giáo trình phát triển ứng dụng trên web - trần mạnh cường - vũ minh đức

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 1 of 81

Ph¸t triÓn øng dông trªn web

Môc lôc

1. Giíi thiÖu vÒ m¹ng Internet vµ World Wide Web........................................................4

1.1 M¹ng Internet vµ giao thøc TCP/IP........................................................................4

1.2 M¹ng WWW ..........................................................................................................5

2. Cµi ®Æt c¸c web server th«ng dông...............................................................................6

2.1 Cµi ®Æt web server IIS (Internet Information Services) ..........................................6

2.1.1 KiÓm tra vµ cµi web server IIS.........................................................................6

2.1.2 Cµi ®Æt web site lªn Web server IIS.................................................................6

2.2 Cµi ®Æt Web server Apache trªn Windows...........................................................10

2.2.1 Cµi ®Æt Web server Apache ...........................................................................10

2.2.2 Cµi ®Æt Web site lªn Web server Apache......................................................13

3. C¬ së d÷ liÖu...............................................................................................................14

3.1 Cµi ®Æt c¬ së d÷ liÖu MySQL ...............................................................................14

3.2 Khëi ®éng MySQL ...............................................................................................15

3.3 T¹o Database, user vµ g¸n quyÒn .........................................................................16

3.4 T¹o b¶ng, index, kho¸ ..........................................................................................17

4. Ng«n ng÷ HTML (Hyper Text Markup Languages)..................................................19

4.1 Bè côc mét trang web...........................................................................................20

4.2 C¸c thÎ tªn ............................................................................................................21

4.2.1 ThÎ ®Þnh d¹ng................................................................................................21

4.2.2 H×nh ¶nh vµ c¸c ®èi t−îng trong trang web ..................................................23

4.2.3 T¹o vµ sö dông c¸c liªn kÕt ...........................................................................24

4.2.3 T¹o b¶ng ........................................................................................................25

4.2.4 T¹o mÉu biÓu (Form).....................................................................................26

4.2.5 ThÎ t¹o « ®iÒu khiÓn <input> ........................................................................27

4.2.6 ThÎ t¹o hép lùa chän tr¶i xuèng <select></select> .....................................27

4.2.6 ThÎ t¹o vïng ®Ó nhËp v¨n b¶n <textarea></textarea> .................................28

4.2.6 ThÎ t¹o ®−êng kÎ ngang <hr> .......................................................................29

4.2.7 ThÎ t¹o khèi <div></div>..............................................................................29

4.3 §Þnh d¹ng theo Cascade Style Sheet (CSS) ..........................................................29

4.3.1 Inline Style.....................................................................................................29

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 2 of 81

4.3.2 Header Style ..................................................................................................30

4.3.3 External Style ................................................................................................31

5. Ng«n ng÷ JavaScript phÝa m¸y tr¹m...........................................................................34

5.1 Giíi thiÖu..............................................................................................................34

5.2 Có ph¸p lÖnh vµ c¸c phÐp to¸n .............................................................................36

5.3 C¸c cÊu tróc lÖnh ®iÒu khiÓn ................................................................................37

5.4 Mét sè hµm th«ng dông trong JavaScript.............................................................39

5.5 §èi t−îng cña JavaScript......................................................................................40

6. Ng«n ng÷ PHP phÝa m¸y chñ web server...................................................................44

6.1 Giíi thiÖu..............................................................................................................44

6.2 Cµi ®Æt PHP trªn hÖ ®iÒu hµnh Windows .............................................................45

6.3 CÊu h×nh PHP víi Web server Apache, vµ víi Web server IIS ............................46

6.3.1 CÊu h×nh PHP víi Web server Apache..........................................................46

6.3.2 CÊu h×nh PHP víi Web server IIS .................................................................48

6.3 File cÊu h×nh .........................................................................................................50

6.4 §Æt tªn biÕn vµ kiÓu d÷ liÖu trong PHP ................................................................51

6.4.1 §Æt tªn biÕn ...................................................................................................51

6.4.2 KiÓu d÷ liÖu trong PHP..................................................................................52

6.5 C¸c phÐp to¸n trong PHP......................................................................................53

6.6 C¸c c©u lÖnh ®iÒu khiÓn........................................................................................54

6.6.1 §iÒu khiÓn IF.................................................................................................54

