Giáo trình Pháp luật sở hữu trí tuệ

346.59704

GI-108T

TR JONG OAI HOC NGOAI THUONG

TS. HO THUYNGOC (Chu bien)

GIAO TRINH

HAP LUAT SA HfhJ TRITUE

NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA HA NQI

TRirONG DAI HOC NGOAI THL/ONG

TS. HO THUY NGQC (Chu bien)

- GIAOTRINH

PHAP LUAT Sd HUU TRI TUE

THir ViEW TINri EiNH THUAN

NHA XUAT BAN DAI HOC QUOC GIA HA NOI

kmd if4:}} 'jQiM YiniT (m .ill'

Cac tac gia

TS.HOTHUYNGOC

NGUYEN HOANG MY LINH

i..^* ie W feat »»ijO"!4„-

jw^HTJUlia ii>liT V^W V>Y\{ '

MUCLU C ^2

Loi gioi thieu 9

< Chucng 1

TONG QUAN V E Sd HUU TR I TU E

VA QUYE N SO HUU TR I TU E

I. Khai niem ve so' huu tri tue 11

II. Khai niem, dac diem cua quyen sa huu tri tue 14

1. IChai niem quyen so hiru tri tue 14

2. Dac diem ciia quyen so huu tri tue 18

3. Cac bo phan ciia quyen so huu tri tue 21

3.1. Quyen tac gia va cac quyen lien quan 21

3.1.1. Quyen tac gia 21

3.1.2. Quyen lien quan 23

3.2. Quyen sahihi cong nghiep 25

3.2.1. Sang che 26

3.2.2. Kieu dang cong nghiep 27

3.2.3. Thiet ki bo tri mgch tich hap ban dan 27

3.2.4. Nhdn hieu 28

3.2.5. Ten thuang mgi 30

3.2.6. Chi dan dialy 31

3.2.7. Bi mat kinh doanh 32

3.2.8. Quyen chong cgnh tranh khong lanh manh 33

3.3. Quyen d6i vai giong cay trong 33

HI. Bao ho quyen so' huu tri tue 35

1. Khai niem bao ho quyen so hiru tri tue 35

6 GlAO TRlNH PHAP LUAT Sd HOU TRf TUE

2. Cac bien pliap bao ho quyen sa hCru tri tue 37

3. Nhirng ngoai le trong bao ho quyen so hCru tri tue 38

4. Vai tro ciia bao ho quyen sa huu tri tue 38

Chu-ffng 2

PHAP LUA T V E sO HU U TR I TU E

I. Khai niem chung 43

L Tong quan v'e Phap luat So hCru tri tue 43

• 2. Nguon luat dieu chinh 45

2. J. Opham vi quoc gia 45

2.2. Opham vi quoc ie 49

II. Phap luat So- huu tri tue 6- Viet Nam 56

1. Giai doan truac nam 2005 56

2. Giai doan tir sau nam 2005 63

J Chucng 3

X A C LA P QUYE N SOf HUU TR I TU E O VIE T NAM

I. Xac lap quyen tac gia va cac quyen lien quan 67

1. Xac lap quyen tac gia 67

1.1. Chu the xac lap quyen 67

1.2. Doi tmmg dmrc bao ho 69

1.3. Noi dung dirac bao ho 74

* 1.4. Giai hgn bao ho quyen tac gia 77

2. Xac lap quyen lien quan 80

2.1. Chu the xac lap quyen 80

' - 2.2. Doi tuang dime bao ho 81

Myclyc__ _ -

2.3. Noi dung dmrc bao ho 83

2.4. Gi&i hgn bao ho quyen lien quan 84

I I. Xac lap quyen sff huu cong nghiep 85

1. Chu the xac lap quyen 85

2. Dieu kien du-gc bao ho 87

3. Thu tuc xac lap quyen 95

3.1. Nguyen tac xac lap 95

3.2. Trinh tuthdm dinh danyeu cduxdc lap quyen 99

3.3. Van bang bao ho 100

4. Noi dung du-gc bao hg 103

4.1. Quyen cua tac gia doi tuang sa hiiru cong nghiep... 104

4.2. Quyen ciiachii sa hitu doi tuang sa hihi cong nghiep.. 104

5. Giai han bao hg quycn so huu cong nghiep 105

III. Xac lap quyen doi vol cay trong 106

