Hoàn thiện hình thức trả lương ở Công ty thiết bị Y Tế Trung ương I - Hà Nội.DOC

lêi nãi ®Çu

TiÒn l¬ng lµ vÊn ®Ò lu«n ®îc c¶ x· héi quan t©m víi ý nghÜa kinh tÕ vµ x·

héi to lín cña nã. §èi víi ngêi lao ®éng, tiÒn l¬ng lµ nguån thu nhËp quan träng

gióp ®ì hä ®¶m b¶o ®îc cuéc sèng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh hä. §èi víi c¸c

doanh nghiÖp,tiÒn l¬ng lµ bé phËn kh«ng nhá cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi víi

nÒn kinh tÕ ®Êt níc th× tiÒn l¬ng lµ sù cô thÓ ho¸ cña qu¸ tr×nh ph©n phèi cña c¶i

vËt chÊt do chÝnh ngêi lao ®éng s¸ng t¹o ra. V× vËy, viÖc x©y dùng thang l¬ng,

b¶ng l¬ng, quü lu¬ng vµ lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng ®Ó ®¶m b¶o sù ph©n phèi

c«ng b»ng cho mäi ng¬× trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, lµm cho tiÒn l¬ng thùc sù lµ

®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng, lµm viÖc tèt h¬n. Nhng tiÒn l¬ng chØ thùc sù

trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng khi nã ®îc tr¶ l¬ng ®óng, tr¶ ®ñ, ®¶m

b¶o kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ngêi lao ®éng. Do

®ã, viÖc hoµn thiÖn tæ chøc tiÒn l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ cÇn

thiÕt vµ rÊt cÊp b¸ch.

Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty thiÕt bÞ y tÕ Trung ¬ng I Hµ Néi

(MEDINSCO HANOI) víi sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy c« gi¸o vµ sù gióp ®ì

nhiÖt t×nh cña c¸c c¸n bé chuyªn m«n, ë C«ng ty, em ®· ®i s©u nghiªn cøu, t×m

hiÓu vÒ c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l¬ng ë C«ng ty víi mong muèn tõ nh÷ng lý luËn

vÒ tiÒn l¬ng ®· ®îc häc ë trêng cïng víi thùc tÕ cã s½n ë C«ng ty ®Õn thùc tËp,

®Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ ®a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng

t¸c tæ chøc tiÒn l¬ng ë C«ng ty.

Chuyªn ®Ò thùc tËp cã ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l¬ng ë C«ng ty

thiÕt bÞ Y TÕ Trung ¬ng I - Hµ Néi".

Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm:

PhÇn I: Lý luËn chung vÒ tiÒn l¬ng.

PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tÕ h×nh thøc tr¶ l¬ng ë C«ng ty thiÕt bÞ Y TÕ

Trung ¬ng I Hµ Néi

PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h×nh thøc l¬ng ë C«ng ty

thiÕt bÞ Y TÕ Trung ¬ng I Hµ Néi.

KÕt luËn .

1

PhÇn I :

lý luËn chung vÒ tiÒn l¬ng

I. tiÒn l¬ng vµ c¸c nguyªn t¾c trong tæ chøc tiÒn l¬ng.

1. Kh¸i niÖm vÒ tiÒn l¬ng:

Trong s¶n xuÊt kinh doanh, tiÒn l¬ng lµ mét yÕu tè quan träng cña chi phÝ

s¶n xuÊt, nã cã quan hÖ trùc tiÕp vµ cã t¸c ®éng nh©n qu¶ ®Õn lîi nhuËn cña

doanh nghiÖp. TiÒn l¬ng hiÓu theo nghÜa th«ng thêng lµ sè tiÒn mµ ngêi lao

®éng nhËn ®îc sau khi ®· hoµn thµnh nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh mµ ngêi sö

dông lao ®éng giao cho. VÒ b¶n chÊt tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng hay tiÒn l-

¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng.

Thùc chÊt cña tiÒn l¬ng díi chÕ ®é CNXH lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n,

biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng cÇn thiÕt mµ doanh nghiÖp tr¶

cho ngêi lao ®éng theo thêi gian, khèi lîng s¶n ph¶m hay c«ng viÖc mµ ngêi

lao ®éng ®· cèng hiÕn.

