Hoạt động tín dụng của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

---------------------------------------------

NGUYỄN VĂN THƢỞNG

HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

HUYỆN YÊN DŨNG - TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Thái Nguyên, năm 2012

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

---------------------------------------------

NGUYỄN VĂN THƢỞNG

HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG

NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

HUYỆN YÊN DŨNG - TỈNH BẮC GIANG

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60 - 31 - 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

TS. NGUYỄN THỊ MINH THỌ

Thái Nguyên, năm 2012

i

LỜI CAM ĐOAN

Sau thời gian nghiên cứu, thu thập số liệu về hoạt động tín dụng của Ngân

hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang,

với sự giúp đỡ nhiệt tình của cô giáo TS. Nguyễn Thị Minh Thọ về kiến thức

chuyên môn và phương pháp thực hiện luận văn. Nội dung đề tài đã thể hiện được

tính cấp thiết trong thực tế và mang ý nghĩa khoa học.

Tôi xin cam đoan nguồn số liệu phân tích và kết quả nghiên cứu trong luận

văn là hoàn toàn trung thực, hợp pháp, rõ ràng và chưa được sử dụng bảo vệ một

học vị nào. Các thông tin trích dẫn trong đề tài đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Bắc Giang, ngày 11 tháng 8 năm 2012

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Thƣởng

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu ,

Phòng Quản lý đào tạo sau đại học , cùng các thầy, cô giáo trong trường Đại học

Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện

cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Đặc biệt xin chân thành cảm ơn TS.Nguyễn Thị Minh Thọ người đã trực

tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu, giúp đỡ tôi hoàn

thành luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ, lãnh đạo Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển Nông thôn chi nhánh huyện Yên Dũng – tỉnh Bắc Giang đã tạo mọi điều kiện

giúp đỡ cho tôi khi điều tra số liệu phụ c vụ cho đề tài luận văn.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn cơ quan, gia đình, người thân, bạn bè,

đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Bắc Giang, ngày 11 tháng 8 năm 2012

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Thưởng

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan ...........................................................................................................i

Lời cảm ơn............................................................................................................. ii

Mục lục ................................................................................................................. iii

Bảng danh mục chữ viết tắt.................................................................................. vii

Danh mục các bảng .................................................................................................viii

Danh mục các biểu ..................................................................................................viii

MỞ ĐẦU ................................................................................................................1

1.Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài.............................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................2

2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................2

2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................2

3.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................2

3.2. Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...........................................................3

5. Bố cục của luận văn ............................................................................................3

Chương 1: Tín dụng và vai trò của tín dụng ngân hàng nông nghiệp và phát triển

nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội...........................................................4

1.1. Tín dụng trên địa bàn huyện.............................................................................4

1.1.1. Khái niệm và bản chất tín dụng.....................................................................4

1.1.2. Đặc điểm và mối quan hệ của các hình thức tín dụng trên địa bàn huyện.....5

1.1.2.1. Đặc điểm của các hình thức tín dụng trên địa bàn huyện ...........................5

1.1.2.2. Mối quan hệ giữa các hình thức tín dụng trên địa bàn huyện .....................9

1.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn và điều

kiện đảm bảo phát huy vai trò của nó đối với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn

Huyện....................................................................................................................13

1.2.1. Vai trò của tín dông Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối

với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện..................................................13

1.2.1.1. Đáp ứng nhu cầu về vốn cho mọi hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh,

hạn chế nạn cho vay nặng lãi ................................................................................13

iv

1.2.1.2. Giải phóng các nguồn lực, khai thác tốt các tiềm năng, tạo công ăn việc

làm ........................................................................................................................14

1.2.1.3. Thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung ruộng đất, đẩy nhanh phát triển sản

xuất hàng hoá........................................................................................................14

1.2.1.4. Góp phần xây dựng kết cấu hạ tầng, ứng dụng khoa học công nghệ tiên

tiến vào đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội ở địa phương .......................................15

1.2.1.5. Nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, tăng cường hạch toán kinh tế ...16

1.2.1.6. Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại

hoá ........................................................................................................................16

1.2.2. Những điều kiện đảm bảo để phát huy vai trò của tín dụng Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển nông thôn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn

huyện ....................................................................................................................17

1.3. Kinh nghiệm ở một số địa phương về phát huy vai trò của tín dụng ngân hàng nông

nghiệp và phát triển nông thôn .................................................................................23

1.3.1. Khái quát hoạt động tín dông Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông

thôn với phát triển kinh tế - xã hội ở một số huyện...............................................23

