Hiệu quả của dây phân đoạn có vít hỗ trợ trong kỹ thuật kéo lui khối răng trước ở bệnh nhân hô răng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------

ĐINH VĨNH NINH

HIỆU QUẢ DÂY PHÂN ĐOẠN CÓ VÍT HỖ TRỢ

KÉO LUI KHỐI RĂNG TRƢỚC HÀM TRÊN

Chuyên ngành: Răng Hàm Mặt

Mã số: CK 62 72 28 15

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS.BS. HỒ THỊ THÙY TRANG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020

.

.

i

LỜI CAM ĐOAN

T i xin m o n y là ng tr nh nghi n u ri ng t i C số

liệu và kết quả trong luận văn là trung th h t ng ợ ng ố trong t

k ng tr nh nào

T giả

Đinh Vĩnh Ninh

.

.

ii

MỤC LỤC

LỜI C M ĐO N ........................................................................................................i

MỤC LỤC...................................................................................................................ii

D NH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................vi

D NH MỤC ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ VIỆT - ANH .........................................vii

D NH MỤC BẢNG............................................................................................... viii

D NH MỤC BIỂU ĐỒ..............................................................................................x

D NH MỤC HÌNH ...................................................................................................xi

ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................1

Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................................3

1 1 Đại ơng về h ...................................................................................................3

1 1 1 Kh i niệm h ..................................................................................................3

1 1 2 Nguy n nh n ặ iểm và dạng s i h nh hạng II ...................................3

1 2 Neo hặn và sinh ơ họ di huyển răng..............................................................5

1.2.1. Khái niệm neo hặn .......................................................................................5

1 2 2 Sinh ơ họ di huyển răng............................................................................6

1 3 Cơ họ óng khoảng ..........................................................................................10

1 3 1 Cơ họ tr ợt.................................................................................................10

1 3 2 Cơ họ m s t th p.......................................................................................13

1 4 C v n ề li n qu n khi kéo lui răng ử .........................................................13

1 4 1 Kiểm so t torque..........................................................................................13

1 4 2 Kiểm so t h nh dạng ung răng ...................................................................15

1 4 3 Kiểm so t s iến dạng ung răng...............................................................15

1 4 4 Ảnh h ởng l m s t..................................................................................16

.

.

iii

1 4 5 Kiểm so t di huyển răng theo hiều ng .................................................17

1 5 Kỹ thuật d y ph n oạn......................................................................................18

1 5 1 Kh ng ó vít hỗ trợ......................................................................................18

1 5 2 Có vít hỗ trợ.................................................................................................19

1 6 Nghi n u ng dụng vít và nẹp vít trong CHRM.............................................22

1 6 1 Nghi n u tr n thế giới ..............................................................................22

1.6.2. Nghi n u tại Việt N m.............................................................................23

Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................24

2 1 Thiết kế nghi n u............................................................................................24

2 2 1 Thiết kế ........................................................................................................24

2 2 2 Thời gi n và ị iểm nghi n u ...............................................................24

2 2 Ph ơng ph p họn mẫu......................................................................................24

2 2 1 D n số mụ ti u ...........................................................................................24

2 2 2 D n số họn mẫu .........................................................................................24

2 2 3 Cỡ mẫu và ph ơng ph p họn mẫu .............................................................24

2 2 4 Ti u huẩn họn mẫu...................................................................................25

2 2 5 Ti u huẩn loại tr .......................................................................................26

2.2.6. Ti u huẩn họn phim sọ nghi ng...............................................................26

2 3 Tiến tr nh nghi n u .........................................................................................27

2 3 1 Tổ h nhóm nghi n u ...........................................................................27

2 3 2 Chọn ệnh nh n ...........................................................................................27

2 3 3 Chuẩn ị ệnh nh n .....................................................................................28

2 3 4 Ph ơng tiện nghi n u...............................................................................28

2 3 5 T giả kỹ thuật: B sĩ CHRM th hiện ề tài iều trị ệnh nh n ...28

2 3 6 Sơ ồ tiến tr nh nghi n u..........................................................................29

2 4 Ph ơng ph p thu thập số liệu.............................................................................30

2 4 1 Điểm huẩn và mặt phẳng huẩn dùng trong nghi n u ...........................30

.

