hơn nữa, công trình nghiên cứu vẫn chưa đề xuất phương pháp và tính toán chỉ số

tổng hợp các chỉ tiêu thành phần theo các trụ cột phát triển bền vững để theo dõi xu

hướng phát triển của ngành công nghiệp khai khoáng Việt Nam.

Từ những vấn đề trên cho thấy nghiên cứu nhằm đưa ra luận cứ khoa học xác

đáng cho việc hoạch định chính sách thích hợp để khai thác khoáng sản đáp ứng

được nhu cầu phát triển đất nước trong khuôn khổ chiến lược tăng trưởng xanh là có

ý nghĩa về khoa học và có khả năng đóng góp vào thực tiễn hoạch định chính sách

và đưa ra những giải pháp cho những vấn đề công nghiệp hóa, hiện đại hóa sắp tới.

Vì tính cấp thiết và ý nghĩa như trên, đề tài “Khai thác khoáng sản trong chiến

lược tăng trưởng xanh ở Việt Nam” được tác giả luận án lựa chọn để nghiên cứu.

4

2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

Làm rõ cơ sở lý luận về khai thác khoáng sản trong tăng trưởng xanh; đánh giá

thực trạng khai thác khoáng sản ở Việt Nam trong chiến lược tăng trưởng xanh và

đề xuất quan điểm, định hướng, giải pháp về khai thác khoáng sản trong quá trình

thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh ở Việt Nam.

2.2. Các nhiệm vụ nghiên cứu

1) Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và thực tiễn về khai thác khoáng sản

trong tăng trưởng xanh.

2) Phân tích, đánh giá thực trạng khai thác khoáng sản trong chiến lược tăng

trưởng xanh ở Việt Nam.

3) Đề xuất quan điểm, định hướng và giải pháp về khai thác khoáng sản trong

quá trình thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh ở Việt Nam.

2.3. Câu hỏi nghiên cứu

Nhằm góp phần đạt các mục tiêu và nhiệm vụ vừa nêu, luận án tập trung giải đáp

các câu hỏi nghiên cứu chính:

1) Khai thác khoáng sản ở Việt Nam đã theo hướng tăng trưởng xanh chưa?

Câu hỏi nghiên cứu này hướng tới việc tìm hiểu xem khai thác khoáng sản diễn

ra theo xu hướng tốt lên hay xấu hơn, chứ không trả lời khai thác khoáng sản đã

xanh hay chưa (bởi giữa kinh tế, xã hội, môi trường có luôn sự đánh đổi và việc đưa

ra ngưỡng/ chỉ tiêu định lượng cụ thể để đánh giá là nhiệm vụ không khả thi).

2) Việc khai thác khoáng sản (duy trì theo phương thức khai thác như hiện

nay) ảnh hưởng gì và như thế nào tới việc thực hiện chiến lược tăng

trưởng xanh?

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận án nghiên cứu về hiệu quả kinh tế, tác động đến xã hội và môi trường

của khai thác khoáng sản trong quá trình thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh

ở Việt Nam.

5

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung nghiên cứu:

– Khai thác khoáng sản trong chiến lược tăng trưởng xanh bao gồm hai mặt: (a)

khai thác khoáng sản theo hướng tăng trưởng xanh, tức là tăng trưởng xanh đối với

ngành công nghiệp khai khoáng; và (b) khai thác khoáng sản cần có những đóng

góp vào việc thực hiện và đạt được các kết quả của chiến lược tăng trưởng xanh của

Việt Nam. Luận án chủ yếu nghiên cứu về khai thác khoáng sản theo hướng tăng

trưởng xanh.

– Khi nghiên cứu về khai thác khoáng sản theo hướng tăng trưởng xanh, luận án

tập trung vào các vấn đề về kinh tế, xã hội và môi trường. Luận án chỉ đề cập ở mức

độ nhất định về xanh hóa khai thác khoáng sản, bởi chủ đề này chủ yếu đặt vấn đề

đưa các công nghệ xanh và sạch, phương thức sản xuất/khai thác xanh vào trong

quá trình khai thác khoáng sản, cách thức xử lý môi trường,... các nội dung này

thiên về khía cạnh kỹ thuật của khai thác mỏ và xử lý vấn đề môi trường.

– Luận án tập trung phân tích, đánh giá và đề xuất ở mức cần thiết đối với một số

khía cạnh của khai thác, chứ không đi sâu nghiên cứu về sử dụng khoáng sản.

Về không gian: Luận án nghiên cứu về khai thác khoáng sản ở Việt Nam.

Về thời gian: Luận án tập trung nghiên cứu các nội dung trong giai đoạn từ năm

2000 đến nay.

4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án

4.1. Cách tiếp cận vấn đề nghiên cứu

Luận án sử dụng cách tiếp cận hệ thống và phát triển bền vững trong nghiên cứu.

