Hỏi cung bị can theo luật Tố tụng hình sự Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THÀNH LỢI

HỎI CUNG BỊ CAN

THEO LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

TP.HỒ CHÍ MINH - THÁNG 4 - NĂM 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

HỎI CUNG BỊ CAN

THEO LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

Mã số: 8380104

Người hướng dẫn khoa học: TS. LS. NGUYỄN HỮU THẾ TRẠCH

Học viên: NGUYỄN THÀNH LỢI, Lớp Cao học Luật Khóa 26

TP.HỒ CHÍ MINH - THÁNG 4 - NĂM 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn thạc sĩ

Luật học “Hỏi cung bị can theo Luật tố tụng hình sự Việt Nam” là hoàn toàn

trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác trong cùng lĩnh vực. Các thông

tin, tài liệu trình bày trong Luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Luận văn này là

công trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. LS.

Nguyễn Hữu Thế Trạch. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này.

Tác giả

Nguyễn Thành Lợi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Viết đầy đủ

1 BLTTHS Bộ luật Tố tụng hình sự

2 CQĐT Cơ quan điều tra

3 KSV Kiểm sát viên

4 ĐTV Điều tra viên

5 THTT Tiến hành tố tụng

6 TTHS Tố tụng hình sự

7 VAHS Vụ án hình sự

8 VKSND Viện kiểm sát nhân dân

9 NBC Người bào chữa

10 VKS Viện kiểm sát

11 TAND Tòa án nhân dân

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỎI CUNG BỊ CAN ..................9

1.1. Khái niệm, đặc điểm, ý nghĩa hỏi cung bị can.................................................9

1.1.1. Khái niệm hỏi cung bị can ................................................................................9

1.1.2. Đặc điểm hoạt động hỏi cung bị can ..............................................................10

1.1.3. Ý nghĩa của hoạt động hỏi cung bị can...........................................................12

1.2. Cơ sở quy định thủ tục hỏi cung bị can..........................................................13

1.2.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về bảo vệ quyền con người trong tư pháp

hình sự.......................................................................................................................13

1.2.2. Quan điểm lịch sử lập pháp về bảo đảm quyền của bị can nói riêng và quyền

con người nói chung..................................................................................................16

1.2.3. Một số công ước quốc tế liên quan mà Việt Nam là thành viên .....................17

1.2.4. Quyền công dân, quyền con người được Hiến pháp quy định........................21

1.2.5. Một số nguyên tắc cơ bản của Bộ luật tố tụng hình sự trong hỏi cung bị can

...................................................................................................................................22

1.3. Hỏi cung bị can của pháp luật tố tụng hình sự một số quốc gia trên thế giới

...................................................................................................................................27

1.3.1. Cộng hoà nhân dân Trung Hoa.......................................................................27

1.3.2. Liên bang Nga .................................................................................................28

1.3.3. Cộng Hoà Liên bang Đức................................................................................30

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................33

CHƢƠNG 2. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT

NAM VỀ HỎI CUNG BỊ CAN VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG ............................34

2.1. Quy định của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam về hỏi cung bị can .......34

2.1.1. Đối tượng của hỏi cung bị can........................................................................34

2.1.2. Chủ thể của hỏi cung bị can............................................................................35

2.1.3. Trình tự, thủ tục tiến hành hỏi cung bị can.....................................................36

2.1.4. Hỏi cung bị can là người dưới 18 tuổi............................................................42

2.1.5. Thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động hỏi cung.............................45

2.2. Thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật tố tụng hình sự về hỏi cung

bị can ........................................................................................................................46

2.2.1. Những kết quả đạt được trong hoạt động hỏi cung bị can .............................46

2.2.2. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế ......................................54

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2........................................................................................65

CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA

PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA HOẠT

ĐỘNG HỎI CUNG BỊ CAN ..................................................................................66

3.1. Một số giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật tố tụng hình sự về

hỏi cung bị can.........................................................................................................66

3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động hỏi cung bị can .......70

