Giáo dục trung học cơ sở huyện Yên Thủy tỉnh Hòa Bình (1986-2010)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

BÙI VĂN THIÊM

GIÁO DỤC TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN THỦY

TỈNH HÒA BÌNH (1986 – 2010)

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Thái Nguyên - 2013

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

BÙI VĂN THIÊM

GIÁO DỤC TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN THỦY

TỈNH HÒA BÌNH (1986 – 2010)

Chuyên ngành: LỊCH SỬ VIỆT NAM

Mã số: 60.22.03.13

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. NGND Nguyễn Cảnh Minh

Thái Nguyên - 2013

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,

kết quả nêu trên là trung thực. Những kết luận của luận văn chưa từng được

công bố trong bất cứ công tình nào khác.

Tác giả Luận văn

Bùi Văn Thiêm

XÁC NHẬN CỦA TRƯỜNG KHOA CHUYÊN MÔN

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

ii

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan...................................................................................................... i

Mục lục ............................................................................................................. ii

Danh mục các từ viết tắt ................................................................................... iii

Danh mục các bảng............................................................................................iv

Danh mục các biểu .............................................................................................v

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề..........................................................................4

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...............................................................5

4. Nhiệm vụ đề tài ..........................................................................................6

5. Nguồn tư liệu và phương pháp nghiên cứu. ................................................6

6. Đóng góp của đề tài....................................................................................7

7. Bố cục luận văn..........................................................................................8

Chương 1. KHÁI QUÁT VỀ GIÁO DỤC HUYỆN YÊN THỦY

TỈNH HÒA BÌNH TRƯỚC NĂM 1986 ......................................................... 9

1.1. Vài nét về huyện Yên Thủy tình Hòa Bình ..............................................9

1.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên .........................................................9

1.1.2. Sự thay đổi địa giới hành chính và tên gọi ..........................................11

1.1.3. Tình hình kinh tế ................................................................................12

1.1.4. Tình hình văn hóa, xã hội ...................................................................13

1.1.5. Dân cư và truyền thống.......................................................................15

1.2. Vài nét về giáo dục huyện Yên Thủy trước năm 1986 ...........................16

1.2.1. Thời kỳ bị Pháp đô hộ ........................................................................16

1.2.2. Thời kỳ từ sau Cách mạng tháng 8 năm 1945 đến năm 1985 ..............22

Tiểu kết chương 1 ........................................................................................31

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

iii

Chương 2. GIÁO DỤC TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN THỦY

TỈNH HÒA BÌNH TRONG 10 NĂM ĐẦU THỰC HIỆN ĐƯỜNG

LỐI ĐỔI MỚI (1986 - 1996) ......................................................................... 32

2.1. Hoàn cảnh lịch sử đổi mới.....................................................................32

2.2. Đường lối đổi mới đất nước của Đảng, Chính phủ và tỉnh Hòa Bình

trong giáo dục THCS....................................................................................33

2.3. Sự vận dụng đường lối, chủ trương đổi mới THCS của Đảng bộ, chính

quyền huyện Yên Thủy ................................................................................37

2.4. Tình hình giáo dục THCS Yên Thủy trong 10 năm đầu 1986 - 1996 .....38

2.4.1. Hệ thống trường lớp, cơ sở vật chất nhà trường..................................38

2.4.2. Số lượng học sinh qua mỗi năm..........................................................43

2.4.4. Đội ngũ cán bộ quản lý từ 1986 – 1996 ..............................................48

2.4.5. Các hoạt động giáo dục của nhà trường, của giáo viên và học sinh

trong nhà trường...........................................................................................49

2.4.6. Các hoạt động nội khóa và ngoại khóa ...............................................53

Tiểu kết chương 2 ........................................................................................54

Chương 3. GIÁO DỤC TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN THỦY

TỈNH HÒA BÌNH TỪ NĂM 1996 ĐẾN NĂM 2010.................................... 56

3.1. Bối cảnh lịch sử của đất nước................................................................56

3.2. Đường lối đổi mới đất nước của Đảng, Chính phủ và tỉnh Hòa Bình

trong giáo dục THCS....................................................................................57

3.3. Sự vận dụng đường lối, chủ trương đổi mới THCS của Đảng bộ, chính

quyền huyện Yên Thủy ................................................................................60

