Kế toán Vật liệu và Công cụ, dụng cụ ở Công ty Thiết bị đo điện

Lêi më ®Çu

Trong nh÷ng n¨m qua nÒn kinh tÕ níc ta ®· cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn c¨n

b¶n, xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp bíc sang c¬ chÕ thÞ trêng víi c¸c

quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n (quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu).

Sù chuyÓn biÕn nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®æi míi tæ chøc qu¶n lý s¶n

xuÊt, tù lÊy thu bï chi vµ tiªu thô s¶n phÈm nh thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.

VËt liÖu lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu h×nh thµnh nªn s¶n phÈm, chi phÝ vËt liÖu

chiÕm mét tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c

qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tèt vÒ chi phÝ vËt liÖu kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh

to¸n gi¸ thµnh ®óng ®¾n mµ cßn lµ mét biÖn ph¸p kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®Ó phÊn ®Êu

tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.

NhËn thÊy râ tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë c¸c doanh

nghiÖp nãi chung vµ ë C«ng ty thiÕt bÞ ®o ®iÖn nãi riªng, em ®· chän ®Ò tµi “KÕ

to¸n VËt liÖu vµ C«ng cô, dông cô ë C«ng ty ThiÕt bÞ ®o ®iÖn” ®Ó nghiªn cøu

trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty.

Néi dung cña chuyªn ®Ò ngoµi phÇn lêi më ®Çu vµ kÕt luËn ® îc chia lµm

ba phÇn nh sau:

PhÇn thø nhÊt: C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n

nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp

s¶n xuÊt.

PhÇn thø hai: Tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

ë C«ng ty thiÕt bÞ ®o ®iÖn.

PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch

to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ë

C«ng ty ThiÕt bÞ ®o ®iÖn.

1

PhÇn thø nhÊt

C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n

kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô

trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

I-/ Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu

vµ c«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

1-/ Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong

doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

C¸c yÕu tè ®Çu vµo quyÕt ®Þnh sù tån t¹i trong s¶n xuÊt kinh doanh v× chÝnh

nã t¹o nªn gi¸ c¶ vµ chÊt lîng. NhiÖm vô cña c¸c nhµ qu¶n lý lµ ph¶i biÕt hiÖu qu¶

cña yÕu tè ®Çu vµo, trong ®ã ®èi tîng ®Æc biÖt quan t©m lµ t liÖu s¶n xuÊt, lµ nh©n

tè chñ yÕu t¸c ®éng ®Õn chi phÝ vµ chÊt lîng s¶n phÈm. T liÖu s¶n xuÊt bao gåm

®èi tîng lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng, chóng sÏ t¹o nªn s¶n phÈm th«ng qua lao

®éng sèng cña con ngêi.

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng, lµ c¬ së vËt chÊt

cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, bÞ tiªu hao toµn bé vµ

chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Trong

toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm chi phÝ vÒ vËt liÖu thên chiÕm ®Õn

70%. V× vËy chi phÝ vËt liÖu sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc sö dông hîp lý, tiÕt

kiÖm ®Çu vµo vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng nh viÖc sö dông hiÖu qu¶ vèn kinh

doanh cña doanh nghiÖp. Nguyªn vËt liÖu ®îc ®¶m b¶o ®Çy ®ñ, ®ång bé chÊt lîng

lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt më réng.

Kh¸c víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng cã gi¸ trÞ nhá,

thêi gian sö dông ng¾n, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn quy ®Þnh vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ

thêi gian sö dông ®Ó trë thµnh tµi s¶n cè ®Þnh. Chóng ®îc coi lµ tµi s¶n lu ®éng vµ

®îc mua s¾m, dù tr÷ b»ng nguån vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp nh ®èi víi vËt

liÖu. C«ng cô dông cô thêng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kh¸c nhau vÉn

gi÷ nguyªn ®îc h×nh th¸i ban ®Çu vµ gi¸ trÞ hao mßn dÇn, chuyÓn dÞch tõng phÇn

vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

2

2-/ Yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu.