3.2.1. Kiện toàn tổ chức Cơ quan điều tra................................................................70

3.2.2. Nâng cao vai trò người bào chữa trong hoạt động hỏi cung bị can...............72

3.2.3. Tăng cường công tác phối hợp, chế ước chặt chẽ giữa hai cơ quan Cơ quan

điều tra và Viện kiểm sát trong hỏi cung bị can .......................................................73

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................................74

KẾT LUẬN..............................................................................................................75

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Kể từ sau khi ban hành Hiến pháp 1992, trong hơn hai thập kỷ xây dựng nhà

nước pháp quyền ở nước ta, hệ thống pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam đã và

đang đạt được nhiều kết quả tiến bộ. Một trong những kết quả đạt được đó là pháp

luật ngày càng hoàn thiện hơn, hướng đến bảo vệ các quyền cơ bản của con người.

Chủ trương cải cách tư pháp của chúng ta được xây dựng trên nền tảng của

các tư tưởng pháp lý tiến bộ trên thế giới, dựa trên các nguyên tắc công bằng, nhân

đạo, dân chủ và pháp chế. Nhà nước với một nền thượng tôn pháp luật luôn coi các

quyền con người là những giá trị xã hội cao quý nhất, được thừa nhận chung của

nền văn minh nhân loại, đồng thời cũng là những giá trị được tôn trọng và được

pháp luật bảo vệ.

Thực tiễn tố tụng hình sự Việt Nam trong những năm qua cho thấy, kể từ khi

thực hiện Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược

xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến 2010 định hướng đến năm

2020, Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị ban hành về

chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày

02/01/2002 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong

thời gian tới. Vấn đề bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo được mở

rộng hơn và được coi trọng hơn rất nhiều so với trước đây. Chính sách của Đảng và

Nhà nước ta ngày càng quan tâm đặc biệt đến việc bảo đảm quyền con người, quyền

và lợi ích hợp pháp của cá nhân khi thực hiện nghĩa vụ của mình hoặc khi bị buộc

phải tham gia vào các hoạt động của cơ quan, tổ chức của nhà nước, nhất là cơ quan

tiến hành tố tụng. Điều này càng thể hiện mối quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà

nước Việt Nam đối với cá nhân con người trong trong xã hội và được cụ thể hóa

bằng pháp luật hình sự và tố tụng hình sự. Tuy nhiên, để có thể kết luận một người

là người phạm tội thì cần phải có bản án kết tội đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Bản án là kết quả của một quá trình tố tụng hình sự của các cơ quan tiến hành tố

tụng trong thoạt động điều tra, truy tố và xét xử. Tất cả những hoạt động này ảnh

hưởng, liên quan trực tiếp đến các quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân khi họ

tham gia tố tụng với tư cách là người bị can, bị cáo trong vụ án hình sự và đến tính

khách quan, tính pháp lý của bản án. Hoạt động hỏi cung bị can là một hoạt động

2

quan trọng của cơ quan tiến hành tố tụng, góp phần làm sáng tỏ vụ án và được quy

định tại Chương XI của Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam.

Mô hình tố tụng của nước ta hiện nay là mô hình tố tụng hỗn hợp, là sự pha

trộn giữa mô hình thẩm vấn và mô hình tranh tụng mà trong đó mô hình thẩm vấn

giữ vai trò chủ đạo trong giai đoạn điều tra, truy tố vụ án hình sự, do vậy hỏi cung

bị can là hoạt động thường xuyên của cơ quan tiến hành tố tụng. Trong thực tiễn

việc hỏi cung bị can được các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng

triển khai thực hiện rất đa dạng và có nhiều trường hợp lạm dụng, biến tướng dẫn

đến vi phạm pháp luật khi thực hiện hoạt động này, ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu

quả của công tác cải cách tư pháp, chất lượng tố tụng hiệu quả giải quyết vụ án hình

sự.

Xuất phát từ xu thế xây dựng xã hội ngày càng bình đẳng, tiến bộ, quyền con

người được tôn trọng theo tinh thần của Hiến chương Liên hợp quốc và cần thiết

phải chống lại tình trạng tra tấn, đối xử tàn ác, vô nhân đạo theo Tuyên ngôn nhân

quyền của Liên hợp quốc

1

, Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị

2

.

Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 ghi nhận tại Điều

20: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về

sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra trấn, bạo lực, truy bức, nhục hình

hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh

dự, nhân phẩm”.

Chính vì vậy hoạt động hỏi cung bị can cần phải tuân thủ theo các quy định

của pháp luật tố tụng hình sự. Hỏi cung bị can là một trong những hoạt động điều

tra do Cơ quan điều tra thực hiện, được tiến hành theo trình tự, thủ tục do pháp luật

tố tụng hình sự quy định, nhằm thu thập đầy đủ, chính xác, khách quan lời khai của

bị can về toàn bộ sự thật của vụ án, hành vi phạm tội của bị can cũng như các tin

tức, tài liệu khác mà bị can biết có ý nghĩa là công tác điều tra và phòng ngừa tội

phạm. Tuy nhiên, quá trình thực tiễn áp dụng pháp luật còn nhiều hạn chế, vấn đề

1 Tuyên ngôn Quốc tế nhân quyền là tuyên ngôn về các quyền cơ bản của con người được Đại hội đồng Liên

Hiệp Quốc thông qua ngày 10 tháng 12 năm 1948 tại Palais de Chaillot ở Paris, Pháp. Tuyên ngôn Quốc tế

nhân quyền là một khuôn mẫu chung cần đạt tới của mọi quốc gia và mọi dân tộc. Tinh thần của bản Tuyên

ngôn là dùng truyền đạt và giáo dục để nổ lực thúc đẩy các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc tôn trọng các

quyền con người cơ bản được đưa ra trong Tuyên ngôn.

2 Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị là một công ước quốc tế do Đại hội đồng Liên Hiệp

Quốc thông qua ngày 16 tháng 12 năm 1966 và có hiệu lực từ ngày 23 tháng 3 năm 1976, nêu tổng quan các

quyền dân sự và chính trị cơ bản của con người. Cụ thể, các bên tham gia ký kết sẽ phải tôn trọng các quyền

dân sự và chính trị của từng cá nhân, bao gồm quyền sống, quyền tự do tôn giáo, tự do phát biểu, tự do hội

họp, quyền bầu cử và quyền được xét xử bình đẳng và theo đúng trình tự pháp luật.

3

bảo đảm quyền con người nhất là quyền bào chữa của bị can chưa bảo đảm các

quyền lợi ích hợp pháp của họ dẫn đến việc giải quyết những vụ án này không đạt

hiệu quả. Bên cạnh đó, không ít cơ quan và người tiến hành tố tụng đã không tuân

thủ theo những quy định của pháp luật liên quan đến hỏi cung bị can dẫn đến quyền

và lợi ích hợp pháp của họ bị xâm hại, một số quy định của pháp luật tố tụng hình

sự còn vướng mắc, bất cập. Vẫn còn tình trạng bức cung, mớm cung, dùng nhục

hình đối với bị can dẫn đến oan, sai vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, xâm hại

đến quyền và lợi ích hợp pháp của bị can, gây bức xúc trong dư luận nhân dân, chưa

đáp ứng đòi hỏi của tiến trình cải cách tư pháp Việt Nam. Hoạt động hỏi bị can,

ngoài việc sử dụng chiến thuật, nghiệp vụ lấy lời khai, người có thẩm quyền hỏi

cung cần phải có thái độ, hành vi cũng như sử dụng ngôn ngữ phù hợp với độ tuổi,

giới tính, khả năng nhận thức, trình độ học vấn của họ, vừa bảo đảm thủ tục tố tụng

vừa bảo đảm quyền con người không bị vi phạm. Đây là vấn đề có ý nghĩa lý luận

và thực tiễn nên việc nghiên cứu là cần thiết, vì vậy tác giả chọn đề tài: “Hỏi cung

bị can theo Luật tố tụng hình sự Việt Nam” làm luận văn thạc sĩ luật học.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Hoạt động hỏi cung bị can trong tố tụng hình sự là nội dung được nhiều nhà

nghiên cứu lý luận trong và ngoài nước đề cập. Các công trình nghiên cứu về vấn đề

này có thể khái quát như sau:

Trước hết là các công trình nghiên cứu dưới dạng tài liệu chuyên khảo, tham

khảo, giáo trình, bình luận khoa học. Đây là những tài liệu mang tính chất phổ biến

cung cấp những tri thức lý luận cơ bản nhất liên quan đến đề tài luận án, cụ thể như:

- Về sách giáo khoa:

+ Trường Đại học Luật Hà Nội (2001), Giáo trình khoa học điều tra hình sự,

Nxb Công an nhân dân.

