Giải pháp mở rộng và phát triển tài trợ xuất nhập khẩu tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển tp. hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHẠM THỊ TÚ QUYÊN

GIẢI PHÁP MỞ RỘNG VÀ PHÁT TRIỂN

TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CHI

NHÁNH NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT

TRIỂN TP. HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP HỒ CHÍ MINH – NĂM 2010

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

PHẠM THỊ TÚ QUYÊN

GIẢI PHÁP MỞ RỘNG VÀ PHÁT TRIỂN

TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CHI

NHÁNH NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT

TRIỂN TP. HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành : KINH TẾ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Mã số : 60.31.12

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. ĐỖ QUANG TRỊ

TP HỒ CHÍ MINH – NĂM 2010

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả

nêu trong luận văn là trung thực. Tôi sẽ chịu trách nhiệm về nội dung tôi đã trình

bày trong luận văn này.

Học viên ký tên

Phạm Thị Tú Quyên

MỤC LỤC...........................................................................................................Trang

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .................................................................................

LỜI MỞ ĐẦU

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU.......1

1.1. Hoạt động tài trợ XNK của NHTM......................................................................1

1.2. Các hình thức tài trợ xuất khẩu ............................................................................2

1.2.1. Căn cứ vào phương thức thanh toán.........................................................2

1.2.2. Cho vay trên cơ sở hối phiếu ...................................................................7

1.2.3. Căn cứ vào thời hạn cho vay....................................................................9

1.2.4. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm đối với khách hàng.................................. 10

1.2.5. Một số hình thức tài trợ XNK khác........................................................ 10

1.2.6. Bảo lãnh và tái bảo lãnh......................................................................... 12

1.3. Vai trò của các hình thức tài trợ XNK................................................................ 13

1.3.1. Đối với ngân hàng thương mại .............................................................. 14

1.3.2. Đối với doanh nghiệp ............................................................................ 15

1.3.3. Đối với nền kinh tế đất nước.................................................................. 16

1.4. Các rủi ro và biện pháp ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tài trợ XNK .............. 16

1.4.1 Đặc thù trong hoạt động ngoại thương................................................... 17

1.4.2 Những rủi ro đặc thù trong hoạt động tài trợ XNK ................................ 17

1.5. Giới thiệu một số hình thức tài trợ ngoại thương của quốc gia khác ................... 19

1.5.1. Thái Lan .............................................................................................. 19

1.5.2. Trung Quốc .................................................................................................... 20

1.5.3. Hàn Quốc ......................................................................................................... 21

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XNK TẠI CHI NHÁNH

NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN TP. HỒ CHÍ MINH ............................ 24

2.1. Giới thiệu về Chi nhánh ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh ....... 24

2.2. Thực trạng hoạt động tài trợ XNK tại Chi nhánh ngân hàng Đầu tư và Phát triển

TP. Hồ Chí Minh...................................................................................................... 25

2.2.1. Hoạt động tài trợ vốn nói chung .......................................................... 25

2.2.2. Hoạt động tài trợ xuất khẩu .................................................................. 29

2.2.3 Hoạt động tài trợ nhập khẩu .................................................................. 31

2.2.4 Phân tích về hoạt động tài trợ XNK tại BIDV HCMC .......................... 32

2.2.5. Các biện pháp phòng ngừa rủi ro đang áp dụng tại BIDV HCMC ........ 41

2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XNK TẠI BIDV HCMC

................................................................................................................................. 47

2.3.1. Mặt được.................................................................................................................47

2.3.2 Tồn tại .....................................................................................................................47

2.3.3.Những nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động tài trợ XNK của

BIDV HCMC........................................................................................ 50

CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM MỞ RỘNG VÀ PHÁT TRIỂN HOẠT

ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ

VÀ PHÁT TRIỂN TP HỒ CHÍ MINH ..................................................................... 57

3.1. Định hướng hoạt động tài trợ XNK của BIDV ................................................... 57

3.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển tài trợ XNK của BIDV HCMC trong giai

đoạn hiện nay ........................................................................................................... 57

3.2.1. Đối với Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP Hồ Chí Minh ... 57

3.2.2 Đối với Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam............................... 75

