K24 ktqt nguyễn thị phượng cơ chế hỗ trợ tài chính thu hút các nhà đầu tư nước ngoài kinh nghiệm

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA SAU ĐẠI HỌC

--------o0o--------

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CƠ CHẾ HỖ TRỢ TÀI CHÍNH CHO CÁC DỰ ÁN PPP

THU HÚT CÁC NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI:

KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kinh tế Quốc tế

NGUYỄN THỊ PHƯỢNG

Hà Nội, năm 2019

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA SAU ĐẠI HỌC

--------o0o--------

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CƠ CHẾ HỖ TRỢ TÀI CHÍNH CHO CÁC DỰ ÁN PPP

THU HÚT CÁC NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI:

KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM

Ngành: Kinh tế Quốc tế

Chuyên ngành: Kinh tế Quốc tế

Mã số: 83.10.106

Họ và tên học viên : NGUYỄN THỊ PHƯỢNG

Người hướng dẫn : PGS.TS. NGUYỄN THỊ TƯỜNG ANH

Hà Nội, năm 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: Nguyễn Thị Phượng

Mã học viên: 1706040021

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng

tôi. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy,

chính xác và trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng

được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác.

Hà nội, ngày tháng năm 2019

Học viên

Nguyễn Thị Phượng

ii

LỜI CẢM ƠN

Để thực hiện và hoàn thành luận văn, em đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ,

động viên từ cơ quan, tổ chức và cá nhân. Luận văn được hoàn thành dựa trên sự

tham khảo, học tập kinh nghiệm từ các kết quả nghiên cứu liên quan, các sách, báo

chuyên ngành của nhiều tác giả ở các trường Đại học, các tổ chức nghiên cứu…

Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Cô PGS.TS Nguyễn Thị

Tường Anh người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình thực hiện đề

tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè cùng đồng nghiệp đã tạo điều kiện

nghiên cứu để em có thể hoàn thành đề tài này.

Tuy có nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Em kính

mong Quý thầy cô, các chuyên gia, những người quan tâm đến đề tài, đồng nghiệp

và bạn bè tiếp tục có những ý kiến đóng góp, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn.

Em xin trân trọng cảm ơn!

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN...................................................................................................................................iv

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..........................................................................................vi

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH, BẢNG.........................................................................................vii

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN......................................................viii

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................1

CHƯƠNG 1: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ CƠ CHẾ HỖ TRỢ TÀI CHÍNH

THU HÚT VỐN TỪ CÁC NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI VÀO CÁC DỰ ÁN

PPP (PUBLIC PRIVATE PARTNERSHIP – PPP)..............................................6

1.1 Một số lý thuyết về hình thức đối tác công tư (Public Private Partnership –PPP)

6

1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của phương thức hợp tác công tư (PPP)......................6

1.1.2 Các hình thức tổ chức và điều kiện thực hiện PPP..........................................11

1.2 Cơ cấu nguồn vốn trong các dự án PPP..............................................................13

1.2.1 Cấu trúc về nguồn vốn của các dự án PPP......................................................14

1.2.2 Vai trò của nguồn vốn Tư nhân trong các dự án PPP......................................16

1.3 Cơ chế hỗ trợ tài chính cho các dự án PPP.........................................................18

1.3.1 Sự cần thiết của Khối tư nhân và hỗ trợ tài chính cho Khối tư nhân trong các

dự án PPP..................................................................................................................18

1.3.2 Các nội dung hỗ trợ tài chính cho các dự án PPP............................................20

1.3.3 Những khó khăn, thách thức trong việc thu hút vốn đầu tư khu vực tư nhân

vào các dự án PPP...................................................................................................23

CHƯƠNG 2: KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ CƠ CHẾ HỖ TRỢ TÀI CHÍNH

ĐỂ THU HÚT CÁC NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI CỦA CÁC DỰ ÁN PPP 27

2.1 Tổng quan về PPP và sự tham gia của Khối tư nhân trong các dự án PPP trên thế

giới............................................................................................................................27

2.1.1 Tổng quan và xu hướng của mô hình PPP trên thế giới..................................27

2.1.2 Sự tham gia của Khối tư nhân trong các dự án PPP trên Thế giới..................31

iv

2.2 Kinh nghiệm quốc tế về hỗ trợ tài chính để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài

của các dự án PPP.....................................................................................................33