1. Dieu kien dugc bao hg 106

2. Thu tuc xac lap quyen 108

3. Van bang bao hg 109

4. Ngi dung dugc bao hg 111

5. Giai han bao hg quyen doi vai giong cay trong 113

Chuong4

CHUYEN GIAO QUYEN SO HlTU TRI TUE d VIET NAM

I. Chuyen giao quycn tac gia, quyen lien quan 117

1. ChuySn nhirgng quy^n tac gia, quyen lien quan 117

2. ChuySn quyen sir dung quyen tac gia, quyen lien quan... 119

I I. Chuyen giao quycn so- huu cong nghiep 120

1. Chuyin nhugng quyen so huu cong nghiep 121

2. Chuydn quykn sir dung quyen sa huu cong nghiep .... 123

8 GIAO TRlNH PHAP LUAT Sd HOU TRI TUE

III . Chuyen giao quyen doi voi giong cay trong 132

t^v; 1. Chuydn nhirgng quySn d6i voi giong cay trong 132

2. Chuyen giao quyCn sir dung doi vol giong cay trong 133

'"^ 3. Bat buoc chuyen giao quyen doi voi giong cay trong 134

Vf; , . . , J'y.:l> r ^Sv I , ^

.;. Chuo-ngS

V I PHAM PHAP LUA T VE SO HlTU TRI TUE

VA XU LY V I PHA M

I . Cac bieu hien vi pham 139

1. Ve quyen tac gia va cac quyen lien quan 139

2. Ve quyen so huu cong nghiep 142

3. Ve quy^n doi voi giong cay trong 152

I I . Xif ly vi pham 153

1. Cac bien phap xu ly vi pham 153

/. 1. Chu the quyen sa huv tri tue lir bao ve 153

, ^ 1.2. Bien phap dan sir 154

1.3. Bien phap hhih sir 157

1.4. Bien phap haiih chinh 158

1.5. Cac bien phap kiein sodt tgi bien gi&i 160

• '' 2. Can cur xac djnh doi tugng dugc bao hg 161

3. Xac dinh thiet hai 162

4. Co quan xu ly vi pham 166

III . Giai quyet tranh chap ve stf huu tri tue 167

1. Khai niem tranh chap ve so huu tri tue 167

' ' 2. Cac phuang thuc giai quyet tranh chap

(}'! ve so huu tri tue a Viet Nam 168

• \ 3. Cac phuong thuc giai quyet tranh chap

:. J ve so huu tri tue trcn binh dien quoc te 172

LOfI GIOiI THIE U

Sa hiru tri tue c6 vai tro quan trong trong nen kinh te,

nhat la doi vai nen kinh te tri thuc ma Viet Nam dang huang

tai. Day la mot trong nhirng dieu kien quan trong giup tao ra,

bao ve va phat trien tai san tri tue - mot trong nhirng yeu to

quyet dinh kha nang canh tranh cua cac nen kinh te hien dai.

Nhan thuc ve van de nay, truang Dai hoc Ngoai Thuang

da va dang tao mgi dieu kien cho boat dgng dao tao, pho bien,

nang cao kien thuc va nhan thuc cua ca nhan va to chuc trong

xa hoi ve sa hiju tri tue. Giao trinh Phap luat Sa hiiu tri tue la

mot trong nhiing no lire do. Day la giao trinh cua mon hoc

Phap luat Sa hiJu tri tue, mon hoc bat bugc thugc ngi dung

chuong trinh dao tao cua truang Dai hoc Ngoai thuang.

Doi tugng nghien cuu cua giao trinh la nhQ-ng van de

phap ly ca ban nhat ve sa hihi tri tue, quyen sa hiru tri tue,

boat dgng xac lap quyen sa hiJu tri tue, cac loai bgp dong

chuyen giao quyen sa hiru tri tue, boat dgng bao ve quyen sa

biiu tri tue, cac vi pham ca ban va bien phap x u ly.

