Giải Pháp Hoàn Thiện Công Tác Kiểm Soát Chi Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Phát Hiện Hạ Tầng Nông Thôn Bằng Nguồn Vốn Ngân Sách Tại Kho Bạc Nhà Nước Yên Định Thanh Hóa

i

LỜI CAM ĐOAN

Là cán bộ theo dõi công tác nghiệp vụ tại KBNN Yên Định, tỉnh Thanh

Hoá, tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề tài này là

trung thực và được điều tra từ thực tế.

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện đề tài này đã

được cảm ơn và các thông tin được trích dẫn trong luận văn này đã được ghi rõ

nguồn gốc.

Thanh hóa, ngày 20 tháng 02 năm 2014

TÁC GIẢ

Đoàn Thị Mai Lan

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập tại trường Đại học Lâm nghiệp Việt Nam, ngoài

sự nỗ lực của bản thân, bản thân tôi luôn luôn nhận được sự giúp đỡ tận tình của

các thầy cô giáo, gia đình và bạn bè.

Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong trường đại

học Lâm nghiệp Việt Nam, Khoa đào tạo SĐH, đặc biệt là các thầy cô giáo trong

khoa Kinh tế đã tận tình chỉ dạy, truyền đạt những kiến thức, những kinh nghiệm

quý báu giúp cho tôi trang bị hành trang cho công việc của mình sau này.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Thầy Bùi Bằng Đoàn đã tận tình

hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài tốt

nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn Kho bạc nhà nước huyện Yên Định, các phòng

ban có liên quan thuộc Cơ quan UBND huyện Yên Định, Ban quản lý các dự án,

chủ đầu tư đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong thời gian thực hiện đề tài này.

Cuối cùng tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới gia đình tôi và bạn bè tôi,

những người luôn quan tâm, động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập

và thực hiện đề tài tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thanh hóa, ngày 20 tháng 02 năm 2014

TÁC GIẢ

Đoàn Thị Mai Lan

iii

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan ......................................................................................................i

Lời cảm ơn.........................................................................................................ii

Mục lục .............................................................................................................iii

Danh mục các bảng ..........................................................................................vii

Danh mục các biểu, sơ đồ................................................................................viii

ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1

Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA KIỂM SOÁT CHI ĐẦU

TƯ PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG NÔNG THÔN BẰNG VỐN NGÂN SÁCH

QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC.......................................................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn bằng vốn

ngân sách qua KBNN......................................................................................... 5

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, nội dung vốn đầu tư xây dựng cơ bản.................... 5

1.1.2. Phân loại vốn đầu tư XDCB.................................................................. 11

1.1.3. Vai trò của vốn đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước......................... 13

1.1.4. Đối tượng sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN.................................. 14

1.1.5. Yêu cầu quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước cho đầu tư XDCB....... 15

1.1.6. Kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn NSNN qua Kho bạc.................... 17

1.1.7. Sự cần thiết và mục đích phải kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn

ngân sách qua KBNN...................................................................................... 23

1.1.8. Nguyên tắc kiểm soát chi đầu tư XDCB từ Ngân sách nhà nước......... 25

1.1.9. Đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn từ ngân sách nhà nước ................ 28

1.1.10. Kiểm soát chi đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn qua KBNN.............. 31

1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài nghiên cứu ........................................................ 35

1.2.1. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới ............................................ 35

iv

1.2.2. Kinh nghiệm ở một số địa phương tại Việt Nam..................................... 38

1.2.3. Kinh nghiệm rút ra cho KBNN huyện Yên Định .................................... 39

1.3. Tổng quan một số công trình nghiên cứu liên quan................................. 40

Chương 2 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....... 42

2.1. Một số vấn đề chung của huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa ...................... 42

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế- xã hội của huyện ......................................... 42

2.1.2. Tổ chức hoạt động của KBNN huyện Yên Định..................................... 44

2.2. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 47

2.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu....................................................... 47

2.2.2. Phương pháp thu thập tài liệu ................................................................. 47

2.2.3. Phương pháp phân tích tài liệu................................................................ 48

2.2.4. Phương pháp kiểm tra, kiểm soát, đối chiếu............................................ 48

2.2.5. Hệ thống chỉ tiêu sử dụng trong nghiên cứu đề tài .................................. 48

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.............................................................. 50