3.2.3. Giải pháp vĩ mô đối với Chính phủ và Ngân NNNN ............................ 76

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

XK : Xuất khẩu

NK : Nhập khẩu

XNK : Xuất nhập khẩu

GDP : Tổng sản phẩm quốc nội

CCS : Hoán đổi tiền tệ chéo

IRS : Hóan đổi lãi suất một đồng tiền

TCKT : Tổ chức kinh tế

NHTM : Ngân hàng thương mại

NHNN : Ngân hàng nhà nước

BIDV : Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

BIDV HCMC : Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí

Minh

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ

STT Tên Bảng biểu Trang

DANH MỤC BẢNG

1 Bảng 2.1: Tình hình nguồn vốn huy động giai đoạn 2007 - 2009 25

2 Bảng 2.2: Tỷ lệ tăng/ giảm nguồn vốn huy động 25

3 Bảng 2.3: Tình hình dư nợ của BIDV HCMC giai đoạn 2007- 2009 27

4 Bảng 2.4: Tăng/giảm dư nợ vay của BIDV HCMC giai đoạn 2007- 2009 27

5 Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV HCMC giai đoạn

2007- 2009

28

6 Bảng 2.6: Dư nợ tài trợ XNK so với dư nợ vay của BIDV HCMC 32

7 Bảng 2.7: Dư nợ tài trợ XNK so với dư nợ vay doanh nghiệp 32

8 Bảng 2.8: Dư nợ tài trợ XNK phân theo loại hình tài trợ 33

9 Bảng 2.9: Dư nợ tài trợ xuất khẩu phân theo mặt hàng tài trợ 35

10 Bảng 2.10: Dư nợ tài trợ nhập khẩu phân theo mặt hàng tài trợ 38

11 Bảng 2.11: Tình hình nợ quá hạn tài trợ xuất nhập khẩu 40

12 Bảng 2.12: Tình hình nợ xấu tài trợ xuất nhập khẩu 40

13 Bảng 2.13:Kết quả giao dịch phái sinh trong hoạt động tài trợ XNK 45

DANH MỤC HÌNH

14 Hình 2.1 : Dư nợ tài trợ XNK phân theo loại hình tài trợ 34

15 Hình 2.2: Dư nợ tài trợ xuất khẩu phân theo mặt hàng tài trợ 36

16 Hình 2.3 : Dư nợ tài trợ nhập khẩu phân theo mặt hàng tài trợ 38

LỜI NÓI ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Hoạt động thương mại quốc tế là xu hướng chung của các quốc gia, mang tính

tất yếu khách quan. Trong thời gian qua hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta

ngày càng phát triển.

Tài trợ xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong hoạt động

kinh doanh của Ngân hàng thương mại, không những đem lại hiệu quả kinh

doanh từ lãi vay mà còn thu được các phí dịch vụ từ hoạt động thanh toán quốc

tế, mua bán ngoại tệ.

Thời gian qua Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh đã

quan tâm đến việc phát triển hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu và bước đầu thu

được những thành quả nhất định. Tuy nhiên bên cạnh những thành quả đã

được, Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh cũng gặp

phải không ít khó khăn hạn chế cần phải khắc phục. Đây cũng là lý do tác giả

lựa chọn đề tài “Giải pháp mở rộng và phát triển tài trợ xuất nhập khẩu tại

Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh” làm đề tài

nghiên cứu.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của việc nghiên cứu là nhằm tìm ra những hạn chế tồn tại làm ảnh

hưởng, kiềm hãm sự phát triển của hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Chi

nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP.Hồ Chí Minh, xác định những

nguyên nhân chính tạo ra những hạn chế đó để từ đó đề ra giải pháp kiến nghị

phù hợp giúp cho hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của Chi nhánh Ngân hàng

Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh phát triển thuận lợi và hiệu quả hơn.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Chi

nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh. Luận văn nghiên cứu

những nhân tố ảnh hưởng chủ yếu đến khả năng phát triển của việc tài trợ hoạt

động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt Nam. Trên

cơ sở đó, xác định mối tương quan giữa các nhân tố quan trọng chủ yếu với

hiệu quả phát triển của hoạt động ngân hàng cũng như của các doanh nghiệp

xuất nhập khẩu.

Dữ liệu sử dụng trong luận văn được trích dẫn từ các báo cáo tổng hợp và tình

hình hoạt động kinh doanh thực tế của Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát

triển TP. Hồ Chí Minh

4. Phương pháp nghiên cứu

Các phương pháp được sử dụng chủ yếu trong việc thực hiện luận văn là:

phương pháp lý thuyết kết hợp với thực tiễn, phương pháp thống kê - phân tích

- tổng hợp, phương pháp so sánh.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

Hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu là một hoạt động quan trọng của ngân hàng

thương mại, vì vậy việc hệ thống hoá các vấn đề lý luận và khảo sát thực tiễn

hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu của một ngân hàng thương mại đặc thù không

chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ xuất

nhập khẩu tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh mà

còn có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hoạt động này tại các

ngân hàng thương mại cũng như có giá trị tham khảo tốt cho các nhà hoạch

định chính sách, các nhà quản lý nhằm nâng cao nâng cao chất lượng trong

hoạt động của hệ thống các ngân hàng thương mại.

Do hạn chế về thời gian, trình độ và kinh nghiệm, đề tài không thể đi sâu tìm

hiểu, khảo sát và phân tích hết các khía cạnh có liên quan đến quyền chọn.

Mong rằng đề tài này sẽ tiếp tục được nghiên cứu, khảo sát, kiểm chứng đầy đủ

hơn và trên cơ sở đó có thể củng cố hoặc bổ sung thêm các giải pháp, đề xuất

nhằm đạt được hiệu quã thiết thực và bền vững hơn.

6. Kết cấu nội dung luận văn

Ngoài lời nói đầu và kết luận, nội dung chính của luận văn bao gồm 03 chương:

Chương 1 : Những vần đề cơ bản về tài trợ xuất nhập khẩu

Chương 2 : Thực trạng hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu tại Chi nhánh Ngân

hàng Đầu tư và Phát triển TP.Hồ Chí Minh

Chương 3 : Các giải pháp nhằm mở rộng và phát triển hoạt động tài trợ xuất

nhập khẩu tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và Phát triển TP. Hồ Chí Minh.