De phuc vu viec nghien cuu, giang day va hgc tap cho

giang vien, sinh vien, cuon giao trinh Phap luat Sa hiru tri tue

da dugc bien soan cong phu. Giao trinh dugc bien soan nham

phuc vu cho mon hgc Phap luat Sa hiiu tri tue vai ba tin chi

cho sinh vien nganh luat (chuyen nganh Phap luat Thuang

10 GIAOTRJNH PHAPLUATS6HOUTR[TUf

mai Quoc te va Phap luat Kinh doanh Quoc te), sinh vien

nganh Quan tr i Kinh doanh (chuyen nganh Luat Kinh doanh

Quoc te). Ngoai ra, giao trinh c6 the dugc su dung cho viec

hoc tap va nghien cuu ciia sinh vien, hoc vien thuoc tat ca cac

loai hinh dao tao ciia truang Dai hoc Ngoai Thuang. Giao

trinh con c6 the la tai lieu tham khao cho dong dao ban doc

muon tim hieu ve phap luat so hiju tr i tue noi chung va phap

luat so hiiu tr i tue Viet Nam noi rieng. '

Noi dung Giao trinh Phap luat So hihi tri tue gom nam

chuong. Chuong I , II , III, IV do TS. Ho Thuy Ngoc bien soan.

Chuong V do giang vien Nguyen Hoang My Linh bien soan. •

Giao trinh dugc viet Ian dau tien nen chac chan con

nhieu khiem khuyct. Rat mong nhan dugc nhOng y kien dong

gop cua dong nghiep, ciia ban dgc de giao trinh dugc hoan

thien hon trong nhixng Ian tai ban sau nay.

X i n chan thanh cam on.

T/M cac tac gia ' |'

Chubien

T S. Ho Thiiy Ngoc

ChuoTig I

TONG QUAN VE SO HU U TRI TUE

vA QUYEN S d HlTU TRI TUE

A (tiki

I. KHA I NIE M V E SO? HU U TR I TU E

So hiiu tri tue la mot thuat ngii dugc cau tao bai hai cum

tu la cum tu "so hiJu " va cum tu "tr i tue". "So hihi" la khai

niem dung de chi su chiem huu ciia con nguai doi vai tai san.

Su chiem him nhu vay xuat hien trong qua trinh con nguai

lao dong san xuat ra ciia cai vat chat cho xa hgi. Trong qua

trinh lao dong san xuat nay, con nguai da tham gia vao cac

moi quan he xa hgi - quan he san xuat, dong thai con nguai

cung chiem hiiu ciia cai vat chat de phuc vu cho cugc song

cua minh va phuc vu cho qua trinh san xuat. Do la quan he sa

hiJu. Quan he sa hu-u la quan h? giiia nguai vai nguofi, trong

qua trinh lao dong san xuat va chiem hiru cua cai thu dugc

trong qua trinh san xuk do. Quan he sa huu t6n tai trong mgi

ch6 do xa hgi. Sa hiJU la "chilm huu, su dung va huang thu

cua cai vat chk trong xa hgi'". Cua cai vat chat trong xa hgi

la nhijng gia tri hiJu hinh hoac v6 hinh dem lai Igi ich thiet

thuc cho nguai sa hiiu. Hay noi each khac, ciia cai vat chat

nay chinh la tai san.

' Trung tam Ti r dlin hoc, Tif diin liing Viet 2008, Nha xk ban D a Nang nam

2008, tr. 1077. •

GIAO TRJNH PHAP LUAT S6 HCTU TRf TUg

Co hai loai tai san, tai san hiiu hinh va tai san v6 hinh.