3.1. Thực trạng chi đầu tư XDCB cho phát triển hạ tầng nông thôn tại huyện Yên

Định ................................................................................................................. 50

3.1.1. Công tác phân bổ ngân sách đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn ............ 50

3.1.2. Thực trạng đầu tư XDCB bằng nguồn ngân sách phát triển hạ tầng nông

thôn tại Yên Định............................................................................................. 52

3.1.3. Một số kết quả về tình hình phát triển hạ tầng nông thôn của huyện ....... 56

3.2. Thực trạng kiểm soát chi đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn tại Kho bạc

huyện Yên Định ............................................................................................... 59

3.2.1. Một số kết quả hoạt động của KBNN Yên Định..................................... 59

3.2.2. Tổ chức quản lý, kiểm soát chi NSNN tại huyện Yên Định .................... 61

3.2.3. Thực trạng kiểm soát chi XDCB bằng nguồn ngân sách phát triển hạ tầng

nông thôn tại Kho bạc Yên Định ...................................................................... 62

v

3.2.4. Kết quả kiểm soát chi XDCB bằng nguồn ngân sách phát triển hạ tầng

nông thôn tại Kho bạc Yên Định ...................................................................... 71

3.2.5. Đánh giá kiểm soát chi đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn bằng nguồn

ngân sách tại Kho bạc Yên Định ...................................................................... 76

3.3. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư XDCB tại KBNN Yên Định .... 85

3.3.1. Định hướng đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn huyện Yên Định .......... 85

3.3.2.Tăng cường kiểm soát chi đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn qua kho bạc

nhà nước Yên Định .......................................................................................... 85

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................................... 92

TÀI LIỆU THAM KHẢO

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nguyên nghĩa

BTC Bộ Tài chính

KBNN Kho bạc nhà nước

NSNN Ngân sách nhà nước

XDCB Xây dựng cơ bản

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT Tên bảng Trang

3.1

Đầu tư XDCB từ nguồn NSNN phát triển hạ tầng nông thôn

tại Yên Định

55

3.2 Hệ thống hạ tầng giao thông nông thôn từ 2010 – 2012 56

3.3

Kết quả phát triển hạ tầng cung cấp nước sạch nông thôn từ

2010 – 2012

58

3.4 Kết quả phát triển mạng lưới chợ nông thôn từ 2010 – 2012 58

3.5 Tình hình từ chối chi đầu tư XDCB từ NSNN qua KBNN 71

3.6 Số hồ sơ bị từ chối qua kiểm soát tại KBNN Yên Định 72

3.7

Tình hình giải ngân vốn trong KH và vốn ứng trước KH (do

Trung ương quản lý) giai đoạn 2010-2012

75

3.8

Tình hình giải ngân và thu hồi vốn ứng trước (nguồn vốn do

Trung ương quản lý)

76

viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

STT Tên biểu đồ Trang

2.1 Bộ máy tổ chức của KBNN huyện Yên Định 46

3.1 Quy trình kiểm soát chứng từ chi đầu tư XDCB 64

Sơ đồ

3.1 Vốn đầu tư XDCB huyện Yên Định từ 2010 – 2012 52

3.2 Nguồn vốn đầu tư XDCB huyện Yên Định từ 2010 – 2012 53

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thanh Hóa là một tỉnh nông nghiệp có nhiều khó khăn trong phát triển

kinh tế, đặc biệt là những huyện vùng cao địa hình phức tạp và cơ sở hạ tầng

thấp kém. Trong những năm gần đây, Thanh Hóa đã có nhiều cố gắng từng bước

chuyển từ nền kinh tế thuần nông tự cấp, tự túc sang nền kinh tế sản xuất hàng

hoá và thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH-HĐH. Để phát

triển tỉnh Thanh Hóa một cách đồng đều và nâng cao chất lượng cuộc sống của

người dân, hàng năm Nhà nước đã đầu tư một lượng vốn ngân sách không nhỏ

cho phát triển hạ tầng nông thôn của địa phương, nhất là ở những vùng nông

thôn có nhiều khó khăn.