+ Trường Đại học Luật Hà Nội (2004), Giáo trình Luật tố tụng hình sự Việt

Nam, Nxb Công an nhân dân.

+ Trường Đại học Cần Thơ (2006), Giáo trình Luật tố tụng hình sự Việt

Nam, Mạc Giáng Châu chủ biên.

+ Trường Đại học Luật Hà Nội (2012), Khoa học điều tra hình sự, NXB

Công an nhân dân.

+ Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh (2015), Giáo trình Luật tố tụng

hình sự Việt Nam, Võ Thị Kim Oanh chủ biên, Nxb Hồng Đức.

4

+ Giáo trình là tài liệu giảng dạy giới thiệu, phân tích các quy định của

BLTTHS, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến hỏi cung bị can.

- Về sách chuyên khảo:

+ Nguyễn Ngọc Anh (2013) Bình luận khoa học Bộ luật tố tụng hình sự, Nxb

Chính trị quốc gia.

+ Phan Bá Toản, “Lấy lời khai người bị tạm giữ trong điều tra các vụ án xâm

phạm an ninh quốc gia ở Việt Nam”. Công trình này tập trung nghiên cứu một số

quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về việc lấy lời khai của người bị tạm giữ và

phân tích, đánh giá trên nền tảng thực trạng công tác lấy lời khai của các đối tượng

là người bị tạm giữ trong điều tra các vụ án liên quan đến nhóm tội xâm phạm an

ninh quốc gia.

+ Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, Võ Thị Kim Oanh chủ biên

(2010), Bảo đảm quyền con người trong Tư pháp hình sự Việt Nam, Nxb Đại học

Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Công trình tổng hợp những bài viết nghiên cứu khoa

học của các tác giả là những chuyên gia trong lĩnh vực tư pháp hình sự. Chủ đề

xuyên suốt trong các bài viết nhằm hướng đến công tác bảo đảm quyền con người

trong lĩnh vực tư pháp hình sự Việt Nam. Những vấn đề về mô hình tố tụng hình sự

thẩm vấn nói chung và thực trạng của mô hình cũng như những kiến nghị để hoàn

thiện mô hình tố tụng hình sự của Việt Nam đã được phân tích khá cụ thể.

+ Bộ Tư pháp, Viện khoa học pháp lý (2005), Bình luận khoa học Bộ luật Tố

tụng hình sự năm 2003, Nxb Tư pháp. Công trình nghiên cứu khoa học mang tính

chất phổ quát, giới thiệu và phân tích các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm

2003. Tài liệu cung cấp hàm lượng kiến thức để người đọc hiểu rõ hơn các quy định

của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003. Do phải dàn trải hàm hượng kiến thức trên

tất cả các điều luật vì vậy việc phân tích, đánh giá hoạt động hỏi cung bị can chỉ

dừng lại ở việc giới thiệu điều luật, việc đánh giá hiệu của của quy định pháp luật

chưa được phân tích sâu rộng.

+ Nguyễn Huy Thuật (2010), “Chiến thuật điều tra hình sự”, Nxb Công an

nhân dân. Đây là công trình nghiên cứu cơ bản các vấn đề thuộc lĩnh vực điều tra

hình sự, đã đề cập đến các biện pháp điều tra hình sự và trong đó có hỏi cung bị can.