1.3.1.1. Ở một số huyện ngoài tỉnh Bắc Giang......................................................23

1.3.1.2. Ở một số huyện thuộc tỉnh Bắc Giang......................................................25

1.3.2. Kinh nghiệm rút ra trong việc phát huy vai trò tín dụng của Ngân hàng

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội qua thực

tiễn ở một số huyện...............................................................................................26

Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng của ngân hàng nông nghiệp và phát

triển nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc

Giang.....................................................................................................................30

2.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ở huyện Yên Dũng.............30

2.1.1. Địa hình, thổ nhưỡng ..................................................................................30

2.1.2. Điều kiện khí hậu, thời tiết..........................................................................31

2.1.3.Thuỷ văn và tài nguyên thiên nhiên .............................................................31

2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của huyện..............................................................32

2.2.1.Tình hình phân bổ và sử dụng đất đai ..........................................................32

2.2.2. Tình hình dân số và lao động ......................................................................37

v

2.2.3. Cơ sở vật chất kỹ thuật của huyện...............................................................39

3.1.2.4. Cơ cấu kinh tế và tăng trưởng kinh tế của huyện .....................................40

2.2. Đánh giá thực trạng hoạt động của tín dụng ngân hàng nông nghiệp và phát

triển nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc

Giang ....................................................................................................................44

2.2.1. Những kết quả bước đầu của tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang,

nguyên nhân của thành tựu. ..................................................................................44

2.2.1.1. Về cơ cấu tổ chức hoạt động tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn trên địa bàn Yên Dũng ................................................................44

2.2.1.2. Những kết quả hoạt động tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội ở huyện Yên Dũng 2006 - 2010 46

2.2.1.3. Nguyên nhân của những kết quả đạt được trong hoạt động tín dụng của

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội

ở huyện Yên Dũng ................................................................................................67

2.2.2. Những hạn chế và nguyên nhân hạn chế của tín dông Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển nông thôn đối với sự phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn

huyện Yên Dũng ...................................................................................................70

2.2.2.1. Những hạn chế .........................................................................................70

2.2.2.2. Nguyên nhân của hạn chế.........................................................................74

Chương 3: Định hướng và những giải pháp chủ yếu nhằm phát huy vai trò của tín

dụng ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối với phát triển kinh tế -

xã hội ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang ..........................................................77

3.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội và quan điểm sử dụng công cụ tín dụng

trong phát triển kinh tế - xã hội huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang......................77

3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế - xã hội huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.........77

3.1.2. Quan điểm sử dụng công cụ tín dụng..........................................................79

3.2. Những giải pháp đẩy mạnh hoạt động tín dụng của ngân hàng nông nghiệp và

phát triển nông thôn đối với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Yên

Dũng – tỉnh Bắc Giang ........................................................................................83

3.2.1. Giải pháp về tăng cường huy động các nguồn vốn......................................83

vi

3.2.1.1. Huy động vốn từ dân cư...........................................................................83

3.2.1.2. Huy động vốn từ các tổ chức kinh tế, chính trị, xã hội trên địa bàn .................85

3.2.2. Mở rộng đối tượng cho vay, đa dạng hoá các hình thức tín dụng.................87

3.2.3. Hạn chế rủi ro tín dụng ...............................................................................92

3.2.4. Nâng cao năng lực hoạt động của các chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và

Phát triển nông thôn trên địa bàn huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang ...................94

3.2.4.1. Đầu tư công nghệ, phương tiện hiện đại...................................................95

3.2.4.2. Xây dựng nguồn nhân lực ........................................................................95

3.2.4.3. Mở rộng và nâng cao năng lực hoạt động của mạng lưới tín dụng Ngân

hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ...........................................................97

3.2.4.4. Đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ ngân hàng ...............................................98

3.2.4.5. Phát triển thương hiệu AGRIBANK ........................................................98

3.2.4.6. Xây dựng văn hoá giao dịch, văn hoá tín dụng ........................................99

3.2.4.7. Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát ..............................100

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................103

1. Kết luận...........................................................................................................103

2.Kiến nghị .........................................................................................................103