Khai niem "tai san v6 hinh" xuat hien ciing voi sir ra dai va

phat trien ciia cac ly thuyet djnh gia cong ty. Vao nhixng nam

70 ciia the ky XX, ty le trung binh giCra gia trj thi truong (dura

vao gia c6 phieu trcn thi truong) voi gia tri so sach (dira vao

bang can doi ke toan) ciia cac cong ty la 1/1, thi chua day 20

nam sau, ty le nay da len tai 6/1. Minh chung tieu bieu, do la

truang hop ciia Cong ty Microsoft, nam 1996, ty le giira gia

tri thi truong voi gia tri s6 sach len tai 85/1; nam 1997, ty so

nay a Cong ty Coca Cola la 9/1'. Nhu vay, c6 rat nhieu

truang hop gia trj thj truang cua mot cong ty (dugc xac dinh

thong qua gia trj c6 phieu hoac chinh gia ban tren thi truang

ciia cong ty do) cao ban gia tri so sach ciia no (dugc xac dinh

thong qua cac so lieu ghi tren so sach ke toan - la tong gia tri

cac tai san tien te va cac tai san vat chat nhu dat dai, nha cura,

trang thiet bj...). Sir chenh lech gia tri nhu vay dugc thira

nhan trong cac giao dich thi truang (phat hanh c6 phieu, mua

ban cong ty) va dugc giai thich bang mot dang tai san dac

biet nam trong cac tai san cua cong ty, do la tai san v6 hinh

(Tai san ciia cong ty = tai san tien te + tai san vat chat + tai

san v6 hinh).

Nhu vay, "tai san v6 hinh" dugc hieu la cac doi tugng

phi tien te, phi vat chat, c6 the nhan biet dugc, c6 kha nang

sinh Igi bang tien hay bang tai san khac. Noi each khac, tai

' Nguyin ST Dung, "Tan man vg tai san v6 hinh" Tap chi Tia Sang

24/12/2005

Chuong 1. long quan ve sd hOm tri tue va quyen s6 hiiru trf tue 13

san v6 hinh la nhirng tai san the hien ra bang nhung Igi ich

kinh te, chiing khong c6 cau tao vat chat, ma tao ra nhung

quyen va nhiing uu the doi vai nguai sa hiju va thuang sinh

ra thu nhap cho nguai sa hiJu chiing. Cung giong nhu cac tai

san thong thuang, tai san v6 hinh c6 dac diem: mot la, gan lien

vai chu the nhat dinh; hai la, mang lai Igi ich cho chii the do.

Ngoai nhung dac diem neu tren, tai san v6 hinh con c6 dac

diem noi bat, ma chinh nha dac dilm nay nguai ta de dang

"nhan ra" chiing, do la khong c6 hinh thai vat chat cu the.

Tai san tri tue la mot dang tai san vd hinh. Theo nghia

thong dung, tai san tri tue dugc hi^u la tat ca cac san phim

cua boat dgng tri tue, do tri tue con nguai sang tao ra thong

qua cac boat dgng tu duy, sang tao trong cac ITnh vuc cong

nghiep, khoa hgc, van bgc va nghe thuat nhu cac tac pham

sang tao van hgc - nghe thuat, cac cong trinh khoa hgc, cac

sang che, phan mem may tinh... Ngoai cac dac tinh chung

nhu cac dang tai san v6 hinh khac, cac tai san tri tue lai c6

cac dac tinh rieng, do la tinh sang tao va doi mai, tuc la mot

doi tugng mai dugc tao ra hoac la mot doi tugng da c6 nhung

dugc bo sung cai mai. Co the phan chia cac tai san tri tue

thanh cac nhom sau day : ^

• Cac tai san tri tue la san pham sang tao khoa hgc ky

thuat: la cac doi tugng c6 ban chat khoa hgc - ky

thuat, gom: cac thong tin - bi quyet ky thuat (know -

how), cac sang che, cac tai lieu huang dan ky thuat,

cac ban ve, ban thiet ke, cong thiic, dir lieu tinh toan,

d a lieu thu nghiem, phan mem may tinh, ca sa du

14 GlAO TRJNH PHAP LUAT Sd HOU TRI TUE

dji ' lieu, cong trinh nghien cuu, sach giao khoa, d6 an quy

;jT;'' i hoach, sa do bo tri, sap xep, giong cay trdng...

