Giáo trình Dược lý đại cương - Chương 6 pot

6 Chương 6. THUỐC KHÁNG VIÊM VÀ KHÁNG HISTAMIN

6.1. THUỐC KHÁNG VIÊM

6.1.1. Khái niệm

Viêm là một chuỗi các hiện tượng do nhiều tác nhân như nhiễm trùng, các phản ứng

miễn dịch, tổn thương do nhiệt hoặc vật lý...gây ra các dấu hiệu lâm sàng đặc trưng: sưng,

nóng, đỏ, đau.

6.1.2. Các giai đoạn của quá trình viêm

6.1.2.1. Giai đoạn cấp

Mô tổn thương tiết ra các chất trung gian nội sinh gây xáo trộn chức năng cơ quan bị

viêm

Chất trung gian Nguồn gốc Dãn

mạch

Tăng tính

thấm mạch

Hoá hướng

động

Gây

đau

Histamin Tế bào Mast + +    - -

Serotonin Tiểu cầu +/ -  - -

Brandykinin Huyết tương + + +  - + + +

Prstaglandin E 2 Mô + + +  + + + +

Leukotrien Mô -    + + + -

6.1.2.2. Giai đoạn đáp ứng miễn dịch

Các đại thực bào, bạch cầu trung tính, lympho tập trung vào ổ viêm tiêu diệt tác nhân

gây viêm bằng cách thực bào hoặc trung hòa độc tố kế đến là giai đoạn dọn sạch các mảnh vụn

mô, chất hoạt tử và thay thế bằng những tế bào mới.

6.1.2.3. Giai đoạn viêm mãn

Mô tiết ra interleukin 123 và các chất khác làm sản xuất protaglandin hoạt hóa các tế

bào bạch cầu làm phóng thích các gốc tự do như H2O2 (hydrogen peroxid), gốc hrdroxyl làm

tổn thương xương, sụn dẫn đến thấp khớp.

Nói chung viêm là phản ứng có lợi cho cơ thể nhưng nếu vượt quá mức (viêm mãn) sẽ

gây tổn hại mo,â làm di tản bạch cầu, tạo các mô sợi không có lợi cho cơ thể nữa

6.1.3. Các chất kháng viêm

Các chất kháng viêm không đảo ngược được quá trình này mà chỉ giới hạn hoặc làm

chậm quá trình viêm bằng cách ức chế việc sản xuất các chất trung gian gây viêm

6.1.4. Cơ chế tác động của thuốc kháng viêm

6.1.5. Phân loại

Thuốc kháng viêm glucocorticoid

6.1.5.1. Glucocorticoid tự nhiên

Gồm 2 chất chính là hydrocortison (cortisol) và cortison là các glucocorticoid tự nhiên

đuợc tiết ra từ vỏ thượng thận theo cơ chế phản hồi âm. Tuy nhiên do hoạt tính kháng viêm

thấp và độc tính ( giữ muối) còn cao nên các glucocorticoid tổng hợp ra đời.

Cấu trúc hoá học của hydrocortison (cortisol) và cortison

Endoperoxid

Taùc nhaân gaây vieâm

Phospholipid ôû maøng teá

Corticosteroid Phospholipase A2

Acid Arachidonic

Hydroperoxid

Lipoxygenase

Leukotrien

Cyclooxygenase

Prostacyclin

Prostaglandins

Thromboxan

NASIDs NASIDs môùi

VIEÂM