Hiện trạng của nền kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ quá độ tại Việt Nam và những giải pháp.

I/ Thêi kú qu¸ ®é vµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn t¹i ViÖt Nam

1. Thêi kú qu¸ ®é vµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn :

a) Thêi kú qu¸ ®é.

“Thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lµ thêi kú c¶i biÕn c¸ch m¹ng s©u s¾c, triÖt ®Ó, toµn

diÖn tõ x· héi cò sang x· héi míi –x· héi x· héi chñ nghÜa . Nã diÔn ra tõ khi c¸ch

m¹ng v« s¶n th¾ng lîi ,giai cÊp v« s¶n giµnh ®îc chÝnh quyÒn, b¾t tay vµo viÖc x©y dùng

x· héi míi vµ kÕt thóc khi x©y dùng thµnh c«ng c¸c c¬ së cña x· héi x· héi chñ nghÜa vÒ

vËt chÊt-kü thuËt,kinh tÕ,v¨n ho¸ t tëng . Nãi c¸ch kh¸c kÕt thóc thêi kú qu¸ ®é khi ®·

x©y dùng c¶ lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt , c¶ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng

tÇng x· héi x· héi chñ nghÜa” [gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c-Lenin,nhµ xuÊt b¶n

chÝnh trÞ quèc gia,Hµ Néi 2005 trang 266]

§Æc ®iÓm lín nhÊt ,c¬ b¶n nhÊt cña nÒn kinh tÕ thêi kú qu¸ ®é lµ sù tån t¹i nÒn kinh tÕ

nhiÒu thµnh phÇn.Trong thêi kú qu¸ ®é,nÒn kinh tÕ còng cã tÝnh chÊt qu¸ ®é, nã kh«ng

cßn lµ nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa nhng còng cha hoµn toµn lµ nÒn kinh tÕ x· héi chñ

nghÜa. T¬ng tù víi nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chÝnh lµ sù tån t¹i nhiÒu giai cÊp , nhiÒu

h×nh thøc së h÷u trong x· héi . Vµ m©u thuÉn lín nhÊt trong thêi kú qu¸ ®é chÝnh lµ m©u

thuÉn gi÷a chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa t b¶n V× thÕ thêi kú nµy cha cã thµnh phÇn

kinh tÕ thèng trÞ chi phèi mµ chØ cã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc v¬n lªn gi÷ vai trß chñ

®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Còng chÝnh v× vËy, cuéc ®Êu tranh gay g¾t gi÷a chñ

nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa t b¶n lµ qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng hÕt søc gay go, phøc t¹p vµ quyÕt

liÖt ®Ó tiÕn tíi ®¶m b¶o cho thµnh phÇn kinh tÕ chñ nghÜa x· héi gi÷ vai trß chñ ®¹o.

b) NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn :

“Thµnh phÇn kinh tÕ lµ khu vùc kinh tÕ, kiÓu quan hÖ kinh tÕ dùa trªn mét h×nh thøc së

h÷u nhÊt ®Þnh vÒ t liÖu s¶n xuÊt” [Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ Mac-LeNin, nhµ xuÊt b¶n

chÝnh trÞ quèc gia , Hµ Néi 2005 trang 308]

NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ nÒn kinh tÕ bao hµm nhiÒu thµnh phÇn minh tÕ kh¸c

nhau , nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau mµ trong ®ã c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng tån t¹i

trong mét m«i trêng hîp t¸c vµ c¹nh tranh.

ViÖc tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é lµ tÊt yÕu , kh¸ch quan

bëi : trong thêi kú qu¸ ®é kÕt cÊu x· héi cßn ®an xen nhiÒu tÇng líp, nhiÒu giai cÊp trong

x· héi, v× vËy lùc lîng s¶n xuÊt tån t¹i ë nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau. VÒ quan hÖ s¶n

xuÊt ,t¬ng øng víi mçi tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt sÏ cã mét kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt.

Do ®ã, c¬ cÊu nÒn kinh tÕ nhÊt thiÕt ph¶i lµ c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. MÆt kh¸c

chÕ ®é së h÷u vµ t liÖu s¶n xuÊt sÏ cã nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau tøc lµ sÏ dÉn tíi viÖc

tån t¹i mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i biÖt lËp víi

nhau nh÷ng mang mèi quan hÖ h÷u c¬ t¹o thµnh c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.

2. Thêi kú qu¸ ®é vµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn t¹i ViÖt Nam :

a) Thêi kú qu¸ ®é t¹i ViÖt Nam.

“ Con ®êng ®i lªn cña níc ta lµ sù ph¸t triÓn qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chÕ ®é

t b¶n chñ nghÜa tøc lµ bá qua viÖc x¸c lËp vÞ trÝ thèng trÞ cña quan hÖ s¶n xuÊt vµ kiÕn

tróc thîng tÇng t b¶n chñ nghÜa , nhng tiÕp thu, kÕ thõa nh÷ng thµnh tùu mµ nh©n lo¹i ®¹t

®îc díi chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa , ®Æc biÖt lµ vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Ó ph¸t triÓn

nhanh lùc lîng s¶n xuÊt , x©y dùng nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i” [ §¶ng céng s¶m viÖt nam : v¨n

kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX. Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia -Hµ Néi

2001, trang 84 ]. §iÒu nµy còng nãi lªn r»ng : níc ta tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét

nÒn kinh tÕ phæ biÕn lµ s¶n xuÊt nhá , lao ®éng thñ c«ng lµ phæ biÕn .§Ó tiÕn lªn chñ

1