Bên cạnh các sách chuyên khảo còn có các công trình của các học giả trong

nước dưới góc độ nghiên cứu chuyên sâu về hoạt động hỏi cung bị can trong tố tụng

hình sự. Có thể kể đến các đề tài nghiên cứu khoa học liên quan đến đề tài, tác giả

phân thành các nhóm như sau:

5

- Đề tài khoa học, luận án tiến sĩ và luận văn thạc sỹ luật học:

+ Trương Công Am (2006), “Giải pháp nâng cao hiệu quả lấy lời khai người

bị tạm giữ trong điều tra các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia ở Tây nguyên”, đề

tài khoa học cấp cơ sở. Đây là một công trình nghiên cứu, tổng hợp, đánh giá thực

trạng hoạt động lấy lời khai của người bị tạm giữ trong các vụ án xâm phạm an ninh

quốc gia một cách công phu. Hạn chế của đề tài là chỉ tổng hợp, đánh giá thực trạng

mà chưa nghiên cứu về mặt lý luận.

+ Lê Minh Hùng (2001), “Hỏi cung bị can phạm tội xâm phạm an ninh quốc

gia trong tình hình hiện nay”, đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, Học viện An ninh

nhân dân.

+ Nguyễn Quý Khoát (2003), “Hỏi cung bị can phạm tội gián điệp trong tình

hình hiện nay”, Luận án tiến sĩ, Học viện An ninh nhân dân. Công trình nghiên cứu

khá thành công về mặt lý luận cũng như thực tiễn hoạt động hỏi cung bị can. Tuy

nhiên, chỉ giới hạn trong hoạt động hỏi cung bị can phạm tội gián điệp và trong một

giai đoạn nhất định.

+ Nguyễn Thị Minh (2008), “Các biện pháp điều tra trong tố tụng hình sự”,

Luận văn thạc sĩ Khoa luật Đại học Quốc gia Hà Nội.

+ Nguyễn Hồng Nguyên (2017), “Hoạt động lấy lời khai của người bị bắt,

người bị tạm giữ trong luật tố tụng hình sự Việt Nam”, Luận văn thạc sĩ, Trường

Đại học Luật TP. HCM. Công trình nghiên cứu những vấn đề lý luận chung có liên

quan đến lấy lời khai của người bị bắt, người bị tạm giữ và phân tích đánh giá thực

trạng áp dụng các quy định của pháp luật tố tụng hình sự trong hoạt động này.

+ Hồ Ngọc Quân (2017), “Hỏi cung bị can là người chưa thành niên trong tố

tụng hình sự Việt Nam”, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Luật TP. HCM.

Ngoài ra còn một số bài viết của một số tác giả trên các tạp chí chuyên ngành

liên quan đến hỏi cung bị can trong tố tụng hình sự, tuy nhiên các công trình này ở

những mức độ khác nhau mới chỉ đề cập tới vấn đề mang tính bình luận các quy

định của pháp luật về hỏi cung bị can mà chưa tập trung phân tích biện pháp này

theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự như chủ thể có thẩm quyền hỏi cung,

trình tự và thủ tục hỏi cung… cũng như chưa phân tích các bất cập, hạn chế để từ đó

đưa ra đề xuất về giải pháp hoàn thiện, cũng như những kiến nghị trong việc hoàn

thiện pháp luật về hỏi cung bị can trong tố tụng hình sự.

Hầu hết các tài liệu nói trên đều đề cập tới hoạt động hỏi cung bị can. Các

nghiên cứu đều chỉ ra các quy định về thủ tục hỏi cung bị can trong tố tụng hình sự

6

là tương đối đầy đủ, tuy nhiên vẫn còn một số quy định mang tính chung chung,

chưa rõ ràng, cụ thể. Chính vì vậy mà việc áp dụng các quy định này trên thực tế đã

gặp không ít những khó khăn. Có rất nhiều các cơ quan tiến hành tố tụng đã nhận

thức chưa đầy đủ, chưa thống nhất dẫn đến việc vận dụng sai các quy định của pháp

luật tố tụng hình sự khi giải quyết những vụ án hình sự, điều này đã làm ảnh hưởng

không nhỏ tới quyền và lợi ích hợp pháp của bị can. Bên cạnh đó, một số đề tài

được thực hiện khi Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 còn hiệu lực, so với thực tiễn

hiện nay quy định đã có nhiều sự thay đổi, từ việc ra đời của Bộ luật Tố tụng hình

sự năm 2015 đã có hiệu lực thi hành. Do vậy, những luận cứ khoa học của những

công trình này cần phải được tiếp tục cập nhật, phát triển những nội dung mới trong

giai đoạn hiện nay.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích những vấn đề lý luận cơ bản, luận văn đánh

giá một cách có hệ thống về thực tiễn áp dụng biện pháp hỏi cung trong điều tra vụ