.

iv

2.4.2. Các iến số nghi n u................................................................................33

2 4 3 Ph ơng ph p o tr n phim sọ nghi ng ........................................................36

2 4 4 Ph ơng ph p hạn hế s i số - Kiểm so t ộ tin ậy và tính hính x

ph ơng ph p...................................................................................................36

2 4 5 Ph ơng ph p xử lý số liệu và ph n tí h.......................................................37

2 5 Quy tr nh iều trị................................................................................................37

2 6 Đạo trong nghi n u..................................................................................40

Chƣơng 3. KẾT QUẢ .............................................................................................41

3 1 Đặ iểm ối t ợng nghi n u.........................................................................41

3 1 1 Biến số nền ..................................................................................................41

3 1 2 Thời gi n iều trị .........................................................................................42

3 2 S th y ổi về x ơng .........................................................................................42

3 3 Th y ổi về răng.................................................................................................46

3 3 1 S th y ổi trụ răng và ộ nh răng ử hàm tr n.....................................46

3 3 2 S th y ổi ạnh ắn và hóp răng ử theo hiều tr ớ s u và theo hiều

ng ..............................................................................................................50

3 3 3 S th y ổi răng ối hàm tr n tr ớ và s u khi óng khoảng .....................51

3 4 S th y ổi m mềm s u iều trị hỉnh h nh:..............................................51

3 5 T ơng qu n m ng và m mềm s u iều trị: .................................................53

Chƣơng 4. BÀN LUẬN...........................................................................................60

4 1 Đặ iểm ối t ợng nghi n u.........................................................................60

4 1 1 Tuổi..............................................................................................................60

4 1 2 Giới tính.......................................................................................................60

4 2 Thời gi n iều trị................................................................................................60

4 3 S th y ổi x ơng hàm s u iều trị hỉnh h nh:..........................................61

4 4 S th y ổi về răng s u iều trị..........................................................................62

4 4 1 S th y ổi ộ nghi ng và ộ nh răng ử hàm tr n: ................................62

.

.

v

4 4 2 S th y ổi ạnh ắn và hóp răng ử hàm tr n ........................................65

4 4 3 S th y ổi răng ối hàm tr n ...............................................................71

4 5 S th y ổi m mềm s u iều trị.................................................................73

4 6 T ơng qu n giữ th y ổi m ng và m mềm s u iều trị ............................74

Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI.........................................................................................77

KẾT LUẬN..............................................................................................................78

KIẾN NGHỊ.............................................................................................................80

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

Phụ lụ 1: Bản th ng tin dành ho ối t ợng nghi n uvà h p thuận th m gi

nghi n u

Phụ lụ 2: Bảng số o huẩn ng ời Việt N m

Phụ lụ 3: Phiếu h p thuận th m gi nghi n u

Phụ lụ 4: C mặt phẳng và iểm mố th m hiếu o l ờng

Phụ lụ 5: D nh s h ệnh nh n – Y

.

.

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CHRM Chỉnh h nh răng mặt

XHT X ơng hàm tr n

XHD X ơng hàm d ới

M/F Moment/Force

MP Mặt phẳng

NiTi Nickel Titanium

RCL1 Răng ối lớn th nh t

RCL2 Răng ối lớn th h i

RCN1 Răng ối nhỏ th nh t

RCN2 Răng ối nhỏ th h i

SS Stainless steel

TMA Titanium-molybdenum alloy

TP.HCM Thành Phố Hồ Chí Minh

TSAD Temporal skeletal anchorage device

VSRM Vệ sinh răng miệng

.

.

vii

DANH MỤC ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ VIỆT - ANH

Tiếng Việt Tiếng Anh

C nh t y l Cantilever Arm

C ờng ộ Magnitude

C ờng ộ l Magnitude of force

Chỉnh ều răng Leveling and Alignment

Dây TMA Titanium-molybdenum alloy

Di huyển tịnh tiến Bodily movement/Translation

Đặ tính d y Wire performance

Độ dẻo Stiffness

Hệ thống l n ằng Equivalent force systems

H ớng l t ộng Line of action of a force

Neo hặn trong x ơng tạm thời Temporal skeletal anchorage device

Ngẫu l Couple of force

Nghi ng răng ó kiểm so t Controlled tipping

S ền (m hịu iến dạng tối ) Strength

S ăng Strain

S nén Stress

Tâm ản Center of resistance

Tâm xoay Center of rotation

Tỷ lệ Moment/L M/F ratio

Trạng th i thăng ằng tĩnh Static Equilibrium

Xo y ng ợ hiều kim ồng hồ Counterclockwise moment

.

.

