Giải pháp thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Hà Hòa, tỉnh Phú Thọ đến năm 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THỊ THƯ

GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH

XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI

HUYỆN HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ ĐẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THỊ THƯ

GIẢI PHÁP THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH

XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI

HUYỆN HẠ HÒA TỈNH PHÚ THỌ ĐẾN NĂM 2020

Ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS.Bùi Đình Hòa

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả

nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ luận văn

nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ

rõ nguồn gốc. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Thái Nguyên, tháng 12 năm 2017

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thư

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước hết với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời

cảm ơn đến TS Bùi Đình Hòa người trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành

luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn đến Quý Thầy giáo, Cô giáo Khoa Kinh tế và

PTNT, phòng Đào tạo - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã trực tiếp giảng

dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi cũng xin bày tỏ sự cảm ơn đến Huyện Ủy, UBND huyện Hạ Hòa, các

phòng ban chức năng của huyện Hạ Hòa; UBND xã Gia Điền, xã Mai Tùng và

xã Xuân Áng thuộc huyện Hạ Hòa; các hộ nông dân đã cung cấp số liệu thực tế và

thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn đồng nghiệp, bạn bè, cùng toàn thể gia đình,

người thân đã động viên tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu thực hiện đề tài.

Thái Nguyên, tháng 12 năm 2017

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thư

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC BẢNG.........................................................................................vi

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................2

Chương 1: TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG

NÔNG THÔN MỚI...................................................................................................3

1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................3

1.1.1. Một số khái niệm...............................................................................................3

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức thực hiện Chương trình xây dựng NTM...........5

1.2.1. Chủ trương, chính sách của nhà nước về xây dựng NTM ................................5

1.2.2. Năng lực tổ chức triển khai xây dựng NTM của đội ngũ cán bộ cơ sở ............5

1.2.3. Nhận thức của người dân và cộng đồng dân cư................................................5

1.2.4. Khả năng huy động và quản lý nguồn vốn thực hiện Chương trình .................6

1.2.5. Cơ chế giải ngân vốn nhà nước hỗ trợ cho các dự án do nhóm thợ và

cộng đồng dân cư tự thực hiện .........................................................................6

1.3.1. Tiêu chí về giao thông.......................................................................................6

1.3.2. Tiêu chí về Thủy lợi..........................................................................................7

1.3.3. Tiêu chí về Công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và dân sinh..........................7

1.3.4. Tiêu chí về điện.................................................................................................7

1.3.5. Tiêu chí về trường học ......................................................................................7

1.3.6. Tiêu chí về Cơ sở vật chất văn hóa ...................................................................7

1.3.7. Tiêu chí về Nhà ở dân cư ..................................................................................8

1.4. Cơ sở thực tiễn về xây dựng NTM.......................................................................8

1.4.1. Kinh nghiệm về phát triển nông thôn ở các nước trên thế giới.........................8

1.4.2. Kinh nghiệm xây dựng NTM ở Việt Nam......................................................12

iv

Chương 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..........................24

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................24

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................24

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................24

2.2. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................24

2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................24

2.3.1. Phương pháp tiếp cận......................................................................................24

2.3.2 Phương pháp thu thập số liệu...........................................................................25

2.4. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................28

2.4.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá cơ cấu nguồn vốn thực hiện Chương trình ...............28

2.4.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh về tổ chức bộ máy, cách thức triển khai thực

hiện Chương trình ........................................................................................28

2.4.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả thực hiện các nội dung xây dựng NTM ......28

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..................................29

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Hạ Hòa ...........................................29

3.1.1. Điều kiện tự nhiên...........................................................................................29

3.1.2. Đặc điểm KT - XH..........................................................................................31

3.2. Thực trạng xây dựng NTM huyện Hạ Hòa ......................................................36

3.2.1. Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức ....................................................36

3.2.2. Kết quả đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tổ chức sản xuất, đẩy nhanh

tốc độ tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động trong

nông nghiệp, nông thôn..................................................................................37

3.2.3. Kết quả công tác xây dựng, thực hiện quy hoạch; huy động nguồn lực,

đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn....................................................38

3.2.4. Kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa - xã hội, bảo vệ môi

trường, nâng cao chất lượng đời sống của dân cư nông thôn ........................40

3.2.5. Kết quả thực hiện thực hiện nhiệm vụ giữ gìn an ninh trật tự nông thôn .......41

3.2.6. Kết quả thực hiện công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị..................42

3.2.7. Kết quả thực hiện phong trào thi đua "Toàn dân tham gia xây dựng nông

thôn mới"........................................................................................................42

v

3.3. Kết quả huy động nguồn lực xây dựng NTM của huyện Hạ Hòa .....................43

3.3.1. Giai đoạn 2011 - 2015.....................................................................................43

3.3.2. Kết quả huy động nguồn lực xây dựng NTM huyện Hạ Hòa năm đến hết

năm 2016 ........................................................................................................45

