Hiến chương ASEAN và nhận thức bảo vệ quyền con người tại các quốc gia ASEAN

nghiªn cøu - trao ®æi

45 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2011

TS. NguyÔn Lan Nguyªn *

ể từ năm 2007, khi Hiến chương ASEAN

được thông qua, các quốc gia thành

viên đã pháp điển hoá và cập nhật một cách

có hệ thống các nguyên tắc và quy định phân

tán trước kia, tạo cơ sở pháp lí đầy đủ và cụ

thể cũng như ràng buộc trách nhiệm pháp lí

cho quan hệ giữa các quốc gia thành viên

trong quá trình hợp tác khu vực trên các lĩnh

vực, trong đó có vấn đề nhận thức bảo vệ

quyền con người.

1. Vị trí của vấn đề quyền con người

trong Hiến chương ASEAN

Hiến chương ASEAN đã tạo ra bước

phát triển sâu rộng hơn trong việc thúc đẩy

và bảo vệ quyền con người của khu vực.

Thông qua Hiến chương, các nước thành

viên cam kết tôn trọng và bảo vệ quyền con

người trong khu vực và điều này đã được ghi

nhận thành mục tiêu và nguyên tắc của Hiến

chương (Điều 12). Đồng thời, lần đầu tiên,

các quốc gia thành viên cam kết trong một

văn kiện quan trọng chính thức rằng sẽ lập

cơ quan chuyên trách về quyền con người

(Điều 14) nhằm thực thi tốt việc thúc đẩy và

bảo vệ quyền con người trong khu vực.

Quyết định này cho thấy các quốc gia

thành viên đã vượt qua được những rào cản

ngăn cách xuất phát từ những quan điểm

khác biệt liên quan đến vấn đề hợp tác bảo

vệ quyền con người; thể hiện sự quyết tâm

của tất cả các quốc gia thành viên trong việc

bảo vệ và thúc đẩy quyền con người trong

khu vực. Các nước đã thấy được tầm quan

trọng, vai trò và ý nghĩa của cơ quan chuyên

trách nhân quyền riêng cho khu vực; ý thức

được rằng bảo vệ quyền con người sẽ hỗ trợ

đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu khác

được xây dựng trong Hiến chương ASEAN,

cũng như góp phần nâng cao vai trò và uy

tín của Hiệp hội trong bối cảnh vấn đề bảo

vệ quyền con người được dư luận thế giới

quan tâm. Đây cũng là kết quả tất yếu của

quá trình hợp tác lâu dài giữa các nước

thành viên ASEAN kể từ khi thành lập

(1967) cho đến nay. Một văn kiện với nhiều

nội dung quan trọng như Hiến chương

ASEAN nếu thiếu các quy định bảo vệ

quyền con người trong văn kiện thì chắc

chắn sẽ giảm đi rất nhiều ý nghĩa cũng như

tính toàn diện của văn kiện đó.

2. Nhận thức về bảo vệ quyền con người

Các quốc gia thành viên ASEAN đã

nhiều lần thể hiện thái độ ủng hộ các nỗ lực

thúc đẩy quyền con người trong bối cảnh

K

* Giảng viên chính Khoa luật

Đại học quốc gia Hà Nội