6.6.2 §iÒu khiÓn Do ... While.................................................................................55

6.6.3 §iÒu khiÓn For...............................................................................................55

6.6.4 §iÒu khiÓn Break...........................................................................................56

6.6.5 §iÒu khiÓn Continue......................................................................................56

6.6.6 §iÒu khiÓn Switch .........................................................................................57

6.6.7 §iÒu khiÓn Return .........................................................................................58

6.7 Mét sè hµm th«ng dông trong PHP......................................................................58

6.7.1 KiÓm tra ngµy th¸ng - checkdate ( int month, int day, int year) ...................58

6.7.2 §Þnh d¹ng ngµy Date.....................................................................................58

6.7.3 LÊy ngµy thêi gian - Getdate() ......................................................................61

6.7.4 ChuyÓn ®æi sang d÷ liÖu d¹ng Timestamp - mktime()..................................61

6.7.5 Copy file ........................................................................................................62

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 3 of 81

6.7.6 Delete file ......................................................................................................62

6.7.7 KiÓm tra th− môc hay file cã tån t¹i kh«ng...................................................62

6.7.8 §äc kÝch th−íc cña file .................................................................................62

6.7.9 §æi tªn file hoÆc th− môc ..............................................................................63

6.7.10 T−¬ng t¸c víi MS SQL Server Database .....................................................63

6.7.11 T−¬ng t¸c víi c¬ së d÷ liÖu MySQL............................................................65

6.7.12 KÕt nèi vµo c¬ së d÷ liÖu th«ng qua ODBC ................................................66

7. Ng«n ng÷ VBScript phÝa m¸y chñ web server...........................................................68

7.1 Giíi thiÖu..............................................................................................................68

7.2 Khai b¸o biÕn vµ kiÓu d÷ liÖu trong VBScript......................................................69

7.3 C¸c phÐp to¸n trong VBScript ..............................................................................70

7.4 C¸c c©u lÖnh ®iÒu khiÓn trong VBScript ..............................................................71

7.5 Mét sè hµm c¬ b¶n trong VBScript ......................................................................74

7.6 KÕt nèi vµo c¬ së d÷ liÖu......................................................................................77

7.6.1 Gíi thiÖu chung .............................................................................................77

7.6.2 KÕt nèi vµo c¬ së d÷ liÖu SQL SERVER ......................................................78

7.6.3 KÕt nèi vµo c¬ së d÷ liÖu ORACLE SERVER..............................................79

7.6.4 KÕt nèi vµo c¬ së d÷ liÖu MySQL SERVER.................................................79

8. Bµi tËp lín cuèi kho¸ ..................................................................................................80

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 4 of 81

1. Giíi thiÖu vÒ m¹ng Internet vµ World Wide Web

1.1 M¹ng Internet vµ giao thøc TCP/IP

M¹ng Internet lµ m¹ng m¸y tÝnh toµn cÇu dùa trªn giao thøc TCP/IP. TiÒn th©n cña

m¹ng Internet lµ m¹ng ARPANET cña Bé quèc phßng Mü.

HÖ giao thøc TCP/IP : phôc vô viÖc truyÒn t¶i gãi tin trªn Internet. So s¸nh c¸c líp cña

giao thøc TCP/IP víi m« h×nh OSI 7 líp :

HÖ giao thøc TCP/IP chØ cã 4 líp so víi m« h×nh OSI 7 líp. C¸c giao thøc cña c¸c líp

trong m« h×nh TCP/IP

Líp Application :

Cã nhiÖm vô ®ãng gãi d÷ liÖu tr−íc khi chuyÓn sang líp kh¸c. C¸c giao thøc sö dông :

FTP (File transfer protocol) : sö dông TCP ®Ó truyÒn dÉn file. Lµ giao thøc kÕt nèi cã

h−íng (Connection Oriented)

TFTP (Trivial File transfer protocol) : KÕt nèi v« h−íng (Connectionless), sö dông UDP

(User Datagram Protocol). Th−êng ®−îc sö dông trong m¹ng LAN, tÝnh n¨ng nh− lµ

FTP nh−ng ho¹t ®éng nhanh h¬n.

