Hình thành kỹ năng tư duy cho học sinh tiểu học thông qua dạy học giải toán

HiNH THANH Kl HANG Tl/ DUV CHO HOG SINH TIEU HOC

THONG QUA DAY HOC GIAI TOAN

O TI-iS. D O TUNG*

1. Myc dfch dqy hge (DH) ndi ehung, DH mdn

Todn ndi rieng khdng eh? trang bj tri thirc cho

hge sinh (HS), md quan trgng hon Id dgy cho cdc

em «biet cdch hge", biet cdch tu duy. Dieu dd cd

nghTa Id: edn hinh thdnh cho HS ndng lyc tu duy,

phuong phdp suy nghT de gidi quyet cdc vd'n de

(VD) dugc dot ro. Dgy kT ndng tu duy (KNTD) cho

HS Id Idm cho HS tu duy hieu qud hon, sdng tqo

vd sdu sdc hon. Ne'u ch? nhdm myc tieu cung cdp

kie'n thue cho HS theo hinh thifc hge thude Idng

hoy nhdi nhet kien thuc thi khdng the phdt huy

dugc khd ndng hem dn d HS cung nhu khdng the

dgy duge tdt cd kien thifc cuo nhdn logi cho cdc

em. Vi vdy, cdn phdi quon tdm trong bj tri thife

phuong phdp, cdc kT ndng tu duy cdn thie't gitip

HS khdng nhung cd the tiep thu cdc kien thifc phd

thdng trong nhd trudng md cdn hinh thdnh cho

cdc em khd ndng ty hge ldp sudt ddi.

2. Hinh thdnh KNTD cho HS tieu hge

1) KT thuat tu duy: Trude mgt mdt VD hay

mdt bdi hge gido vien (GV) top eho HS hinh thdnh

thdi quen ly dot cho minh nhtfng cdu hdi vd ty trd

Idi de giup cdc em cd mdt cdi nhin khdi qudt

trude khi di vdo cdc VD ey the: - Bdi hge ndy de

cdp VD gi; - VD dd ndm trong tfnh vyc ndo hoy

VD ndy lien quon den cdc iTnh vuc ndo; - Ndi

dung ndy trinh bdy trong nhdm hoy trudc Idp se

cd hieu qud td't?... - Sy kien ndy xdy ra khi ndo,

edng viec ndy nen bdt ddu nhu the ndo? ndi dung

ndy nen dimg phuong phdp tich cyc ndo phti

hgp; dung cdc hinh thuc td chuc DH ndo cho phti

hgp; - Tgi soo phdi nghien cuu VD ndy? Tqi soo

ndi dung bdi hge, ngi dung cuo sdch tde gid Igi

lyo chgn cdch sdp xep nhu the ndy? Ai dd nghien

euu VD ndy? Md'i quon he cua cdc VD trong bdi

hge ndy, tinh hud'ng ndy? Vdi viec trd Idi cdc cdu

hdi ndy hude mdi VD gdp phdi se gitip chung to

ty tin vdi viec lyo chgn hudng di cung nhu cdc

budc tien hdnh de gidi quye't VD dd.

2) Hinh thdnh KNTD cho HS tieu hge. Trong

nhd trudng phd thdng ndi chung, trudng tieu hge

ndi rieng, cting vdi dgy kie'n thuc cdn phdi dqy

KNTD cho HS. Cdch liep cdn chinh trong hinh

thdnh KNTD cho HS heu hge dd Id:

Hinh thdnh KNTD thdng qua chuang trinh thiit

ki tdch rdi chuong trinh gido dye phd thdng (tue

Id thiet ke rieng ehuong trinh dgy KNTD cho HS)

se khdng bj chi phd'i, rdng bude bdi khung kie'n

thife gido dye dd dugc quy djnh, ngudi hge cd

the xdc djnh rd rdng vj trf cuo cdc KNTD cung

nhu viec ddnh gid cdc kT ndng ndy d ngudi hge

thudn Igi hon. Tuy nhien, ehuong trinh dgy KNTD

thie't ke rieng ddi hdi chi phi ddu tu Idn eung nhu

phdi mdt them thdi gion (ngodi thdi gion dgy

kien thtrc) de dgy ehuong trinh ndy.

Hinh thdnh KNTD kef hgp vdi chuang trinh gido

dye phd thdng frong nhd trudng cd uu diem Id

khdng ddi hdi phdi cd them mdn hge mdi, trdnh

phdi dgy mdt so kien thue ve lu duy mdt cdch

rieng biet de gdy ro sy nhdm ehdn cho ngudi

hge. Tuy nhien, khd khdn gdp phdi khi trien khoi

theo hudng ndy Id khdng phdi mgi GV deu Id

chuyen gio trong iTnh vyc dgy KNTD. Chfnh vi

vdy, cdn phdi cd sy chudn bj kT cdng ve kie'n

thtfc, quy trinh thye hien de GV cd the Idng ghep

dqy tu duy cho HS thdng qua bdi gidng cuo minh.

Vdi mdn Todn, GV thie't ke vd tqo co hdi cho cdc

em Hm hieu, phdn tich, tim nhieu cdch gidi khde

nhou cho mdt bdi todn, nhdt Id nhtfng bdi todn

cd nhtrng dd'i tugng, nhtfng quon he cd the xem

xet dudi nhieu khio cqnh khde nhou. Do ddc diem

luo tudi cua HS tieu hge (tu duy cy the cdn chiem

uu the) cho nen GV cdn tgo duge linh hudng ggi

VD, ddn ddt HS tim tdi khdm phd.

a) Ren luyen cdc thao fdc fu duy dehlnh thdnh

KNTD eho HS cd the thye hien trong cdc khdu cuo

qud trinh DH thdng quo he thd'ng cdc cdu hdi,

bdi tap, phiiu hge tap, cdc tinh hudng cd VD

theo cdc mifc do tu duy: Quan sdt, phdn tich,

tdng hgp, so sdnh, khdi qudt hoa,...

* Tnrong Oai hoc Hung Virong

Tap chi Giao due so 243 (ki i . 8/20101