Giảm tiểu cầu ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn tỷ lệ và kết cục lâm sàng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC TP HỒ CHÍ MINH

ĐẶNG THANH BÌNH

GIẢM TIỂU CẦU Ở BỆNH NHÂN

NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ SỐC NHIỄM KHUẨN:

TỶ LỆ VÀ KẾT CỤC LÂM SÀNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2019

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC TP HỒ CHÍ MINH

ĐẶNG THANH BÌNH

GIẢM TIỂU CẦU Ở BỆNH NHÂN

NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ SỐC NHIỄM KHUẨN:

TỶ LỆ VÀ KẾT CỤC LÂM SÀNG

Chuyên ngành: Nội khoa (Hồi sức cấp cứu)

Mã số: 8720107

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. LÊ MINH KHÔI

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2019

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên Đặng Thanh Bình, là học viên của bộ môn Hồi sức cấp cứu

– Chống độc, Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh.

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Tất cả các

số liệu thu thập và kết quả phân tích được trình bày trong đề tài là trung

thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu

nào.

Tác giả luận văn

Đặng Thanh Bình

.

.

MỤC LỤC

Trang

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT v

DANH MỤC CÁC BẢNG vii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ viii

DANH MỤC CÁC HÌNH viii

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 3

CHƢƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4

1.1. NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ SỐC NHIỄM KHUẨN 4

1.1.1. Định nghĩa 4

1.1.2. Điểm SOFA và nồng độ lactat máu trong chẩn đoán và tiên lƣợng bệnh 4

1.1.3. Điểm APACHE II trong đánh giá mức độ nặng bệnh nhân NKH 8

1.1.4. Điều trị nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn 10

1.2. TIỂU CẦU 12

1.2.1. Định nghĩa tiểu cầu 12

1.2.2. Tạo tiểu cầu trong tủy xƣơng 12

1.2.3. Cấu trúc và vai trò sinh lý của tiểu cầu 13

1.2.4. Vai trò của tiểu cầu trong viêm và nhiễm khuẩn 16

1.2.5. Các nguyên nhân gây rối loạn số lƣợng và chức năng tiểu cầu thƣờng gặp 17

1.2.6. Các phƣơng pháp xét nghiệm đánh giá số lƣợng, chức năng tiểu cầu 20

1.3. GIẢM TIỂU CẦU Ở BỆNH NHÂN HSCC VÀ BỆNH NHÂN NKH 24

1.3.1. Giảm tiểu cầu ở bệnh nhân Hồi sức cấp cứu 24

.

.

1.3.2. Vai trò của tiểu cầu trong nhiễm khuẩn huyết 24

1.3.3. Giảm tiểu cầu ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết 26

1.4. CÁC NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƢỚC 28

CHƢƠNG II: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31

2.1. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 31

2.2. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU 31

2.2.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh 31

2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ 32

2.3. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 32

2.3.1.Thiết kế nghiên cứu: 32

2.3.2. Cỡ mẫu: 32

2.3.3. Định nghĩa biến số và cách thu thập số liệu 34

2.3.4. Máy xét nghiệm tiểu cầu: 38

2.3.5. Sơ đồ nghiên cứu 40

2.4. PHƢƠNG PHÁP XỬ LÝ VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU 40

2.5. VẤN ĐỀ Y ĐỨC 41

CHƢƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 42

3.1. Một số đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu 42

3.2. Tỷ lệ giảm tiểu cầu ngày đầu tiên ở bệnh nhân NKH và SNK 44

3.3. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các kết cục lâm sàng của bệnh nhân NKH

và SNK 47

3.3.1. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của

bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết 47

3.3.1.1. Tuổi, giới và tiền sử bệnh 47

.

.

3.3.1.2. Các đặc điểm lâm sàng 49

3.3.1.3. Các đặc điểm cận lâm sàng 50

3.3.1.4. Điểm SOFA 52

3.3.1.5. Điểm APACHE II 53

3.3.2. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các kết cục lâm sàng của bệnh nhân

nhiễm khuẩn huyết 53

3.3.2.1. Tỷ lệ tổn thƣơng thận cấp 53

3.3.2.2. Thời gian dùng thuốc vận mạch 54

3.3.2.3. Thời gian điều trị tại Khoa Hồi sức cấp cứu 54

3.3.2.4. Tỷ lệ tử vong trong thời gian nằm Hồi sức cấp cứu 55

3.3.3. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các kết cục lâm sàng của bệnh nhân sốc

nhiễm khuẩn 56

CHƢƠNG IV: BÀN LUẬN 58

4.1. Một số đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu 58

4.2. Tỷ lệ giảm tiểu cầu ngày đầu tiên ở bệnh nhân NKH và SNK 62

4.3. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các kết cục lâm sàng 63

4.3.1. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của

bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết 63

4.3.2. Mối liên quan giữa giảm tiểu cầu và các kết cục lâm sàng của bệnh nhân

nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn 67

KẾT LUẬN 71

KIẾN NGHỊ 73

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU

.

.

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Danh mục các chữ viết tắt tiếng Việt

Chữ viết tắt Nghĩa

CS

GTC

HATB

HSCC

KGTC

KTC

ĐLC

NKH

SNK

TTTC

Cộng sự

Giảm tiểu cầu

Huyết áp trung bình

Khoa Hồi sức cấp cứu

Không giảm tiểu cầu

Khoảng tin cậy

Độ lệch chuẩn

Nhiễm khuẩn huyết

Sốc nhiễm khuẩn

Tổn thƣơng thận cấp

.

.

i

Danh mục các chữ viết tắt tiếng Anh

Chữ viết tắt Chữ gốc – nghĩa

APACHE

ESICM

prop. test

SCCM

SD

SOFA

t test

wilcox. test

Acute Physiology and Chronic Health Evaluation – Điểm

lƣợng giá mức độ nặng bệnh lý cấp và mạn tính

European Society of Intensive Care Medicine – Hội Hồi sức

cấp cứu Châu Âu

Proportion test – Kiểm định tỷ lệ

Society of Critical Care Medicine – Hội Hồi sức cấp cứu Thế

giới

Standard deviation – Độ lệch chuẩn

Sequential Organ Failure Assessment – Đánh giá suy chức

năng cơ quan tuần tiến

Kiểm định t

Wilcoxon rank-sum test – Kiểm định Wilcoxon

.

.

i

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 1.1 – Điểm SOFA 5

Bảng 1.2 – Điểm APACHE II 9

Bảng 2.1 – Định nghĩa biến số 34

Bảng 3.1 – Mức giảm tiểu cầu ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết 45

Bảng 3.2 – Mức giảm tiểu cầu ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn 46

Bảng 3.3 – Giảm tiểu cầu và tuổi, giới bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết 47

Bảng 3.4 – Giảm tiểu cầu và tiền sử bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết 48

Bảng 3.5 – Giảm tiểu cầu và các đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân NKH 49

Bảng 3.6 – Giảm tiểu cầu và khí máu động mạch của bệnh nhân NKH 50

Bảng 3.7 – Giảm tiểu cầu và các đặc điểm sinh hóa của bệnh nhân NKH 51

.

.