Giảng dạy học phần cơ học lượng tử cho ngành Sư phạm Vật lý trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên theo học chế tín chỉ

Chu Việt Hà Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 117(03): 39 - 47

39

GIẢNG DẠY HỌC PHẦN CƠ HỌC LƢỢNG TỬ

CHO NGÀNH SƢ PHẠM VẬT LÝ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

– ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ

Chu Việt Hà*

Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Cơ học lƣợng tử là một trong những lý thuyết cơ bản của vật lý học, là phần mở rộng và bổ sung

của cơ học Newton (còn gọi là cơ học cổ điển), và cũng chính là cơ sở lý luận để nghiên cứu các

hệ vi mô và cấu trúc của vật chất. Do đó cơ học lƣợng tử là cơ sở của rất nhiều các chuyên ngành

khác của vật lý và hóa học nhƣ vật lý chất rắn, hóa lƣợng tử, vật lý hạt… Đây là một môn học rất

quan trọng nhƣng tƣơng đối khó do tính chất trừu tƣợng và đƣợc mô tả bởi các phƣơng pháp toán

học phức tạp. Bài báo này trình bày thực trạng việc dạy và học môn cơ học lƣợng tử ngành Sƣ

phạm Vật lý tại trƣờng Đại học Sƣ phạm – Đại học Thái Nguyên và một số phƣơng pháp giảng

dạy nhằm tích cực hoá nhận thức của ngƣời học, giúp ngƣời học có thể hiểu sâu sắc hơn về cơ học

lƣợng tử, có đƣợc các kiến thức cơ bản để hiểu sâu sắc hơn về vật lý học, góp phần nâng cao công

tác đào tạo cử nhân ngành Vật lý.

Từ khóa: cơ học lượng tử, hệ thống đào tạo tín chỉ, phương pháp giảng dạy nhằm tích cực hoá

người học, khoa Vật lý, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên

GIỚI THIỆU*

Đổi mới phƣơng pháp dạy và học theo học

chế tín chỉ là chủ đề đã đƣợc thảo luận từ

nhiều năm nay và đã đƣợc thực hiện ở hầu hết

các trƣờng đại học. Việc chuyển từ học tập

theo niên chế sang học chế tín chỉ sẽ tạo ra

những điều kiện thuận lợi và động lực không

nhỏ trong việc đổi mới phƣơng pháp dạy và

học, góp phần đáp ứng nhu cầu chủ động của

sinh viên trong học tập.

Học phần Cơ học lƣợng tử đƣợc giảng dạy

cho ngành sƣ phạm Vật lý của trƣờng Đại học

Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên hiện nay bao

gồm 5 tín chỉ. Nội dung của môn học bao

gồm các kiến thức về các khái niệm cơ bản

của cơ học lƣợng tử, các kiến thức về toán

học và vật lý sử dụng trong cơ học lƣợng tử,

về các biến động lực và phƣơng trình động

lực học trong vật lý lƣợng tử, các nguyên lý

tƣơng ứng và nguyên lý bất định, quan điểm

thống kê của cơ học lƣợng tử, … Tất cả các

kiến thức này là điều kiện đầy đủ và cần thiết

để sinh viên có thể sử dụng trong nghiên cứu

*

Tel: 0912 132036

và ứng dụng vật lý hiện đại vào các lĩnh vực

khoa học công nghệ. Đồng thời, nội dung

môn học cũng cung cấp các kiến thức phục vụ

cho ngƣời học có thể tham gia ở các bậc học

sau đại học nhƣ cao học và nghiên cứu sinh

ngành vật lý.

Cơ học lƣợng tử cung cấp các kiến thức cơ

bản và là cơ sở lý luận khi nghiên cứu bản

chất vật lý của tất cả các hiện tƣợng. Nắm

chắc cơ học lƣợng tử giúp ngƣời học nắm bắt

đƣợc thông tin và giải thích tốt không chỉ các

hiện tƣợng vật lý lƣợng tử mà còn giúp giải

thích chính xác hơn các hiện tƣợng vật lý vi

mô, do đó môn học này đƣợc giảng dạy hầu

hết ở các trƣờng đại học có ngành vật lý. Tuy

nhiên, đây là một môn học tƣơng đối khó do

tính chất trừu tƣợng và đƣợc mô tả bởi các

phƣơng pháp toán học phức tạp, do đó việc

đổi mới phƣơng pháp giảng dạy môn học

nhằm tích cực hoá nhận thức của ngƣời học,

giúp ngƣời học có thể hiểu sâu sắc hơn về cơ

học lƣợng tử, đạt đƣợc kết quả cao hơn trong

việc học tập môn học này, góp phần đạt kết quả

cao hơn trong công tác đào tạo cử nhân ngành

Vật lý là việc rất quan trọng và cần thiết.