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................105

PHỤ LỤC…………………………………………………………………………106

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

TT Ký hiệu viết tắt Nguyên văn chữ viết tắt

1 CN Công nghiệp

2 CN Công nghiệp

3 CNH Công nghiệp hóa

4 DV Dịch vụ

5 DV Dịch vụ

6 HĐH Hiện đại hóa

7 HTX Hợp tác xã

8 KCN Khu công nghiệp

9 KTXH Kinh tế xã hội

10 NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội

11 NHCT Ngân hàng công thương

12 NHĐT&PT Ngân hàng đầu tư và phát triển

13 NHNN Ngân hàng nhà nước

14 NHTM Ngân hàng thương mại

15 SXKD Sản xuất kinh doanh

16 TCTD Tổ chức tín dụng

17 TM Thương mại

18 TM Thương mại

19 UBND Ủy ban nhân dân

20 XDCB Xây dựng cơ bản

21 XHCN Xã hội chủ nghĩa

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tình hình sử dụng và phân bổ đất đai trong 3 năm 2009 - 2011..............34

Bảng 2.2: Tình hình lao động và sử dụng lao động của huyện Yên Dũng năm 2009 -

2011...........................................................................................................................37

Bảng 2.3: Giá trị sản xuất các ngành kinh tế nông thôn huyện Yên Dũng năm 2009 -

2011...........................................................................................................................43

Bảng 2.4: Kết quả huy động vốn năm 2009 - 2011 ..................................................47

Bảng 2.5: Cơ cấu nguồn vốn huy động năm 2009 – 2011........................................50

Bảng 2.6: Cơ cấu tiền gửi của các tổ chức kinh tế năm 2009 - 2011 .......................51

Bảng 2.7: Cơ cấu tiền gửi tiết kiệm của dân cư năm 2009 -2011............................51

Bảng 2.8: Tình hình phát hành giấy tờ có giá năm 2009 - 2011..............................53

Bảng 2.9: Kết quả hoạt động sử dụng vốn năm 2009 -2011.....................................54

Bảng 2.10: Tình hình dư nợ theo thời gian năm 2009 - 2011...................................56

Bảng 2.11: Tình hình dư nợ theo thành phần kinh tế năm 2009 - 2011 ...................57

Bảng 2.12: Kết quả kinh doanh năm 2009 - 2011 ....................................................59

Bảng 2.13: Hiệu suất sử dụng vốn năm 2009 - 2011................................................60

Bảng 2.14: Tình hình nợ quá hạn năm 2009 - 2011..................................................60

Bảng 2.15: Hoạt động tín dụng cho vay ưu đãi hộ nghèo năm 2009 - 2011 ............63

Bảng 2.16: Một số chỉ tiêu chủ yếu của kinh tế trang trại năm 2009 - 2011..................64

Bảng 2.17: Cơ cấu dư nợ và cơ cấu GDP đối với các ngành kinh tế năm 2009 –

2011...........................................................................................................................73

Bảng 3.1: Mục tiêu giá trị và cơ cấu các ngành kinh tế năm 2011 - 2015................78

DANH MỤC CÁC BIỂU

Biếu đồ 2.1: Cơ cấu đất đai của huyện Yên Dũng năm 2009 ...................................33

Biếu đồ 2.2: Cơ cấu giá trị sản xuất các ngành kinh tế nông thôn huyện Yên Dũng

năm 2009 - 2011........................................................................................................42

Biểu đồ 2.3. Kết quả huy động vốn 2009 - 2011 ......................................................48

Biểu đồ 2.4. Kết quả hoạt động sử dụng vốn 2009 - 2011........................................55

1

MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI

Sau hơn 20 năm đổi mới, sự phát triển KT-XH đất nước ta đạt được những

thành tựu rực rỡ, kinh tế luôn đạt mức tăng trưởng cao, năm sau cao hơn năm trước

và phát triển tương đối toàn diện; vốn đầu tư toàn xã hội tăng khá nhanh; cơ cấu

kinh tế cả nước tiếp tục chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp và

dịch vụ; nông nghiệp, nông thôn được xác định là mục tiêu trọng tâm trước mắt và

đã đạt được một số kết quả khả quan. Tuy nhiên, đi kèm với những thành tựu đó là

những yếu kém, hạn chế như: Tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với khả năng;

cơ cấu kinh tế chuyển dịch còn chậm đang đặt ra hàng loạt vấn đề cần giải quyết,

trong đó “đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn, giải

quyết đồng bộ các vấn đề nông nghiệp, nông thôn và nông dân” là vấn đề vừa cơ

bản, vừa cấp bách.

Trong những năm đổi mới và hội nhập vai trò của kinh tế trong lĩnh vực nông

nghiệp nông thôn ngày càng được khẳng định và là một bộ phận quan trọng không

thể tách rời trong nền KTQD đã được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm bằng

những chính sách cụ thể, kết hợp với sự nỗ lực và phấn đấu của toàn dân đã thu

được những thắng lợi đáng khích lệ, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, đời sống

nhân dân ngày càng được nâng cao. Thắng lợi đó có sự đóng góp không nhỏ của các

NHTM, đặc biệt là NHNo& PTNT Việt Nam. Cùng với sự đổi mới của nền kinh tế,

NHNo& PTNT Việt Nam cũng từng bước hoàn thiện về mọi mặt để nâng cao và

củng cố vị trí của mình trong hệ thống NHTM.

