Hiệu quả kinh tế cây bưởi cấp hộ gia đình ở huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐẶNG XUÂN HẢI

HIỆU QUẢ KINH TẾ CÂY BƯỞI CẤP HỘ

GIA ĐÌNH Ở HUYỆN ĐOAN HÙNG,

TỈNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐẶNG XUÂN HẢI

HIỆU QUẢ KINH TẾ CÂY BƯỞI CẤP HỘ

GIA ĐÌNH Ở HUYỆN ĐOAN HÙNG,

TỈNH PHÚ THỌ

Ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số ngành: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướngdẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ YẾN

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả trong nghiên cứu trong luận văn này

là hoàn toàn trung thực và chưa hề được sử dụng cho bất cứ một học vị nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm

ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Phú Thọ, tháng 01 năm 2018

Người thực hiện

Đặng Xuân Hải

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu, điều tra số liệu và hoàn thành luận văn, chúng

tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều tập thể và cá nhân trong và ngoài trường.

Trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Yến đã trực tiếp hướng

dẫn khoa học và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn.

Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của UBND huyện Đoan Hùng, các phòng,

ban ngành trong huyện và các xã đã nhiệt tình tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong

việc triển khai nghiên cứu và hoàn thành đề tài.

Xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình đã quan tâm,

động viên, đóng góp ý kiến quý báu cho tôi trong quá trình hoàn thiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn!

Phú Thọ, tháng 01 năm 2018

Tác giả

Đặng Xuân Hải

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC HÌNH........................................................................................ vii

DANH MỤC VIẾT TẮT ........................................................................................ viii

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ...............................................................................2

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................2

CHƯƠNG 1 ................................................................................................................3

TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ...................................................................................3

1.1. Cơ sở lý luận về kinh tế hộ, hiệu quả kinh tế sản xuất cây bưởi..........................3

1.1.2. Các quan điểm hiệu quả kinh tế ........................................................................3

1.1.3. Hiệu quả kinh tế cây trồng ................................................................................8

1.1.4. Nội dung đánh giá hiệu quả kinh tế cây trồng ..................................................8

1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế cây trồng......................................9

1.1.6. Ý nghĩa việc nâng cao hiệu quả kinh tế cây trồng ..........................................12

1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài...................................................................................13

1.2.1. Tình hình sản xuất và thị trường bưởi trên thế giới và Việt Nam...................13

1.2.2. Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả kinh tế hộ trồng bưởi tại một số địa phương ở

Việt Nam ...................................................................................................................15

1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho hộ trồng bưởi huyện Đoan Hùng ...........................19

1.3. Tổng quan công trình nghiên cứu ......................................................................20

CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................21

ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP................................21

NGHIÊN CỨU..........................................................................................................21

2.1. Đối tượng nghiên cứu.........................................................................................21

2.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................21

iv

2.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................21

2.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................21

2.4.1. Phương pháp tiếp cận......................................................................................21

2.4.2. Phương pháp thu thập số liệu..........................................................................22

2.4.3. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................23

2.4.4. Phương pháp xử lý thông tin...........................................................................23

2.4.5. Phương pháp phân tích....................................................................................23

2.4.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ..........................................................................24

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ......................................26

3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.............................................................................26

3.1.1. Điều kiện tự nhiên của huyện Đoan Hùng......................................................26

3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Đoan Hùng...................................................30

3.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội đến hiệu quả kinh tế hộ

trồng bưởi huyện Đoan Hùng....................................................................................41

3.2. Thực trạng trồng bưởi huyện Đoan Hùng..........................................................42

3.2.1. Diện tích, năng suất và sản lượng bưởi huyện Đoan Hùng ............................42

3.2.2. Tình hình tiêu thụ bưởi Đoan Hùng ................................................................45

3.2.3. Tình hình sản xuất bưởi của các hộ điều tra ...................................................48

3.3. Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất bưởi của các nhóm hộ .............................57

3.3.1. Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất bưởi của các nhóm hộ ..........................57

3.3.2. Tình hình tiêu thụ bưởi của các hộ điều tra.....................................................58

3.3.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất bưởi của hộ điều tra .........................................62

3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế trồng bưởi cấp hộ gia đình huyện

Đoan Hùng ................................................................................................................65

3.4.1. Tuổi của cây bưởi............................................................................................65

3.4.2. Chi phí.............................................................................................................66

3.4.6. Một số nhân tố khác ........................................................................................68

3.4.7. Những điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội, thách thức của các hộ điều tra trong

sản xuất bưởi Đoan Hùng..........................................................................................68

v

3.5. Định hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất bưởi Đoan Hùng

cấp hộ gia đình ..........................................................................................................70

3.5.1. Định hướng......................................................................................................70

3.5.2. Một số giải pháp nhằm phát triển sản xuất bưởi ở các hộ gia đình ................71

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................74

1. Kết luận .................................................................................................................74

2. Kiến nghị...............................................................................................................75

TÀI LIỆU THAM KHẢO

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.2. Sản lượng bưởi và cam của Việt Nam từ năm 2010-2016..................14

Bảng 3.1. Tình hình lao động và sử dụng lao động của huyện năm 2014 - 2016.....31

Bảng 3.2. Dân số và mật độ dân số các xã trong huyện năm 2016 .....................36

Bảng 3.3. Thực trạng cơ sở hạ tầng của huyện năm 2016...................................38

Bảng 3.4. Giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện năm 2014 - 2016 .........37

Bảng 3.4. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp của huyện năm 2014 - 2016.......40

Bảng 3.5. Diện tích, năng suất, sản lượng bưởi của huyện Đoan Hùng qua

3 năm (2014-2016)..............................................................................42

Bảng 3.6. Diện tích trồng bưởi Sửu và bưởi Bằng Luân.....................................43

Bảng 3.7. Diện tích bưởi Đoan Hùng tại các vùng giai đoạn 2014-2016............44

Bảng 3.8. Sản lượng và giá trị bưởi Đoan Hùng qua các hộ điều tra năm 2016.......45

Bảng 3.9. Giá bán bưởi quả Đoan Hùng trên thị trường .....................................45

Bảng 3.10. Đặc điểm kênh tiêu thụ bưởi quả Đoan Hùng trực tiếp ......................46

Bảng 3.11. Tình hình nhân khẩu và lao động của các hộ điều tra.........................49

Bảng 3.12: Tình hình và cơ cấu thu nhập năm 2017 của các hộ điều tra .............51

Bảng 3.13: Tình hình sản xuất và quy mô của các hộ điều tra ..............................53

Bảng 3.14: Chi phí sản xuất cho 1 ha bưởi Đoan Hùng KTCB năm 2017............55

Bảng 3.15: Tình hình đầu tư thâm canh cho 1 ha bưởi qua các nhóm điều tra

năm 2017 .............................................................................................56

Bảng 3.16: Kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất bưởi Đoan Hùng bình quân......57

Bảng 3.17: Tình hình tiêu thụ bưởi của các hộ......................................................59

Bảng 3.18: Kết quả và hiệu quả sản xuất bưởi của các hộ điều tra tính bình

quân một ha .........................................................................................64

Bảng 3.19. Năng suất của bưởi Đoan Hùng theo độ tuổi......................................66

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Sơ đồ 3.1: Chuỗi cung sản phẩm bưởi Đoan Hùng ...............................................60