3.4. Kết quả thực hiện các tiêu chí ............................................................................46

3.4.1. Tổng hợp kết quả thực hiện tiêu chí đến 31/12/2016......................................46

3.4.2. Kết quả thực hiện từng tiêu chí đến 31/12/2016...........................................49

3.4.3. Đánh giá của người dân và cán bộ về chương trình xây dựng NTM..............57

3.4.4. Phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện Chương trình xây

dựng NTM ở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ....................................................66

3.5. Giải pháp đẩy mạnh thực hiện chương trình xây dựng NTM trên địa bàn

huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ..........................................................................74

3.5.1. Quan điểm, mục tiêu, định hướng xây dựng nông thôn mới huyện Hạ

Hòa đến năm 2020..........................................................................................74

3.5.2. Giải pháp đẩy mạnh thực hiện chương trình xây dựng NTM trên địa bàn

huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ..........................................................................76

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................79

1. Kết luận .................................................................................................................79

2. Kiến nghị...............................................................................................................80

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................83

PHỤ LỤC.................................................................................................................86

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Tình hình sử dụng đất của huyện Hạ Hòa năm 2016 ..................... 30

Bảng 3.2. Giá trị tăng thêm trên địa bàn huyện Hạ Hòa năm 2016................ 31

Bảng 3.3. Diện tích các loại cây trồng huyện Hạ Hòa qua 3 năm 2014-2016...... 32

Bảng 3.4. Thực trạng chăn nuôi huyện Hạ Hòa qua 3 năm 2014-2016......... 33

Bảng 3.5.Tình hình dân số huyện Hạ hòa năm 2016 phân theo thành thị,

nông thôn và giới tính................................................................. 34

Bảng 3.6. Lao động huyện Hạ Hòa phân theo đơn vị và ngành kinh tế

năm 2016..................................................................................... 35

Bảng 3.7. Kết quả huy động nguồn lực xây dựng NTM huyện Hạ Hòa

năm đến hết năm 2016................................................................ 45

Bảng 3.8. Kết quả thực hiện các tiêu chí: (Tính đến 31/12/2016).................. 46

Bảng 3.9: Tình hình Quy hoạch và thực hiện quy hoạch................................ 49

Bảng 3.10: Tình hình thực hiện tiêu chí giao thông ....................................... 50

Bảng3.11: Tình hình thực hiện tiêu chí thủy lợi............................................. 50

Bảng 3.12: Tình hình thực hiện tiêu chí điện nông thôn ................................ 51

Bảng 3.13: Tình hình thực hiện tiêu chí về trường học .................................. 51

Bảng 3.14: Tình hình thực hiện tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa..................... 52

Bảng 3.15: Tình hình thực hiện tiêu chí chợ nông thôn ................................. 52

Bảng 3.16: Tình hình thực hiện tiêu chí về bưu điện...................................... 52

Bảng 3.17: Tình hình thực hiện tiêu chí nhà ở dân cư.................................... 53

Bảng 3.18. Tình hình thực hiện nhóm tiêu chí kinh tế và tổ chức sản xuất ... 53

Bảng 3.19: Tình hình thực hiện tiêu chí về giáo dục ...................................... 54

Bảng 3.20: Tình hình thực hiện tiêu chí về y tế-văn hóa................................ 54

Bảng 3.21: Tình hình thực hiện tiêu chí môi trường....................................... 55

Bảng 3.22: Tình hình thực hiện tiêu chí hệ thống tổ chức chính trị xã hội

(Tính đến tháng 12.2016) ........................................................... 55

vii

Bảng 3.23: Tổng hợp kết quả rà soát các tiêu chí NTM huyện Hạ Hòa

các năm 2015-2016..................................................................... 56

Bảng 3.24: Nhận thức vai trò và kỹ năng tổ chức thực hiện xây dựng

NTM của cán bộ thực hiện chương trình (n=15)........................ 57

Bảng 3.25: Đánh giá của người dân về Chương trình NTM (n=120) ............ 58

Bảng 3.26: Đánh giá của người dân về chất lượng của chương trình xây

dựng NTM (n=120) .................................................................... 60

Bảng 3.27: Nhận thức của người dân về nội dung xây dựng NTM .................... 70

Bảng 3.28: Mức độ tham gia, đóng góp của người dân vào chương trình

xây dựng NTM (n=120).............................................................. 71

Bảng 3.29: Lý do không tham gia đóng góp xây dựng NTM(n=120)............ 71

Bảng 3.30: Tình hình nợ đọng các công trình xây dựng NTM tại Hạ Hòa ... .73