Khai thác khoáng sản và tác động kinh tế, xã hội, môi trường được phân tích theo

chuỗi, được phân loại theo các cách khác nhau:

– Khai thác khoáng sản phân theo tiến trình thực hiện và các chính sách quản lý

nhà nước: quy hoạch → trao hợp đồng và giấy phép khai thác → giám sát quá trình

khai thác (bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động về xã hội) → thu ngân sách và

sử dụng nguồn thu → các chính sách và dự án phục vụ phát triển bền vững. Cách

tiếp cận này để đánh giá thực trạng chính sách ở các công đoạn của khai thác

khoáng sản.

6

– Phân theo vai trò hay tác động lan tỏa của khai thác khoáng sản đối với các

ngành kinh tế: từ sản phẩm khoáng sản và phát triển các ngành công nghiệp theo

sau sản phẩm khoáng sản.

– Phân theo vai trò của khai thác khoáng sản trong hội nhập kinh tế quốc tế: đề

xuất các chính sách sản phẩm khoáng sản tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu.

– Phân theo tác động kinh tế, xã hội và môi trường của khai thác khoáng sản:

phân tích chuỗi, đầu vào – đầu ra của khoáng sản nhằm làm rõ tác động của khai

thác khoáng sản đối với môi trường và mô hình tiêu dùng của xã hội, đề xuất yêu

cầu phát triển các sản phẩm thay thế để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội.

4.2. Phương pháp nghiên cứu

Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận án bao gồm:

a) Phương pháp định tính

– Phương pháp so sánh, bao gồm so sánh theo chuỗi thời gian và so sánh chéo

được đề tài sử dụng để đối chiếu giữa các chỉ tiêu có liên quan trên các khía cạnh

của tăng trưởng xanh:

+ So sánh về thay đổi, chuyển biến các chính sách liên quan tới khai thác khoáng

sản theo thời gian.

+ So sánh theo thời gian các kết quả, hệ quả của chính sách đối với khai thác

khoáng sản trên quan điểm tăng trưởng xanh.

– Phương pháp phân tích

+ Phân tích thống kê:

Phương pháp này được sử dụng để phân tích: 1) số liệu thống kê về tình hình

kinh tế – xã hội; 2) phân tích số liệu thống kê từ kết quả điều tra doanh nghiệp trong

giai đoạn từ 2000 – đến nay để làm rõ thực trạng và xu hướng phát triển của các

doanh nghiệp khai khoáng; 3) các số liệu về tài nguyên và môi trường, hiệu quả sử

dụng tài nguyên;...

+ Phân tích các chính sách:

Tính đồng bộ, phù hợp pháp luật của các văn bản đã ban hành.

Tính khả thi (phù hợp với thực tiễn) của các quy định: việc ban hành các chính

sách có phù hợp với tính đặc thù của khai thác khoáng sản, ví dụ đặc thù của ngành

7

khai khoáng là càng ngày càng phải khai thác xuống sâu (đối với khai thác hầm lò),

điều này đồng nghĩa với chi phí sản xuất phải cao hơn, so các quy định tài chính

(thuế tài nguyên) có xu hướng ngày càng tăng. Việc phân cấp quản lý tài nguyên

khoáng sản liệu có phù hợp điều kiện thực tế của cấp địa phương (đặc biệt cấp

huyện) về số lượng và năng lực, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ.

Tính phù hợp của các cộng cụ kinh tế được áp dụng trong hoạt động khoáng sản

(thuế, phí, ký quỹ….), tính ổn định về chính sách trong lĩnh vực khoáng sản.

Phân tích, đánh giá các nội dung và việc tổ chức triển khai các chính sách về khai

thác khoáng sản. Phân tích tác động (từ một số ví dụ) về các tác động của chính

sách và của hoạt động khai thác khoáng sản tới môi trường, đời sống và kinh tế của

người dân địa phương tại vùng khai thác.

– Phương pháp điều tra, khảo sát thực tiễn

Nghiên cứu sinh đã tiến hành khảo sát thực tiễn về khai thác titan tại tỉnh Bình

Định, khai thác quặng sắt và volfram tại tỉnh Thái Nguyên, khai thác bôxit tại Tân

Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đắk Nông). Phương pháp khảo sát bao gồm phỏng

vấn sâu, thảo luận với đại diện các cấp chính quyền (tỉnh, huyện, xã), các doanh

nghiệp khai khoáng và người dân nơi khai thác mỏ. Nội dung khảo sát tập trung vào

những vấn đề: những bất cập của các chính sách khai thác khoáng sản, tác động

(tiêu cực, tích cực) của khai thác khoáng sản đối với phát triển kinh tế – xã hội, tài

nguyên – môi trường.

– Phương pháp tổng hợp

Phương pháp tổng hợp được sử dụng để rút ra các nhận xét, khái quát, kết luận từ

các kết quả, nội dung được hiện thông qua phân tích, so sánh,...

b) Phương pháp định lượng

– Tính chỉ số HHI (Herfindahl–Hirschmann Index): tính toán và phân tích chỉ số

tập trung và thu hút của ngành công nghiệp khai khoáng đối với những nơi khai

thác mỏ (chi tiết phương pháp tính toán tại Bảng 9 - Phụ lục).

– Tính chỉ số SDI (Sustainable Development Index): xây dựng và tính toán chỉ số

phát triển bền vững ngành công nghiệp khai khoáng Việt Nam. Việc tính toán chỉ số