XuÊt ph¸t tõ vai trß, ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®ßi hái ph¶i t¨ng cêng, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c

qu¶n lý nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ë mäi kh©u tõ kh©u thu mua, b¶o

qu¶n, sö dông vµ dù tr÷.

ë kh©u thu mua ph¶i qu¶n lý vÒ khèi lîng, chÊt lîng, quy c¸ch, chñng lo¹i,

gi¸ mua vµ chi phÝ mua còng nh kÕ ho¹ch mua theo ®óng tiÕn ®é thêi gian phï hîp

víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

Ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu vµ

c«ng cô, dông cô tr¸nh h háng mÊt m¸t, hao hôt, ®¶m b¶o an toµn.

ViÖc sö dông vËt liÖu ph¶i hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc, dù to¸n

chi phÝ nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp cho doanh nghiÖp nªn ®ßi hái

ph¶i tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng vµ sö dông nguyªn

vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong s¶n xuÊt kinh doanh.

ë kh©u dù tr÷, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu

cho tõng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh

doanh ®îc liªn tôc tr¸nh g©y ngõng trÖ ho¹t ®éng s¶n xuÊt do thiÕu hoÆc ø ®äng

vèn do thõa qu¸ nhiÒu.

3-/ NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô.

§Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:

- Thùc hiÖn ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô phï hîp víi c¸c

nguyªn t¾c, yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ níc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ cña doanh

nghiÖp.

- Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n, tµi kho¶n, sæ s¸ch sö dông phï hîp víi ph¬ng

ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i,

tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña nguyªn vËt

liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong qóa tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp

sè liÖu kÞp thêi ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.

- Tham gia viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua, t×nh

h×nh thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi cung cÊp vµ t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu

vµ c«ng cô, dông cô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.

3

II-/ Tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô.

Tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô lµ viÖc tæ chøc, lùa

chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp theo nguyªn t¾c h¹ch

to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ®èi víi tõng doanh nghiÖp cô thÓ.

ViÖc tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ph¶i dùa trªn c¬

së cã hiÖu qu¶, môc ®Ých tËp hîp hÖ thèng ho¸ vµ hîp lý ho¸ th«ng tin cho qu¶n lý

doanh nghiÖp vµ Nhµ níc trong lÜnh vùc ®Çu t, sö dông, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn

s¶n xuÊt trong kinh doanh.

ViÖc tæ chøc trong h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo ®óng

nguyªn t¾c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ®èi víi tõng doanh nghiÖp sao cho phï hîp

víi chÕ ®é vµ hiÖu qu¶ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý trong doanh nghiÖp.

Qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cã thÓ kh¸i

qu¸t theo s¬ ®å sau:

S¬ ®å 1 - Qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô.

4

Tæ chøc h¹ch to¸n NVL, CCDC

Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ

Tæ chøc c«ng t¸c kiÓm kª NVL, CCDC

Tæ chøc h¹ch

to¸n chi tiÕt

NVL, CCDC

Tæ chøc h¹ch

to¸n tæng hîp

NVL, CCDC

Lùa chän h×nh thøc

sæ kÕ to¸n tæng hîp

Lùa chän ph­¬ng

ph¸p h¹ch to¸n

chi tiÕt thÝch hîp

- PP thÎ song song

- PP sæ ®èi chiÕu

lu©n chuyÓn

- PP sæ sè d￾Lùa chän ph­¬ng

ph¸p h¹ch to¸n

- Ph­¬ng ph¸p

kiÓm kª ®Þnh kú

- Ph­¬ng ph¸p kª

khai

th­êng xuyªn

Ghi sæ chi tiÕt

NVL, CCDC

X©y dùng hÖ thèng

tµi kho¶n kÕ to¸n

Ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp

1-/ Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu thêng cã nhiÒu chñng lo¹i, cã vai

trß, c«ng dông, tÝnh chÊt lý, ho¸ kh¸c nhau vµ thêng xuyªn biÕn ®éng t¨ng gi¶m

trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n

vËt liÖu doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu.