NFS (Network File System) : ®−îc ph¸t triÓn bëi Sun Microsystems. Dïng ®Ó ph©n phèi

chia sÎ file trªn m¹ng.

SMTP (Simple mail transfer protocol) : sö dông ®Ó qu¶n lý viÖc truyÒn dÉn email trªn

m¹ng.

Telnet (Terminal Emulation) : cung cÊp kh¶ n¨ng truy nhËp tõ xa vµo c¸c m¸y tÝnh.

SNMP (Simple Network Management Protocol) : sö dông ®Ó gi¸m s¸t, ®iÒu khiÓn,

qu¶n lý cÊu h×nh, thu thËp th«ng tin, tèi −u vµ b¶o mËt c¸c thiÕt bÞ m¹ng.

DNS (Domain Name System) : sö dông ®Ó chuyÓn ®æi tªn cña domain sang ®Þa chØ IP.

Líp Transport :

Cung cÊp c¸c dÞch vô cho viÖc truyÒn t¶i gãi tin tõ nguån ®Õn ®Ých. D÷ liÖu tõ líp øng

dông sÏ ®−îc ®ãng gãi thµnh c¸c Segment. C¸c giao thøc sö dông ë líp Transport

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 5 of 81

TCP (Tranmission Control Protocol) : sö dông TCP ®Ó truyÒn dÉn file. Lµ giao thøc kÕt

nèi cã h−íng (Connection Oriented)

UDP (User Datagram Protocol) : KÕt nèi v« h−íng.

Líp Internet :

Môc ®Ých cña líp nµy lµ lùa chän ®−êng ®i tèt nhÊt cho gãi tin. C¸c giao thøc cña líp

Internet :

IP (Internet Protocol) : KÕt nèi v« h−íng (Connectionless)

ICMP (Internet Control Message Protocol) : Cung cÊp viÖc ®iÒu khiÓn vµ c¸c b¶n tin

th«ng b¸o.

ARP (Address Resolution Protocol) : T×m ra ®Þa chØ MAC khi biÕt ®Þa chi IP

RARP (Reverse Address Resolution Protocol) : t×m ®Þa chØ IP khi biÕt ®Þa chØ MAC

Líp Network Access :

Bao gåm c¸c c«ng nghÖ cña m¹ng LAN, WAN. Chøc n¨ng cña líp nµy lµ ¸nh x¹ ®Þa

chØ IP tíi mét ®Þa chØ vËt lý phÇn cøng cô thÓ vµ ®ãng gãi c¸c gãi tin (packet) IP thµnh

c¸c khung (Frame) d÷ liÖu.

C¸c c«ng nghÖ sö dông nh− lµ Ethernet, Fast Ethernet, FDDI, Frame Relay, ATM, ...

1.2 M¹ng WWW

M¹ng WWW ho¹t ®éng theo m« h×nh Client – Server.

T¹i m¸y chñ sÏ cµi ®Æt c¸c dÞch vô nh− lµ : web, email, ftp, ... c¸c m¸y tr¹m khi cÇn sö

dông dÞch vô nµo th× sÏ yªu cÇu göi ®Õn m¸y chñ, m¸y chñ ph©n tÝch vµ tr¶ l¹i kÕt qu¶

cho m¸y tr¹m.

C¸c dÞch vô Web server th«ng dông hiÖn nay :

HiÖn nay cã rÊt nhiÒu c¸c web server ch¹y trªn Windows, Unix, Linux. C¸c web server

bao gåm c¶ mw nguån më vµ ®ãng. Tuy nhiªn cã 2 lo¹i web server th«ng dông nhÊt

hiÖn nay lµ :

Apache (Lµ mét øng dông mw nguån më – Open Source) : cung cÊp dÞch vô web cho

m¸y chñ Unix, Linux. HiÖn nay còng ®w cã b¶n trªn Windows. ChiÕm kho¶ng 40%-

50% thÞ phÇn Web server trªn m¸y chñ. Cã thÓ Download Apache web server t¹i ®Þa chØ

: http://www.apache.org

IIS (Internet Information Services – øng dông web server mw nguån ®ãng) : cung cÊp

dÞch vô web trªn m¸y chñ Windows, chiÕm kho¶ng 20%-30% thÞ phÇn. §−îc tÝch hîp

trong bé cµi ®Æt cña Windows 2000, 2000 server, NT, ...