án hình sự và từ đó đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả biện pháp điều tra

này trong thời gian tới, góp phần bổ sung, hoàn thiện lý luận trong pháp luật tố tụng

hình sự.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích trên, nhiệm vụ đặt ra đối với luận văn là:

+ Nghiên cứu một số vấn đề lý luận chung về hỏi cung bị can;

+ Phân tích các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về hỏi cung

bị can và thực tiễn áp dụng;

+ Đưa ra một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng biện

pháp hỏi cung bị can trong thực tiễn.

4. Đối tƣợng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài

Là quy định của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam về hoạt động hỏi cung

bị can.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi nội dung: đề tài nghiên cứu các quy định của pháp luật tố tụng

hình sự Việt Nam về hoạt động hỏi cung bị can trong giai đoạn điều tra.

Các hoạt động tố tụng hình sự khác như lấy lời khai, hỏi cung trong các giai

đoạn tố tụng khác không thuộc phạm vi nghiên cứu.

7

- Phạm vi không gian: đề tài tiến hành khảo sát, nghiên cứu thực trạng áp

dụng pháp luật tố tụng hình sự trong hoạt động hỏi cung bị can trên phạm vi cả

nước.

+ Phạm vi thời gian: tập trung từ năm 2013 đến năm 2018.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

- Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện

chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin, những quan điểm cơ bản của Đảng, Nhà nước ta

về cải cách tư pháp.

- Bên cạnh tác giả sẽ tiến hành một số phương pháp cụ thể như:

+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu: tiến hành thu thập, nghiên cứu các văn

bản pháp luật và các tài liệu có liên quan hoạt động lấy lời khai người bị bắt, người

bị tạm giữ trong tố tụng hình sự; nghiên cứu hồ sơ vụ án được sử dụng tập trung tại

các Chương 1 và Chương 2.

+ Phương pháp tổng kết: Nghiên cứu các tài liệu tổng kết về thi hành Bộ luật

Tố tụng hình sự năm 2003; Pháp lệnh điều tra hình sự; báo cáo tổng kết một số vụ

án hình sự có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong giai đoạn điều tra được sử

dụng tập trung tại Chương 2.

+ Phương pháp thống kê: thu thập, hệ thống, phân tích, đánh giá, tổng hợp

các tài liệu, số liệu phản ánh thực trạng áp dụng pháp luật tố tụng hình sự về hoạt

động lấy lời khai người bị bắt, người bị tạm giữ được sử dụng ở Chương 2 và

Chương 3.

+ Phương pháp khảo sát và trao đổi.

6. Các đóng góp mới của đề tài

- Về mặt khoa học: đề tài nghiên cứu lý luận, đánh giá thực trạng về hoạt

động hỏi cung bị can trong tố tụng hình sự; từ đó đề xuất phương hướng và các giải

pháp để sửa đổi, bổ sung, hướng dẫn chi tiết các quy định của pháp luật về hoạt

động hỏi cung bị can nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng chế định này trên thực tế.

Với kết quả nghiên cứu như vậy, đề tài góp phần làm phong phú thêm lý luận về

bảo đảm quyền con người trong tố tụng hình sự.

- Về giá trị ứng dụng: kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần đánh giá đúng

thực trạng áp dụng pháp luật về hoạt động hỏi cung bị can trong tố tụng hình sự.

Qua đó khắc phục được những thiếu sót, bất cập trong hoạt động này. Các đề xuất,

kiến nghị trong đề tài có thể được dùng làm tài liệu tham khảo khi nghiên cứu,

hướng dẫn, sửa đổi, bổ sung các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về hoạt động