• Cac tai san tri tue la san pMm sang tao van hoc, nghe

thuat, gom: cac tac pham van hoc, am nhac, hoi hga,

•J-''-' my thuat ling dung, san khiu, dien anh; cac tai san tri

tue la cac san pham lien quan nhu: cac cuoc hiku dien,

• trinh dien, cac san phkm ghi am, ghi hinh...

• Cac tai san tri tue la san ph4m sang tao kinh doanh,

thuang mai; bi mat kinh doanh, ten thuang mai, nhan

hieu hang hoa, dich vu, ten miln...

Sff huu tri tue Id viec sff huu doi v&i tai san tri tue. Do dac

tinh v6 hlnh cua tai san tri tue, viec so hiju tai san tri tue khong

giong nhu sa hiiu tai san thong thuang nhu phan ti'ch a tren,

theo do, chii so huu khong thl thuc hien quyln chilm huu ma

chi CO the c6 quyen su dung va dinh doat doi vai tai san tri tue.

II. KHAI NIEM, DAC DIEM CUA QUYEN Sd HUtJ

TRiTU E

1. Khai niem quyen so" hiru tri tue

Quyen sa huu tri tue la mot khai niem phap ly dugc su

dung rong rai trong ca cac ITnh virc dan su, kinh te - thuang

mai - dau tu, hanh chinh, hinh su. Theo nghia chu quan,

quyen sa hiJu tri tue la khai niem dugc dung dg chi quyIn ciia

chu thi d6i vai tai san tri tue. Theo nghia khach quan, quyIn

sa htru tri tue la t6ng hgp cac quy pham phap luat dil u chinh

cac quan he xa hgi phat sinh trong qua trinh sang tao, su

dung, djnh doat va bao ve tai san tri tue. "

Chirctng 1. Tong quan ve s6 hutj trf tue va quyen s6 hOru tri tue 15

T6 chuc Sa hiju Tri tu? Thg giai (WIPO) dinh nghia

quyen sa h(ru tri tue dual dang liet ke: "Quyin sa hitu tri tue

bao gSm cac quyen lien quan tai cac tdc phdm khoa hoc,

nghe thuat vd van hoc; chuang trinh bieu dien ciia cac nghe

sy, cac ban ghi dm vd chuang trinh phat thanh, truyen hinh;

sang chi trong tdt cd cdc iTnh vuc hogt dong ciia con nguai;

cac phat minh khoa hoc; kieu dang cong nghiep; cdc nhdn

hieu hang hoa, nhdn hieu dich vu, cdc chi dan vd ten thuang

mai; bao ho chSng cgnh tranh khong Idnh mgnh va tdt cd cdc

quyin khdc Id kit qua ciia hogt dong tri tue trong ITnh vuc

cong nghiep, khoa hoc, van hoc hodc nghe thuat" (Dieu 2

(viii), Cong uac Stockholm ngay 14/07/1967 \k viec thanh

lap T6 chuc Sa hiJu Tri tue The giai).

Tai Viet Nam, quyen so hiru tri tue dugc dinh nghia,

theo Bg luat Dan su nam 2005 (mot each gian tiep tai Phan

thu sau ciia Bg luat) va theo Luat sua doi bo sung mot so dieu

cua Luat Sa hiru tri tue nam 2005 (mot each true tiep tai

khoan 1, DiSu 4): "Id quyin ciig tS chirc, cd nhdn doi vai tdi

san tri tue, bao gSm: quyin tdc gid vd quyen lien quan den

quyin tdc gid, quyin sa hiru cong nghiep vd quyen doi vai

giong cdy trSng"; trong do "quyen tdc gid Id quyen cua to

chicc, cd nhdn doi vai tdc phdm do minh sang tgo ra hodc sa

him "; "quyin lien quan din quyen tdc gid (quyen lien quan)

Id quyin cua td chirc, cd nhdn doi vai cuoc bieu dien, bdn ghi

dm, ghi hinh, chuang trinh phat song, tin hieu ve tinh mang

chuang trinh da duac ma hoa "; "quyen sd hitu cong nghiep

Id quyin cua td chuc, cd nhdn ddi vai sang chi, kieu ddng

cong nghiep, thiet ki bS tri mgch tich hap bdn dan, nhdn