Cïng víi kh¸i niÖn trªn, tiÒn c«ng chØ lµ mét biÓu hiÖn hy lµ mét tªn gäi

kh¸c cña tiÒn l¬ng, tiªn c«ng lµ tiÓn tr¶ cho mét ®¬n vÞ thêi gian lao ®éng cung

øng, lµ tiÒn tr¶ theo khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc cho ngêi lao ®éng ®· ®îc

tho¶ thuËn trong hîp ®ång vµ cã thÓ gäi lµ gi¸ c«ng lao ®éng.

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mäi yÕu tè s¶n xuÊt còng tr¶ thµnh hµng ho¸

do ®ã søc lao ®éng còng trë thµnh hµng ho¸, v× vËy nã còng cã hai ®Æc tÝnh lµ

gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. Søc lao ®éng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh trong c¸c yÕu tè c¬

b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn tiÒn l¬ng lµ vèn ®Çu t øng tríc quan träng nhÊt,

lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng vµ lµ mét ph¹m trï s¶n xuÊt nªn ph¶i yªu cÇu tÝnh ®ñ,

tÝnh ®ñ tríc khi thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Søc lao ®éng lµ hµng ho¸ còng nh

mäi hµng ho¸ kh¸c, nªn tiÒn l¬ng lµ ph¹m trï cña trao ®æi, nã ®ßi hái ph¶i

ngang gi¸ víi gi¸ c¶ c¸c t liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao

®éng. Søc lao ®éng cÇn ph¶i bï ®¾p l¹ivµ nã ®îc thùc hiÖn th«ng qua qu¸ tr×nh

ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n dùa trªn hao phÝ lao ®éng, hiÖu

qu¶ lao ®éng cña ngêi lao ®éng lµ tiÒn lîng. Do ®ã tiÒn l¬ng lµ sù ph©n phèi søc

lao ®éng cÇn ®îc t¸i lËp l¹i th«ng qua viÖc sö dông c¸c t liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt

tõ quü tiªu dïng c¸ nh©n. Víi nh÷ng ý nghÜa trªn ®Ó phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr￾êng ta nªn hiÓu tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ gi¸

c¶ yÕu tè søc lao ®éng mµ ngêi sö dông lao ®éng (Nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp)

ph¶i tr¶ cho ngêi cã søc lao ®éng, tu©n theo c¸c nguyªn t¾c cung cÇu, gi¸ c¶ cña

thÞ trêng vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh cña Nhµ níc.

2

Nh vËy, tiÒn l¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp quan träng trong nÒn

kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë níc ta. §Ó hiÓu râ h¬n b¶n chÊt cña tiÒn l-

¬ng ta nghiªn cøu hai kh¸i niÖm tiÒn l¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬ng thùc tÕ.

1.1. TiÒn l¬ng danh nghÜa:

Lµ sè tiÒn mµ ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi b¸n søc lao ®éng. TiÒn

l¬ng danh nghÜa chØ mét c¸ch ®¬n thuÇn vÒ mÆt sè lîng nã cha nãi lªn chÊt lîng

cña tiÒn l¬ng, nã kh«ng thÓ ph¶n ¸nh ®îc ®Çy ®ñ sè lîng vµ chÊt lîng cña t liÖu

sinh ho¹t mµ con ngêi mua s¾m tõ tiÒn l¬ng.

1.2. TiÒn l¬ng thùc tÕ:

Lµ tiÒn l¬ng ®îc biÓu hiÖn qua sè lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ ngêi lao

®éng mua ®îc th«ng qua tiÒn l¬ng danh nghÜa, do ®ã tiÒn l¬ng thùc tÕ kh«ng

nh÷ng phô thuéc vµo tiÒn l¬ng danh nghÜa mµ cßn phô thuéc vµo chØ sè gi¸ c¶

(søc biÕn ®éng gi¸ c¶).

Mèi liªn hÖ nµy biÓu hiÖn qua c«ng thøc:

ITLDN

ITLTT = -----------------

IGC

Trong ®ã:

ITLTT: TiÒn l¬ng thùc tÕ

ITLDN:TiÒn l¬ng danh nghÜa

IGC:

ChØ sè gi¸ c¶.

§Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, nhµ níc ®a ra quy ®Þnh møc l¬ng

tèi thiÓu. Møc l¬ng tèi thiÓu lµ møc l¬ng quy ®Þnh cña Nhµ níc mµ c¸c ®¬n vÞ

doanh nghiÖp kh«ng ®îc tr¶ cho ngêi lao ®éng thÊp h¬n møc l¬ng ®ã. §©y lµ

møc l¬ng quy ®Þnh dïng lµm c¨n cø ®Ó tÝnh møc l¬ng ë c¸c bËc kh¸c nhau víi

hÖ sè tuú theo vai trß ngµnh nghÒ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.

2. Vai trß cña tiÒn l¬ng.

- §¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng:

Con ngêi khi lao ®éng ®· tiªu hao n¨ng lîng trÝ ãc, b¾p thÞt, do ®ã ph¶i

bï ®¾p th× míi ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Con ngêi cã lo¹i nhãm nhu

cÇu lµ nhu cÇu vËt chÊt vµ nhu cÇu tinh thÇn. Tho¶ m·n ®îc nh cÇu, tõ ®ã t¹o

®éng c¬ lao ®éng, t¹o ®éng lùc trong kinh tÕ.

- KÝch thÝch lao ®éng:

3

TiÒn l¬ng ®ãng vai trß kÝch thÝch cña nã. §ã lµ v× lîi Ých kinh tÕ cña ngêi

lao ®éng mµ hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc cña m×nh. NÕu tr¶

tiÒn l¬ng ®óng søc lao ®éng hoÆc cao h¬n víi gi¸ trÞ søc lao ®éng th× sÏ khuyÕn

khÝch ngêi ta tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mét c¸ch tÝch cùc s¸ng t¹o h¬n,

t¹o ®îc niÒm tin say mª nghÒ nghiÖp. Ngêi lao ®éng sÏ kh«ng ngõng häc hái ®Ó

n©ng cao tr×nh ®é khoa häc kü thuËt, kü n¨ng, kü x¶o ®Ó lµm viÖc cã hiÖu qu¶

cao nhÊt. Ngîc l¹i nÕu tiÒn c«ng rÎ m¹t kh«ng t¬ng xøng víi søc lao ®éng mµ

hä ®· bá ra th× ngêi lao ®éng lµm viÖc theo h×nh thøc, vÒ uÓ o¶i hoÆc lµ l·ng phÝ

thêi gian lao ®éng.

- Chøc n¨ng thanh to¸n:

Dïng tiÒn l¬ng ®Ó thanh to¸n chi phÝ, nÕu tiÒn l¬ng kh«ng ®ñ ®¶m b¶o ®-

îc chøc n¨ng nµy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tiÒn l¬ng mang tÝnh chÊt b×nh qu©n chñ

nghÜa. Trong qu¸ tr×nh thanh to¸n tiÒn l¬ng v× tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng

dïng ®Ó mua s¾m c¸c t liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt.

- Thíc ®o møc ®é cèng hiÕn cña ngêi lao ®éng:

TiÒn l¬ng cßn biÓu hiÖn gi¸ trÞ cèng hiÕn cña ngêi lao ®éng, ngêi lao

®éng nµo cèng hiÕn nhiÒu th× ®îc hëng tiÒn l¬ng nhiÒu vµ ngîc l¹i.

3. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l¬ng

3.1. Yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l¬ng:

- §¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt lao ®éng, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt

chÊt, tinh thÇn cho ngêi lao ®éng thÓ hiÖn ë tr¹ng th¸i thÓ lùc, tinh thÇn, tr¹ng

th¸i t©m lý, sinh lý, thÓ hiÖn ë tr×nh ®é nhËn thøc kü n¨ng lao ®éng, ph¬ng ph¸p

lao ®éng. TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng, do ®ã nã ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt

øuc lao ®éng cho ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp.

- Lµm cho n¨ng suÊt kh«ng ngõng n©ng cao. TiÒn l¬ng lµ mét ®ßn bÈy

quan träng ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o c¬ së n©ng cao hiÖu qu¶ kinh

doanh. Do vËy tæ chøc tiÒn l¬ng ph¶i ®¹t yªu cÇu lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng

vµ ®©y còng lµ yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi sù ph¸t triÓn, n©ng cao tr×nh ®é vµ kü n¨ng

cña ngêi lao ®éng.