2.2.1 Kinh nghiệm quốc tế về hỗ trợ tài chính trực tiếp...........................................33

2.2.2 Kinh nghiệm quốc tế về hỗ trợ tài chính gián tiếp...........................................38

CHƯƠNG 3: VẬN DỤNG KINH NGHIỆM CỦA CÁC NƯỚC TRONG VIỆC

HỖ TRỢ TÀI CHÍNH CHO CÁC DỰ ÁN PPP THU HÚT CÁC NHÀ ĐẦU

TƯ NƯỚC NGOÀI.................................................................................................45

3.1 Tổng quan về sự tham gia của khu vực tư nhân vào các dự án PPP tại Việt Nam

45

3.1.1 Tình hình triển khai các dự án PPP theo NĐ 15/2015/NĐ – CP.....................45

3.1.2 Tình hình triển khai các dự án PPP theo NĐ 63/2018/NĐ – CP sửa đổi bổ

sung cho nghị định 15/2015/NĐ – CP......................................................................49

3.2 Thực trạng thu hút vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài vào các dự án PPP

ở Việt Nam................................................................................................................51

3.2.1 Khung cơ chế chính sách hỗ trợ thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào các dự

án PPP của Việt Nam................................................................................................51

3.2.2 Cơ chế hỗ trợ tài chính của chính phủ trong việc thu hút đầu tư nước ngoài tại

Việt Nam...................................................................................................................53

3.2.3 Đánh giá về cơ chế tài chính thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào các dự án

PPP của Việt Nam....................................................................................................58

3.3 Một số đề xuất nhằm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào các dự án PPP của

Việt Nam...................................................................................................................65

3.3.1 Nhóm đề xuất về cơ chế hỗ trợ trực tiếp.........................................................65

3.3.2 Nhóm đề xuất cơ chế hỗ trợ gián tiếp..............................................................70

3.3.3 Một số đề xuất khác.........................................................................................71

KẾT LUẬN.............................................................................................................73

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................75

v

DANH MỤC HÌNH, BẢNG, SƠ ĐỒ

Hình

Hình 1.1: Cam kết đầu tư cho các dự án cơ sở hạ tầng có sự tham gia của khu vực tư

nhân vào các nước phát triển theo lĩnh vực giai đoạn 1990 -2005...........................17

Hình 2.1: Tổng đầu tư theo mô hình PPP tại Ấn Độ qua các năm...........................36

Hình 2.2: Biểu đồ cải cách đạo luật về mô hình đối tác công tư ở Hàn Quốc..........39

Hình 3.1: Tỷ trọng số các sự án phân theo hình thức đầu tư (%).............................45

Hình 3.2: Tỷ trọng vốn đầu tư các dự án phân theo hình thức đầu tư (%)...............46

Hình 3.3: Tỷ trọng số dự án phân theo lĩnh vực đầu tư (%) và tổng vốn đầu tư......47

Bảng

Bảng 2.1: Tóm tắt dòng đầu tư vào các nước đang phát triển (ĐVT: tỷ USD)..........32

Sơ đồ

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ phân loại cơ chế hỗ trợ tài chính...................................................21

Sơ đồ 2.1: Quy trình nhận bảo trợ từ FONADIN.....................................................34

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết

tắt Nghĩa tiếng nước ngoài Nghĩa tiếng Việt

ADP The Asian Development Bank Ngân hàng phát triển Châu Á

AUD AUD Đô la Úc

BOO Build – Own – Operate Xây dựng – sở hữu – kinh doanh

BOOT Build – Own – Operate – Xây dựng – sở hữu – kinh doanh -

Tranfer chuyển giao

BLT Build – Lease – Transfer Xây dựng – thuê dịch vụ - chuyển giao

BTL Build – Transfer – Lease Xây dựng – chuyển giao – thuê dịch vụ

CA Contract of Agency Hợp đồng nhượng quyền

DBOT Design – Build – Finance - Thiết kế - xây dựng – chuyển giao – kinh

Operate doanh

EUR EUR Euro

KRW South Korea Won Đơn vị tiền của hàn quốc

KDI Korea Development Institue Học viện phát triển Hàn quốc

MIGA Multilaterat Investment Cơ quan bảo lãnh đầu tư đa phương của

Guarantee Agency ngân hàng thế giới

MRG Minimum Revenue Guarantee Bảo lãnh doanh thu tối thiểu

NSNN State Budget Ngân sách nhà nước

ODA Official Development Hỗ trợ phát triển chính thức

Assistance

PPA Power Purchase Agreement Hợp đồng mua điện

PIMC Center for investment Trung tâm quản lý đầu tư cơ sở hạ tầng

management of public and công tư

private infrastructure

PPIAF Public Private Infrastructure Quỹ tư vấn Cơ sở hạ tầng nhà nước – tư

Advisory Facility nhân

PPIP Public Private Investment Hợp đồng hợp tác đầu tư công – tư

Program

PPP Public Priviate PartnershipMối quan hệ đối tác nhà nước – tư nhân

VGF Viability Gap Funding Quỹ phát triển dự án và bù đắp tài chính