Hiến pháp - Văn bản bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân

NGHIEN CL/U - TRAO OOI

HIEN PHAP-VAN BAN BAOOAM QUYEN LVC NHA NlfdClHUpCVE NHAN DAN

Quyfin luc nha nudc thudc vfi nh3n dan la

van dfi CO ban nhdt cua hifin phap. Manh

nha ciia hifin phap ra ddi tir vk xa xua, khi

nha nudc thdi bay gid vdn cdn nim trong tay

vua, thuat ngii "hifin phap" van duoc diing

dfi chi van ban cua vua vdi y nghTa la "thifit

ldp". Thuat ngO nay chi cd nghia la "d^o lufit

tdi cao" nhu ngay nay, mpi chii thfi trong dd

cd ca vua ciing phai tuan phuc kfi tit khi cd

each mang tu san, khi quyfin lire nha nudc

dan dan dupc hifiu la cua nhan dan, khdng

phai ciia vua theo hpc thuyfit thien dinh.

Hifin phap nhu la van ban khang dinh dieu

bSt hli nay va cd muc dich dam bao cho

khdng nhdm hoae ca nhan nao nam giii

quyfin lire nha nudc ma lai khdng xuat phat

tir nhan dan hoae khdng phai chiu trach

nhifim trudc nhan dan trong trudng hpp dupc

nhan dan uy quyen. Day la sir khac nhau can

ban giOa che dp dan chii va che dp quan chii,

ma d dd quyen lire la ciia nhan dan khac vdi

quyfin lire ca nhan - vua. Trong thdi dai dan

chu hifin nay, sd Iuong qudc gia cd hifin phap

gSn nhir bang sd Iupng cac nudc dan chu,

ciirig nhu g&i bang sd luong cac qudc gia

tr^n thfi,gidi. Khdng cdn hoae la cdn rSt it

nha nirdc dam khiing dinh nha nudc cua hp

la nha, nudc phi dan chu hoae nha nudc

chuyfin chfi. Cho dfin.nay ccyhai.hinh thuc co

b^n dfi nhan dan thirc hien quyfin lire nha

GS.TS. NGUYiN DANG DUNG *

nudc thupc v^ minh: Dan chii tryc tifip va

ddn chu gidn tiep.

1. DSn chu gidn tiep

Ddn chil gian tifip tuc Ir '-'m dan bd

phieu bau ra nhung ngudi dai difin, nhiing

ngudi dai dipn nay thay mat cho nhdn dan,

dugc nhdn ddn uy nhifim giai quyet cac cdng

vipc ciia nha nudc. Hinh thuc dan chu gian

tifip nay cdn dupc gpi la hinh thirc ddn chii

d^i dien. Cho dfin nay d cdc nudc ddn chii,

bdu cir dupc sir dung mdt each rdng rai nhu

la bipn phap phd bien de nhdn ddn trao

quyfin luc nha nudc cho cac co quan nha

nudc. Bau cir trd thanh chl dp, hinh thdc

hoat dpng quan trpng ciia xa hpi ddn chu, la

phuong phap phd bifin nhdt dfi .ihdn dan thuc

hifin quyen luc nha nudc thupc vfi nhdn ddn,

ma nha nudc duoc gpi la chinh thfi cdng hoa.

Nhiing ngudi duoc nhan ddn bau ra cd quyen

thay m$t nhan dan thuc hifin quyfin luc nha

nudc, theo co chfi uy quyfin dan sy. Ngudi

dupc uy quyfin (thu uy) phai ehju sy gidm

sat Clia ngudi uy quyfin va hfit quyfin han khi

het nhi?m ki. Nhdn dan lai tifin hanh bd

phifiu bku ra ngudi khac hoae cd thfi bai

nhipm hp khi hp khdng cdn sy tin nhi$m ciia

nhdn ddn. So vdi hinh thu-c ddn chu tryc tifip

thi loai hinh dan chu gian tifip (d^ difin) dfi

* Khoa lufit D£ii hgc qufic gia H i Ngi

TAP CHl LUAT HOC SO 3/2012