Hiệu quả sử dụng vốn ODA trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn tại tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VƢƠNG MINH ĐỨC

HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN ODA

TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN

TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VƢƠNG MINH ĐỨC

HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN ODA

TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN

TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60.62.01.15

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. HOÀNG THỊ THU

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là luận văn do tôi thực hiện. Các số liệu và chƣa

đƣợc ai công bố trong bất kì công trình nào khác. Các tài liệu tham khảo, trích dẫn

đều đƣợc ghi tên tác giả và tên tài liệu trích dẫn trong phần tài liệu tham khảo.

Tác giả luận văn

Vương Minh Đức

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Hoàng Thị Thu đã tận tình

hƣớng dẫn, chỉ bảo và tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành công trình

nghiên cứu này.

Tôi xin chân thành cảm ơn khoa QLĐT Sau đại học - Trƣờng Đại học

Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã cho phép và tạo

điều kiện cho tôi trong quá trình hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm các thầy cô và cán bộ Khoa QLĐT Sau đại học

cùng toàn thể bạn bè đồng nghiệp đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học

tập và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Sở Kế hoạch và đầu tƣ, Cục

Thống kê, Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Thái Nguyên và các cơ quan,

đơn vị tại Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi hoàn thành

luận văn.

Tác giả luận văn

Vương Minh Đức

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ.......................................................... vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

4. Đóng góp của đề tài....................................................................................... 4

5. Kết cấu luận văn............................................................................................ 4

Chƣơng 1: TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUỒN

VỐN ODA VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................... 5

1.1. Vốn ODA ................................................................................................... 5

1.1.1. Khái niệm................................................................................................ 5

1.1.2. Phân loại ODA ........................................................................................ 6

1.1.3. Các đặc điểm của vốn ODA.................................................................... 9

1.1.4. Tính hai mặt của vốn ODA đối với nƣớc nhận viện trợ ....................... 11

1.2. Hiệu quả sử dụng vốn ODA..................................................................... 15

1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn ODA................................................. 16

1.2.2. Hình thức đánh giá hiệu quả sử dụng vốn ODA................................... 16

1.2.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng vốn ODA ..................... 18

1.3. ODA đối với phát triển nông nghiệp nông thôn ...................................... 22

1.3.1. Đặc điểm của nông nghiệp nông thôn................................................... 22

1.3.2. Vai trò của ODA đối với phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam...... 25

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

1.4. Một số kinh nghiệm về quản lý nguồn vốn ODA trong lĩnh vực

nông nghiệp nông thôn...................................................................... 26

1.4.1. Kinh nghiệm quản lý nguồn vốn ODA tại Bộ Nông nghiệp và

phát triển nông thôn .......................................................................... 27

1.4.2. Kinh nghiệm quản lý nguồn vốn ODA tại tỉnh Bắc Ninh .................... 28

1.5. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 28

1.5.1. Các câu hỏi nghiên cứu ......................................................................... 28

1.5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................... 29

1.5.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................ 33

Chƣơng 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH

HIỆU QUẢ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN ODA TRONG

LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN TẠI TỈNH

THÁI NGUYÊN.............................................................................. 35

2.1. Đặc điểm, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên......... 35

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên .......................................................... 35

2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 36

2.1.3. Một số chỉ tiêu kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên............................ 37

2.2. Tình hình ký kết, phân bổ và sử dụng nguồn vốn ODA cho lĩnh

vực nông nghiệp nông thôn của tỉnh Thái Nguyên........................... 38

2.2.1. Tình hình ký kết, phân bổ và sử dụng nguồn vốn ODA tại tỉnh

Thái Nguyên...................................................................................... 39

2.2.2. Tình hình phân bổ và sử dụng nguồn vốn ODA tại tỉnh Thái

Nguyên cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn................................... 46

2.3. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn ODA trong nông nghiệp nông thôn ...... 52

2.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng vốn ODA trong nông

nghiệp nông thôn............................................................................... 54

2.4.1. Năng lực của cơ quan nhà nƣớc............................................................ 54

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

2.4.2. Thủ tục hành chính, các quy định pháp luật còn chƣa đầy đủ,

thống nhất và minh bạch................................................................... 55

2.4.3. Ngân sách còn thiếu hụt để bố trí nguồn vốn đối ứng .......................... 56

2.5. Nhận xét, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn ODA trong nông nghiệp

nông thôn tại tỉnh Thái Nguyên ........................................................ 57

2.5.1. Những kết quả đạt đƣợc ........................................................................ 57

2.5.2. Những hạn chế trong quản lý và sử dụng ODA ở tỉnh........................... 59

Chƣơng 3. CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ

DỤNG VỐN ODA TRONG LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP

NÔNG THÔN TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN................................. 62

3.1. Những mục tiêu phát triển nông nghiệp nông thôn ................................. 62

3.2. Quan điểm và định hƣớng sử dụng nguồn vốn ODA cho lĩnh vực

nông nghiệp nông thôn giai đoạn đến năm 2015.............................. 63

3.2.1. Quan điểm sử dụng vốn ODA cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn...........63

3.2.2. Định hƣớng sử dụng vốn ODA cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.........66

3.3. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn

ODA trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn trong thời gian tới...... 69

3.3.1. Về sử dụng ODA................................................................................... 69

3.3.2. Về cơ chế quản lý tài chính vốn ODA.................................................. 70

3.3.3. Giải pháp tăng tốc độ giải ngân cho tỉnh .............................................. 73

3.4. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ODA ................... 77

KẾT LUẬN.................................................................................................... 82

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 83

Phụ lục ........................................................................................................... 85

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ADB Ngân hàng phát triển Châu Á

BQL Ban quản lý

CDC Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ

EU Liên minh Châu Âu

GDP Tổng sản phẩm quốc nội

ICOR Tỷ số gia tăng của vốn so với sản lƣợng

IMF Quỹ tiền tệ quốc tế

JBIC Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản

JICA Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản

NNo&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

ODA Hỗ trợ phát triển chính thức

OECD Tổ chức hợp tác kinh tế và phát triển

OFID Quỹ Phát triển quốc tế của Tổ chức các nƣớc xuất khẩu

dầu mỏ

UN Liên hợp quốc

UNDP Chƣơng trình phát triển của Liên hiệp quốc

WB Ngân hàng thế giới

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

Bảng 2.1: Tình hình ký kết và phân bổ nguồn vốn ODA hàng năm .............. 39

Bảng 2.2: Tình hình ký kết và phân bổ nguồn vốn ODA hàng năm theo

các nhà tài trợ................................................................................ 42

Bảng 2.3: Tình hình ký kết và phân bổ nguồn vốn ODA theo ngành ............ 43

Bảng 2.4: Tình hình giải ngân nguồn vốn ODA hàng năm............................ 44

Bảng 2.5: Tình hình giải ngân nguồn vốn ODA theo ngành .......................... 45

Bảng 2.6: Tình hình phân bổ nguồn vốn ODA cho lĩnh vực nông nghiệp

nông thôn ....................................................................................... 46

Bảng 2.7: Tình hình giải ngân nguồn vốn ODA lĩnh vực nông nghiệp

nông thôn ...................................................................................... 48

Bảng 2.8: Hệ số ICOR vốn ODA của tỉnh Thái Nguyên................................ 52

Bảng 2.9: Tỷ lệ GDP/Đầu tƣ vốn ODA của tỉnh Thái Nguyên ...................... 53