3.4. Tình hình giáo dục THCS Yên Thủy trong những năm 1996 - 2010......60

3.4.1. Hệ thống trường lớp, cơ sở vật chất nhà trường..................................60

3.4.2. Số lượng học sinh, giáo viên trong từng năm......................................68

3.4.3. Số lượng học sinh xếp loại học tập về học lực, hạnh kiểm qua từ

năm học 1996 đến 2010................................................................................72

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

iv

3.4.4. Số lượng học sinh tốt nghiệp THCS. Các giải thưởng thi học sinh

giỏi trong mỗi năm.......................................................................................76

3.4.5. Các hoạt động giáo dục của nhà trường, giáo viên và học sinh trong

nhà trường....................................................................................................79

3.4.6. Các hoạt động nội khóa và ngoại khóa ...............................................83

Tiểu kết chương 3 ........................................................................................85

KẾT LUẬN .................................................................................................... 93

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 97

PHỤ LỤC...........................................................................................................

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

iii

BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT

Chữ cái viết tắt Nội dung

BCH Ban chấp hành

HĐND Hội đồng Nhân dân

Nxb Nhà xuất bản

PCGD TH - CMC Phổ cập giáo dục Tiểu học - Chống mù chữ

PCGD THCS Phổ cập giáo dục Trung học cơ sở

PTCS Phổ thông cơ sở

TH Tiểu học

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

TW Trung ương

UBND Ủy ban Nhân dân

XHCN Xã hội chủ nghĩa

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

iv

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 2.1: Số trường, số lớp giáo dục THCS huyện Yên Thủy qua các năm

học từ 1986 đến 1996 ......................................................................39

Bảng 2.2: Số lượng học sinh THCS huyện Yên Thủy qua các năm học từ

1986 đến 1996.................................................................................44

Bảng 3.1: Hệ thống trường, lớp THCS huyện Yên Thủy năm 1996 - 2010.....61

Bảng 3.2: Số lượng học sinh, giáo viên giáo dục THCS huyện Yên Thủy từ

năm 1996 đến năm 2010..................................................................68

Bảng 3.3: Tỉ lệ học sinh xếp loại học tập về học lực, hạnh kiểm của học

sinh THCS huyện Yên Thủy từ năm 1996 đến 2010........................73

Bảng 3.4: So sánh học lực của học sinh THCS huyện Yên Thủy với học lực

của học sinh THCS tỉnh Hòa Bình năm học 2009 - 2010.................75

Bảng 3.5: Số lượng học sinh tốt nghiệp THCS huyện Yên Thủy từ 1996 đến

2010 ................................................................................................76

Bảng 3.6: Các giải thưởng học sinh giỏi trong mỗi năm của học sinh THCS

huyện Yên Thủy từ 1996 đến 2010..................................................77

Bảng 3.7: Kết quả thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục qua các năm học

từ 1996 đến 2010.............................................................................82

Bảng 3.8: So sánh sự phát triển của giáo dục THCS huyện Yên Thủy qua

một số năm từ 1986 đến 2010..........................................................86

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

v

DANH MỤC CÁC BIỂU

Trang

Biểu đồ 2.1: Biểu đồ sự phát triển hệ thống trường, lớp giáo dục THCS huyện

Yên Thủy từ năm 1986 đến 1996 ................................................ 40

Biểu đồ 2.3: Biểu đồ thể hiện sự phát triển số lượng đội ngũ giáo viên THCS

huyện Yên Thủy từ năm 1986 đến 1996...................................... 46

Biểu đồ 3.1: Biểu đồ sự phát triển hệ thống trường, lớp giáo dục THCS huyện

Yên Thủy từ năm 1996 đến 2010 ................................................ 62

Biểu đồ 3.2: Biểu đồ sự phát triển số lượng học sinh, giáo viên giáo dục THCS

huyện Yên Thủy từ năm 1996 đến 2010...................................... 69

Biểu đồ 3.3: Biểu đồ sự thay đổi học lực của học sinh THCS huyện Yên Thủy

từ năm 1996 đến 2010................................................................. 74

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục - đào tạo đóng vai trò quan trọng trong việc tồn tại và phát triển

một quốc gia. Trong thời đại cách mạng khoa học công nghệ ngày nay, giáo

dục - đào tạo đang trở thành động lực chính của sự phát triển kinh tế xã hội, là

nhân tố quyết định vị thế của một quốc gia trên trường quốc tế và sự thành đạt

của mỗi con người trong cuộc sống. Do vậy, bất kỳ quốc gia nào cũng rất coi

trọng giáo dục - đào tạo.