Trong hoạt động kinh doanh của hệ thống NHNo& PTNT thu nhập từ hoạt

động tín dụng chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt đông sử dụng vốn và mang lại thu nhập

chủ yếu cho Ngân hàng. Tuy vậy, bản thân hoạt động tín dụng cũng chứa đựng

những rủi ro tiềm ẩn rất lớn. Hoạt động Ngân hàng đa dạng về hình thức, phong phú

về nghiệp vụ không chỉ đòi hỏi khách quan của nền kinh tế mà nó còn là cơ sở quan

trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng trong nền kinh tế thị trường.

Mục tiêu hàng đầu trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng là tìm kiếm lợi

nhuận, song bất cứ một Ngân hàng nào cũng gặp phải rào cản đó là sự rủi ro.

2

Rủi ro có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, đặc biệt là NHNo& PTNT Việt Nam với

thị trường hoạt động chủ yếu là nông nghiệp, nông thôn và nông dân; phụ thuộc rất

nhiều vào những rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh, giá cả, thị trường và nhiều những rủi

ro khác mà các NHTM không thể lường hết được. Vì vậy việc nghiên cứu các hoạt

động của NHNo& PTNT nhằm đưa ra các giải pháp mở rộng quy mô hoạt động

kinh doanh tín dụng một cách vững chắc an toàn và hiệu quả. Hạn chế, ngăn chặn

rủi ro luôn là mối quan tâm đặc biệt của các NHTM nói chung, NHNo& PTNT

huyện Yên Dũng nói riêng.

Nhận thức tầm quan trọng của vấn đề này tác giả chọn “Hoạt động tín dụng

của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc

Giang” làm đề tài đề tài nghiên cứu.

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu chung

Làm rõ vị trí, vai trò tín dụng của NHNo&PTNT đối với phát triển KT-XH

trên địa bàn huyện. Đánh giá đúng đắn thực trạng quan hệ tín dụng giữa

NHNo&PTNT với các chủ thể trên địa bàn để đề xuất các giải pháp tín dụng thúc

đẩy phát triển KT-XH ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Làm rõ về mặt lý luận vai trò tín dụng của NHNo&PTNT đối với phát triển

KT-XH trên địa bàn huyện.

- Phân tích đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT đối

với phát triển KT-XH ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.

- Đề xuất các quan điểm sử dụng công cụ tín dụng và một số giải pháp phát

huy vai trò tín dụng của NHNo&PTNT đối với phát triển KT-XH ở huyện Yên

Dũng - tỉnh Bắc Giang.

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu quan hệ tín dụng giữa NHNo&PTNT với các chủ thể khác trong

quá trình phát triển KT-XH ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.

3

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: Luận văn chủ yếu nghiên cứu quan hệ tín dụng giữa

NHNo&PTNT với các chủ thể kinh tế trên địa bàn huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.

- Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng từ 2009 đến 2011 và đề xuất các giải

pháp cho giai đoạn 2011 - 2015.

4. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

Đề tài là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn về vai trò của tín

dụng NHNo&PTNT đối với phát triển KT-XH, đặc biệt là đối với sự phát triển của

nông nghiệp nông thôn trên địa bàn huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang, là căn cứ tin

cậy giúp lãnh đạo huyện có định hướng tận dụng tốt hơn các nguồn vốn phục vụ cho

phát triển các vùng quy hoạch trong phát triển nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát

triển sản xuất hàng hoá phù hợp với cơ chế thị trường, góp phần nâng cao đời sống

vật chất, văn hoá, tinh thần của người dân nông thôn và xây dựng nông thôn mới.

5. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN

Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có kết

cấu gồm 3 chương:

Chương 1: Tín dụng và vai trò của tín dụng ngân hàng nông nghiệp và phát

triển nông thôn đối với phát triển kinh tế.

Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng của ngân hàng nông nghiệp và phát

triển nông thôn đối với phát triển kinh tế xã hội ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.

Chương 3: Định hướng và những giải pháp chủ yếu nhằm phát huy vai trò

của tín dụng ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn đối với phát triển kinh

tế - xã hội ở huyện Yên Dũng - tỉnh Bắc Giang.