- §¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ hiÓu.

- TiÒn l¬ng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña ngêi lao ®éng, mét chÕ ®é tiÒn

l¬ng ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ hiÓu cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ®éng c¬ vµ th¸i ®é lµm

4

viÖc cña hä, ®ång thêi lµm t¨ng hiÖuqu¶ cña ho¹t ®éng qu¶n lý nhÊt lµ qu¶n lý

vÒ tiÒn l¬ng.

3.2. Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l¬ng.

-Nguyªn t¾c 1: Tr¶ l¬ng ngang nhau cho lao ®éng nh nhau.

Nguyªn t¾c nµy b¾t nguån tõ nguyªn t¾c ph©n phèi lao ®éng, tr¶ l¬ng

ngang nhau cho lao ®éng nh nhau cã nghÜa lµ quy ®Þnh c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng

nhÊt thiÕt kh«ng ph©n biÖt giíi tÝnh, tuæi t¸c, d©n téc, tr×nh ®é...nÕu cã møc ®é

hao phÝ søc lao ®éng (®ãng gãp søc lao ®éng) nh nhau th× ®îc tr¶ l¬ng nh nhau.

thùc hiÖn ®îc nguyªn t¾c nµy cã nghÜa lµ thùc hiÖn viÖc tr¶ l¬ng c«ng b»ng vµ

hîp lý. §Ó thùc hiÖn ®îc nguyªn t¾c nµy ®iÒu cèt yÕu lµ ph¶i x©y dùng thang l-

¬ng, b¶ng l¬ng dùa trªn c¬ së chÊt lîng vµ sè lîng lao ®éng, dùa vµo kÕt qu¶

thùc tÕ cña ngêi kinh doanh ®Ó tr¶ l¬ng cho hä.

- Nguyªn t¾c 2: §¶m b¶o n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n tiÒn l¬ng

b×nh qu©n.

§©y lµ mét nguyªn t¾c rÊt quan träng bëi cã nh vËy míi t¹o c¬ së gi¶m

gi¸ thµnh, h¹ gi¸ c¶ vµ t¨ng tÝch luü. Nguyªn t¾c nµy chØ ra mét ®iÒu quan träng

lµ t¨ng tiÒn l¬ng ph¶i dùavµo viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n¨ng suÊt lao ®éng

t¨ng lªn l¹i do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c nhau nh: tr×nh ®é ¸p dông khoa häc kü

thuËt, sö dông hîp lý tµi nguyªn, n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n.

NÕu vi ph¹m nguyªn t¾c nµy sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ

n©ng cao ®êi sèng cho ngêi lao ®éng.

- Nguyªn t¾c 3: §¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l¬ng gi÷a ngêi lao

®éng lµm viÖc trong c¸c nghÒ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.

§©y còng lµ mét nguyªn t¾c rÊt quan träng,tr×nh ®é lµnh nghÒ b×nh qu©n

cña ngêi lao ®éng, ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ ý nghÜa kinh tÕ cña mçi ngµnh trong

nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ kh¸c nhau vµ ®iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn tiÒn l¬ng b×nh

qu©n cña ngêi lao ®éng. §¬ng nghiªn nh÷ng ngµnh cã tÝnh chÊt phøc t¹p v Ò kü

thuËt hoÆc cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, tæn hao nhiÒu n¨ng lîng

hoÆc cã vÞ trÝ mòi nhän trong nÒn kinh tÕ quèc d©n th× cã møc l¬ng tr¶ cho ngêi

lao ®éng ë nh÷ng ngµnh nµy ph¶i cao h¬n so víi nh÷ng ngµnh kh¸c.

Do ®iÒu kiÖn sinh ho¹t, møc sèng ë c¸c khu vùc cña ®Êt níc cã kh¸c

nhau, ®iÒu kiÖn sinh ho¹t ë miÒn nói khã kh¨n h¬n n«ng th«n, v× vËy khi tÝnh l-

¬ng ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña nh÷ng yÕu tè nµy. CÇn lu ý viÖc tr¶ l¬ng cÇn

5