Ph©n lo¹i vËt liÖu lµ viÖc s¾p xÕp vËt liÖu thµnh tõng nhãm theo c¸c tiªu thøc

kh¸c nhau. Yªu cÇu cña ph©n lo¹i vËt liÖu lµ ph¶i khoa häc, hîp lý phï hîp víi ®Æc

®iÓm riªng cña tõng doanh nghiÖp vµ ph¶i ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý

vµ h¹ch to¸n vËt liÖu.

C¸c ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i vËt liÖu gåm.

1.1 Ph©n lo¹i theo vai trß vµ c«ng dông cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt kinh doanh.

Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu mµ sau khi gia c«ng,

chÕ biÕn sÏ thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm (kÓ c¶ b¸n thµnh phÈm

mua vµo).

- Nguyªn vËt liÖu phô: lµ nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trî

trong s¶n xuÊt, ®îc sö dông kÕt hîp víi nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó lµm thay ®æi mµu

s¾c, h×nh d¸ng, mïi vÞ hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n, phôc vô ho¹t ®éng cña c¸c t liÖu

lao ®éng hay phôc vô cho lao ®éng cña c«ng nh©n viªn chøc (dÇu nhên, hå keo,

thuèc nhuém, thuèc tÈy, thuèc chèng rØ, h¬ng liÖu...)

- Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt, kinh doanh nh than, cñi, x¨ng dÇu, khÝ ®èt ...

- Phô tïng thay thÕ: lµ c¸c chi tiÕt, phô tïng dïng ®Ó söa ch÷a vµ thay thÕ cho

m¸y mãc, thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i...

- VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c vËt liÖu vµ thiÕt bÞ (cÇn

l¾p, kh«ng cÇn l¾p, vËt kÕt cÊu, c«ng cô, khÝ cô...) mµ doanh nghiÖp mua vµo nh»m

môc ®Ých ®Çu t chi x©y dùng c¬ b¶n.

- PhÝ liÖu: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu thu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay thanh lý tµi

s¶n, cã thÓ sö dông hay b¸n ra ngoµi (ph«i b¸o, v¶i vôn...).

C¸ch ph©n lo¹i nµy cho thÊy vai trß cña tõng chñng lo¹i vËt liÖu trong qu¸

tr×nh t¹o ra s¶n phÈm vf lµ c¬ së x©y dùng c¸c tµi kho¶n cÊp hai thÝch hîp ®Ó h¹ch

to¸n.

5

1.2 Ph©n lo¹i theo nguån vËt liÖu.

- VËt liÖu mua ngoµi: lµ nh÷ng vËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh ®îc

doanh nghiÖp mua ngoµi thÞ trêng. Mua ngoµi lµ ph¬ng thøc cung øng vËt liÖu th￾êng xuyªn cña mçi doanh nghiÖp.

- VËt liÖu tù s¶n xuÊt: lµ nh÷ng vËt liÖu do doanh nghiÖp tù chÕ biÕn hay thuª

ngoµi chÕ biÕn ®Ó sö dông cho s¶n xuÊt ë giai ®o¹n sau.

- VËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh hoÆc ®îc biÕu tÆng, cÊp ph¸t.

C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp tÝnh gi¸ vËt liÖu ®îc chÝnh x¸c.

Sau khi ph©n lo¹i vËt liÖu, doanh nghiÖp ph¶i lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu. Sæ

danh ®iÓm vËt liÖu lµ sæ liÖt kª toµn bé c¸c lo¹i vËt liÖu sö dông trong doanh

nghiÖp theo tõng ph©n nhãm hoÆc tõng kho. Sæ danh ®iÓm ph¶i quy ®Þnh thèng

nhÊt m· sè, tªn gäi, quy c¸ch, ®¬n vÞ tÝnh, ®¬n gi¸ h¹ch to¸n ®Þnh møc dù tr÷...cña

tõng chñng lo¹i vËt liÖu. M· sè cña vËt liÖu ph¶i thÓ hiÖn ®îc lo¹i, nhãm, thø cña

vËt liÖu

B¶ng sè 1 - Sæ danh ®iÓm vËt liÖu, c«ng cô dông cô.

A - NL, VL.