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1 1: L lún răng tr ớ ....................................................................................17

Bảng 2 1: C iểm x ơng – m mềm tr n phim sọ nghi ng ần x ịnh .............31

Bảng 2 2: C iến số về gó và khoảng h giữ iểm th m hiếu hệ thống sọ

mặt và m mềm ần khảo s t ....................................................................................33

Bảng 3-1: Kết quả tổng hợp tuổi giới tính và thời gi n ều trị................................41

Bảng 3-2: Th y ổi về x ơng hàm tr ớ và s u khi óng khoảng ...........................42

Bảng 3-3: Th y ổi về x ơng hàm ở nhóm ó t ơng qu n hạng I tr ớ và s u khi

óng khoảng ..............................................................................................................43

Bảng 3-4: Th y ổi về x ơng hàm ở nhóm ó t ơng qu n hạng II tr ớ và s u khi

óng khoảng ..............................................................................................................44

Bảng 3-5: So s nh hỉ số tr ớ và s u iều trị ở nhóm ó t ơng qu n x ơng

hạng I và nhóm ó t ơng qu n x ơng hạng II..........................................................45

Bảng 3-6: Th y ổi răng ử hàm tr n 22 ệnh nh n tr ớ và s u óng

khoảng .......................................................................................................................46

Bảng 3-7: Th y ổi răng ử hàm tr n nhóm hạng I x ơng tr ớ và s u

óng khoảng ..............................................................................................................47

Bảng 3-8: Th y ổi răng ử hàm tr n nhóm hạng II tr ớ và s u óng

khoảng .......................................................................................................................48

Bảng 3-9: So s nh hỉ số tr ớ và s u iều trị ở nhóm ó t ơng qu n x ơng

hạng I và nhóm ó t ơng qu n x ơng hạng II..........................................................49

Bảng 3-10: Th y ổi iểm mố răng ối theo hiều tr ớ s u và hiều

ng...........................................................................................................................51

Bảng 3-11: Th y ổi m mềm 22 ệnh nh n tr ớ và s u iều trị ....................51

Bảng 3-12: Th y ổi m mềm nhóm ệnh nh n hạng I tr ớ và s u iều trị ..........52

.

.

ix

Bảng 3-13: Th y ổi m mềm nhóm ệnh nh n hạng II tr ớ và s u iều trị .........52

Bảng 3-14: Hệ số t ơng qu n giữ những th y ổi số o m ng và m mềm

22 ệnh nh n s u iều trị....................................................................................53

Bảng 3-15: Hệ số t ơng qu n giữ th y ổi m ng và m mềm nhóm ệnh

nh n ó t ơng qu n x ơng hạng I ............................................................................57

Bảng 3-16: Hệ số t ơng qu n giữ những th y ổi số o m ng và m mềm

nhóm ệnh nh n ó t ơng qu n x ơng hạng II .................................................58

.

.

x

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu ồ 3-1: T ơng qu n giữ trụ răng ử và th y ổi gó mũi m i....................54

Biểu ồ 3-2: T ơng qu n giữ ộ lui s u ạnh ắn răng ử và th y ổi gó mũi

môi.............................................................................................................................55

Biểu ồ 3-3: T ơng qu n giữ th y ổi ạnh ắn răng ử tr n theo hiều ng và

th y ổi gó mũi m i ................................................................................................56

.

.

xi

DANH MỤC HÌNH

H nh 1 1: Ph n loại neo hặn ......................................................................................6

H nh 1 2: L và phản l ...........................................................................................7

H nh 1 3: Tổng hợp l ...............................................................................................7

H nh 1 4 T m ản răng một h n và răng nhiều h n .........................................8

H nh 1 5: Moment l .................................................................................................9

Hình 1 6: Ngẫu l ......................................................................................................9

H nh 1 7: Tỷ lệ Moment/ L (M/F) x ịnh vị trí t m xo y và hiệu ng l .......10

H nh 1 8: C tiếp xú giữ mắ ài và d y khi răng di huyển ..............................11

H nh 1 9: C gi i oạn răng n nh di huyển ...........................................................11

H nh 1 10: C khả năng kéo lui răng ử và răng n nh .........................................12

H nh 1 11: C khả năng kéo lui răng ử ................................................................12

H nh 1 12: Bẻ d y kh ng nghi ng răng tr n loop .....................................................13

H nh 1 13: C h kiểm so t ộ nghi ng răng.......................................................14

H nh 1 14 và 1 14B: C h nh th di huyển răng ...............................................14

Hình 1.15: Thay ổi h nh dạng ung răng ................................................................15

H nh 1 16: S iến dạng ung răng trong tr ờng hợp kh ng và ó sử dụng vít.......16

H nh 1 17: Ảnh h ởng l m s t tr n răng s u .......................................................17

Hình 1-18: T ộng loop...................................................................................19

H nh 1 19: Thiết kế ống tr n vít và nẹp vít ...............................................................21

H nh 1 20: D y ph n oạn SS dùng óng khoảng ....................................................21

H nh 1 21: Tạo l lún và kiểm so t ộ nghi ng trụ răng ử ................................21

H nh 2 1: Điểm mố về răng và mặt phẳng th m hiếu............................................30

H nh 2 2: C mặt phẳng th m hiếu........................................................................33

H nh 2 3: Điểm mố o l ờng di huyển răng theo hiều ng và hiều tr ớ -sau 36

H nh 2 4: D y ph n oạn ..........................................................................................38

.

.