Đảng và Nhà Nước ta luôn luôn quan tâm đến sự nghiệp chăm sóc và phát

huy yếu tố con người. Điều đó xuất phát từ nhận thức sâu sắc những giá trị lớn

lao và ý nghĩa quyết định của yếu tố con người, chủ thể của tất cả những sáng

tạo, những nguồn của cải vật chất và văn hóa, những nền văn minh của các

quốc gia. Xây dựng và phát triển con người có trí tuệ cao, cường tráng về thể

chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực đồng thời cũng

là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục - đào tạo có vai

trò quyết định.

Giáo dục - đào tạo là môi trường để phát triển và bồi dưỡng nhân tài cho

đất nước. Loài người đang bước sang thế kỉ XXI, thế kỉ mà trí tuệ đóng vai trò

quyết định. Vì vậy hơn bao giờ hết các quốc gia đang dành nguồn nhân lực tối

đa cho phát triển, nâng cao chất lượng của giáo dục quốc dân.

Nhận thức vai trò của giáo dục - đào tạo, Nghị quyết của Hội nghị ban Chấp

hành Trung ương lần thứ 2 ( khóa VIII ) đã khẳng định: "Thực sự coi giáo dục -

đào tạo là quốc sách hàng đầu. Nhận thức sâu sắc giáo dục - đào tạo cùng với

khoa học và công nghệ là nhân tố quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã

hội, đầu tư cho giáo dục - đào tạo là đầu tư phát triển. Thực hiện các chính sách

ưu tiên, ưu đãi đối với giáo dục - đào tạo đặc biệt là chính sách đầu tư và chính

sách tiền lương. Có giải pháp mạnh mẽ để phát triển giáo dục." [79, tr. 30].

Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định vai trò to lớn của công

tác giáo dục - đào tạo: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/

2

năm thì phải trồng người” hoặc: “ Không có giáo dục, không có cán bộ, không

có cán bộ thì không nói gì đến kinh tế văn hóa”. [38, tr.123]

Trong qua trình đổi mới đất nước hiện nay, phát triển giáo dục và đào tạo

là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa,

hiện đại hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để

phát triển kinh tế nhanh và bền vững.

Đảng ta trong các kỳ đại hội gần đây đã sớm nhận thức và khẳng định vai

trò to lớn của giáo dục và đào tạo. Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc

lần thứ VIII của Đảng đã chỉ rõ: “ Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu

nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. [79, tr. 24]

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX cũng nhấn mạnh: “Để

đáp ứng yêu cầu về con người và nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự phát

triển của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa cần tạo chuyển

biến cơ bản, toàn diện về giáo dục, đào tạo”. [80, tr. 231]

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ X

đã chỉ rõ: “Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ

chế quản lý, nội dung, phương pháp dạy và học; thực hiện chuẩn hóa, hiện đại

hóa, xã hội hóa, chấn hưng nền giáo dục Việt Nam”. [81, tr. 45]

Luật Giáo dục (2005) có quy định: “Phát triển giáo dục phải gắn với

nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, tiến bộ khoa học, công nghệ, củng cố quốc

phòng, an ninh; thực hiện chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá”. [39, tr.12]

Vì thế việc chăm lo hạnh phúc của con người, bồi dưỡng và phát triển

trí tuệ của con người là mục tiêu phấn đấu của Đảng và Nhà nước ta. Đảng và

Nhà nước ta đã “ thực sự coi giáo dục là quốc sách hàng đầu”, nhờ thế giáo

dục - đào tạo nước nhà trong những năm gần đây đã có những bước phát triển

mạnh mẽ góp phần vào sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế quốc dân.

Sự nghiệp giáo dục đào tạo muốn có kết quả tốt không thể chỉ diễn ra

trong một thời gian ngắn được mà phải có một quá trình lâu dài, diễn ra tuần tự

Soá hoùa bôûi Trung taâm Hoïc lieäu http://lrc.tnu.edu.vn/