C¸c tr×nh duyÖt ®Ó hiÓn thÞ kÕt qu¶ t¹i c¸c m¸y tr¹m : Bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau

nh− lµ : Internet Explorer, Netscape Navigator, Opera, Mozila, ...

C¸c tr×nh duyÖt chØ hç trî nh÷ng tÝnh n¨ng c¬ b¶n ®Ó hiÓn thÞ trang web. Tuy nhiªn ®Ó

lµm cho trang web sinh ®éng c¸c tr×nh duyÖt ®Òu cã tÝnh n¨ng hç trî Add – in. §ã lµ

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 6 of 81

nh÷ng phÇn mÒm ®−îc ®−a thªm vµo tr×nh duyÖt ®Ó t¨ng c−êng thªm tÝnh n¨ng, vÝ dô

nh− lµ : Macro media.

Trang web (Web page) : lµ mét trang tµi liÖu ®−îc viÕt d−íi ®Þnh d¹ng HTML (Hyper

Text Markup Language). VÝ dông Index.html, home.asp

Web site : lµ mét tËp hîp c¸c trang web cã liªn hÖ víi nhau. Mçi mét web site sÏ cã

mét ®Þa chØ (tªn) riªng.

Trang chñ (Home page) : lµ trang ®Çu tiªn hiÓn thÞ ®Õn ng−êi sö dông khi hä truy cËp

vµo web site. Th−êng ®−îc ®Æt tªn ngÇm ®Þnh nh− lµ : index.html, index.asp, index.php,

default.htm, ...

2. Cµi ®Æt c¸c web server th«ng dông

2.1 Cµi ®Æt web server IIS (Internet Information Services)

2.1.1 KiÓm tra vµ cµi web server IIS

KÝch tuÇn tù c¸c b−íc : Start → Settings → Control Panel → Add/Remove Program →

Add/Remove Windows Component.

Mét cöa sæ hiÖn ra, nÕu hép kiÓm tra Internet Information Services ch−a ®¸nh dÊu th× lµ

ch−a cµi cßn ®¸nh dÊu råi th× ®w cµi råi.

NÕu ch−a cµi th× chän ®¸nh dÊu råi kÝch nót lÖnh Next ®Ó tiÕp tôc cµi. L−u ý khi cµi cã

thÓ m¸y sÏ yªu cÇu ®−a ®Üa cµi ®Æt Windows vµo æ CD ROM.

2.1.2 Cµi ®Æt web site lªn Web server IIS

Sau khi ®w hoµn thµnh cµi ®Æt IIS. §Ó cµi ®Æt web site thùc hiÖn c¸c b−íc :

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 7 of 81

Start → Settings → Control Panel → Administrative Tool → Internet Service Manager

B−íc 1 : KÝch chuét ph¶i vµo tªn m¸y chñ gèc chän New → Website. Cöa sæ Website

Creation Wizard hiÖn ra. Chän Next

B−íc 2 : NhËp m« t¶ cña web site xong kÝch Next

B−íc 3 : Cöa sæ tiÕp theo hiÖn ra. Chän c¸c th«ng sè nh− h×nh vÏ. L−u ý phÇn Host

Header chÝnh lµ tªn miÒn cña web site (Tªn miÒn nµy cÇn ph¶i ®−îc ®¨ng ký víi

VNNIC hoÆc mét tæ chøc ®−îc phÐp cÊp ph¸t tªn miÒn).

Gi¸o tr×nh ph¸t triÓn øng dông trªn web C«ng ty PTCN ViÔn th«ng H¶i ®¨ng

haidanggsm.com.vn TrÇn m¹nh C−êng- Tel: 0913039399. Vò Minh §øc : 0913305567 Page 8 of 81

B−íc 4 : Sau khi ®iªn ®ñ th«ng tin kÝch nót lÖnh Next, cöa sæ tiÕp theo hiÖn ra. L−u ý ®Ó

tÊt c¶ ng−êi dïng cã thÓ nh×n thÊy web site cÇn ®¶m b¶o r»ng hép check Allow

Anonymous Access to website ®−îc ®¸nh dÊu. KÝch nót lÖnh Browse ®Ó t×m ®Õn th−

môc chøa toµn bé web site.