KÝ hiÖu ( m· ho¸) Tªn, nh·n hiÖu,

quy c¸ch NVL

§¬n vÞ

tÝnh

§¬n gi¸

h¹ch to¸n

Ghi chó

Nhãm Danh ®iÓm NL, VL

1521.01 1521.01.01

1521.01.02

......................

1521.01.99

1521.02 1521.02.01

.....................

1521.02.99

......................

1521.96 1521.99.01

Sæ danh ®iÓm vËt liÖu rÊt cã Ých cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu

®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c h¹ch to¸n ë doanh nghiÖp.

2-/ TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô.

6

Trong h¹ch to¸n, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ®îc tÝnh theo

gi¸ thùc tÕ (gi¸ gèc). Tuú theo doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc

tiÕp hay ph¬ng ph¸p khÊu trõ mµ trong gi¸ thùc tÕ cã thÓ cã thuÕ VAT (nÕu tÝnh

theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp) hay kh«ng cã thuÕ VAT (nÕu tÝnh theo ph¬ng ph¸p

khÊu trõ).

2.1. TÝnh gi¸ nhËp nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô.

ViÖc tÝnh gi¸ nhËp nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc c¨n cø vµo nguån

nhËp ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ cña chóng.

a, Víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mua ngoµi: Gi¸ thùc tÕ gåm: gi¸

mua ghi trªn ho¸ ®¬n ngêi b¸n céng (+), thuÕ nhËp khÈu (nÕu cã) vµ c¸c kho¶n chi

phÝ thu mua thùc tÕ (chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi phÝ thu mua ®éc lËp, chi phÝ

thuª kho b·i, tiÒn ph¹t lu kho ...) trõ (-) c¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ hµng mua

®îc hëng.

b, Víi vËt liÖu tù s¶n xuÊt: TÝnh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ.

c, Víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ trÞ vËt liÖu

xuÊt chÕ biÕn cïng c¸c chi phÝ liªn quan (tiÒn thuª gia c«ng, chÕ biÕn, chi phÝ vËn

chuyÓn, bèc dì...)

d, Víi vËt liÖu nhËn ®ãng gãp tõ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc, c¸ nh©n tham gia liªn

doanh: gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ tho¶ thuËn do c¸c bªn x¸c ®Þnh.

e, Víi vËt liÖu ® îc tÆng th ëng: Gi¸ thùc tÕ tÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng.

f, Víi phÕ liÖu: (s¶n phÈm háng, c«ng cô, dông cô háng, TSC§ thanh lý) gi¸

nhËp vËt liÖu lµ gi¸ cã thÓ sö dông, gi¸ cã thÓ b¸n ®îc, gi¸ íc tÝnh hay gi¸ trÞ thu

håi tèi thiÓu.

2.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng.

§èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng trong kú, tuú theo c¸c

®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña tõng doanh nghiÖp dùa vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é

nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau theo

nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong h¹ch to¸n, nÕu cã thay ®æi ph¶i gi¶i thÝch râ rµng:

a, Ph ¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n:

Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®îc tÝnh theo

gi¸ trÞ b×nh qu©n (b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷, hay b×nh qu©n cuèi kú tríc, hoÆc b×nh

qu©n sau mçi lÇn nhËp).

7

a.1. Ph ¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷:

Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ lµm nhng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao.

H¬n n÷a c«ng viÖc tÝnh to¸n dån vµo cuèi th¸ng, g©y ¶nh hëng ®Õn tÝnh kÞp thêi vµ

c«ng t¸c quyÕt to¸n nãi chung.

a.2. Ph ¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr íc.

Ph¬ng ph¸p nµy còng kh¸ ®¬n gi¶n vµ ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng

vËt liÖu trong kú, tuy nhiªn kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña

gi¸ c¶ vËt liÖu kú nµy.

a.3. Ph ¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp.

Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña hai ph¬ng ph¸p

trªn võa chÝnh x¸c, võa kÞp thêi. Tuy nhiªn ph¶i tÝnh to¸n nhiÒu lÇn, tèn c«ng søc,

kh«ng phï hîp víi kÕ to¸n b»ng tay. ThÝch hîp víi doanh nghiÖp sö dông ch¬ng

tr×nh kÕ to¸n m¸y vµ sè nhËp vËt liÖu trong kh«ng nhiÒu.

b, Ph ¬ng ph¸p nhËp tr íc, xuÊt tr íc (FIFO).

Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc,

xuÊt hÕt sè nhËp tríc míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hµng xuÊt.

C¬ së tÝnh gi¸ cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua tríc sÏ ®îc dïng

lµm gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ cña vËt liÖu tån kho

cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè vËt liÖu mua vµo sau cïng.

¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ lu«n cËp nhËt ®îc th«ng tin vÒ t×nh h×nh

nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu trong kú mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Æc biÖt lµ rÊt thÝch hîp

trong ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ æn ®Þnh vµ cã xu híng gi¶m.

Nhîc ®iÓm: kh«ng thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t x¶y ra, gi¸ c¶ nguyªn

vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã xu híng t¨ng khi ®ã gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú sÏ

cao nhÊt.

c, Ph ¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr íc (LIFO):

Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh lÇn mua míi nhÊt cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô

dông cô sÏ ®îc xuÊt kho tríc hÕt cho s¶n xuÊt. Tån kho cuèi kú cßn l¹i trong kho

sÏ gåm c¸c mÆt hµng ®îc mua vµo lóc ®Çu kú. C¬ së tÝnh gi¸ cña ph¬ng ph¸p nµy

8

lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua vµo sau dïng lµm gi¸ thùc tÕ cña sè nguyªn vËt liÖu,

c«ng cô dông cô mua vµo tríc tiªn.

¦u ®iÓm: lu«n cËp nhËt mét c¸ch chÝnh x¸c vÒ gi¸ trÞ nhËp vµ xuÊt kho

nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµ rÊt thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ l¹m ph¸t,

khi ®ã gi¸ trÞ cña hµng ho¸ tån kho cuèi kú sÏ lµ thÊp nhÊt.

Nhîc ®iÓm: kh«ng phï hîp trong t×nh h×nh gi¸ c¶ cã xu híng gi¶m.

d, Ph ¬ng ph¸p trùc tiÕp.

Theo ph¬ng ph¸p nµy, nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc tÝnh theo ®¬n

chiÕc hay tõng l« hµng vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo ®Õn lóc xuÊt dïng (trõ trêng

hîp ®iÒu chØnh). Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô nµo sÏ tÝnh theo gi¸

thùc tÕ ®Ých danh cña nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®ã. Do ®ã, ph¬ng ph¸p nµy

cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh hay ph¬ng ph¸p ®Æc ®iÓm riªng biÖt,

thêng ®îc sö dông víi c¸c lo¹i vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao cã tÝnh t¸ch biÖt lín.

¦u ®iÓm: ThuËn lîi cho kÕ to¸n cho viÖc tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô

dông cô.

Nhîc ®iÓm: Kh«ng tÝnh ®Õn ¶nh hëng cña biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ trêng.

e, TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô theo ph ¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n.

XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cho thÊy gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mua vµo

trong tõng lÇn nhËp lµ kh¸c nhau, vµ cã thÓ cha biÕt ®îc gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt

liÖu, c«ng cô dông cô nhng ®· ph¶i xuÊt dïng cho s¶n xuÊt. Do ®ã, ®Ó h¹ch to¸n

kÞp thêi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt sö dông trong kú cã thÓ sö dông gi¸

h¹ch to¸n.

Gi¸ h¹ch to¸n cã thÓ sö dông gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ t¹m tÝnh, thêng lÊy sè

trßn cuèi th¸ng tríc sau khi tÝnh ®îc gi¸ thùc tÕ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n

nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng trong th¸ng theo gi¸ thùc tÕ.

Néi dung cña ph¬ng ph¸p nµy nh sau:

Bíc 1: §èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô mua vµo trong kú, cã thÓ sö

dông hai lo¹i gi¸: gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ h¹ch to¸n ghi tríc, gi¸ thùc tÕ

ghi sau vµo cuèi th¸ng).

9