Chi đầu tư phát triển từ nguồn vốn ngân sách nhà nước là việc sử dụng

nguồn vốn được hình thành từ ngân sách nhà nước cho hoạt động đầu tư theo

các mục đích khác nhau. Đây là một bộ phận trong tổng nguồn vốn từ ngân sách

Trung ương và ngân sách địa phương đầu tư phát triển kinh tế và xã hội, trong

đó có một phần dành cho phát triển hạ tầng nông thôn. Chi đầu tư phát triển từ

nguồn vốn ngân sách nhà nước thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng cơ cấu vốn

đầu tư được sử dụng vào các công trình có tính chất trọng điểm quốc gia, các

công trình có khả năng thu hồi vốn thấp và các công trình mang tính chất chiến

lược dài hạn. Hiệu quả chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước không

những là chỉ tiêu phản ánh lợi ích về mặt kinh tế xã hội thu được thông qua hoạt

động đầu tư mà còn là chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng nguồn vốn ngân sách

nhà nước trong hoạt động đầu tư phát triển.

Trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế, tỉnh

Thanh Hóa đã đạt được những thành tựu nhất định trên nhiều lĩnh vực. Điểm nổi

bật là cơ sở hạ tầng nhiều vùng nông thôn đã được cải tạo, số hộ nghèo đã giảm.

Kết quả trên có sự đóng góp tích cực của các cấp chính quyền địa phương, trong

2

đó có sự đầu tư nguồn ngân sách cho phát triển hạ tầng nông thôn. Cũng như

nhiều địa phương khác trong tinh, mấy năm gần đây huyện Yên Định đã có

nhiều đổi thay nhờ tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đều đạt trên 10 %

(năm 2010 là 15,5%), bình quân GDP đầu người năm 2010 đạt gần 15 triệu đồng

(tăng gấp 3 lần so với năm 2005). Nhiều địa phương của huyện đã tích cực thực

hiện phong trào dồn điền đổi thửa, xây dựng nông thôn mới. Hàng năm nhờ

được tăng đầu tư ngân sách nên cơ sở hạ tầng nông thôn đã được đầu tư cải thiện

hơn trước. Tuy nhiên, hoạt động đầu tư của huyện trong những năm qua còn

nhiều tồn tại và bất cập. Chất lượng và hiệu quả đầu tư ở một số lĩnh vực còn

thấp, sức cạnh tranh còn yếu, cơ cấu đầu tư chưa phát huy được lợi thế so sánh

của từng ngành, từng vùng, năng lực sản xuất và kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng

được yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện. Những vấn đề trên đây

liên quan đến trách nhiệm quản lý của nhiều cấp, ngành, trong đó có trách nhiệm

của Kho bạc nhà nước trong kiểm soát chi đầu tư từ nguồn ngân sách. Để nâng

cao hiệu quả đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn trên địa bàn huyện Yên Định

trong những năm tới cần được quan tâm hơn nữa của nhiều cấp, nhiều ngành,

trong đó có vai trò hết sức quan trọng của Kho bạc huyện trong việc thực hiện

kiểm soát chi các khoản đầu tư bằng nguồn ngân sách nhà nước.

Đầu tư và quản lý đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn từ nguồn vốn ngân

sách nhà nước là vấn đề lớn và rất nhạy cảm nên cần phải được nghiên cứu để

khắc phục yếu kém và tồn tại. Với những vấn đề trên đây, tôi chọn nội dung: "

Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi Đầu tư xây dưng cơ b ̣ ản phát

triển hạtầng nông thôn bằng nguồn vốn ngân sách tai Kho b ̣ ac nh ̣ ànước Yên

Đinh, Thanh H ̣ óa" làm đề tài luận văn thạc sĩ kinh tế, với hy vọng sẽ đóng góp

được phần nhỏ vào việc giải quyết những bất cập đã nêu trên.

3

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu tổng quát

Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát chi

đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách cho phá

t triển ha ̣tầng nông

thôn tại Kho bạc nhà nước huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về chi đầu tư xây dựng cơ bản và

kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách phá

t triển ha ̣tầng nông

thôn tại Kho bạc nhà nước.

- Đánh giá thực trạng kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân

sách cho phát triển hạ tầng nông thôn tại Kho bạc Yên Định, Thanh Hóa.

- Đề xuất giải pháp tăng hoàn thiện kiểm soát chi đầu tư phát triển hạ tầng

nông thôn bằng nguồn ngân sách tại Kho bạc huyện Yên Định, nhằm nâng cao

chất lượng, hiệu quả đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn của địa phương.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề lý luận, thực tiễn và giải

pháp kiểm soát chi Đầu tư xây dưng cơ b ̣ ản từ nguồn vốn ngân sách cho phát

triển hạ tầng nông thôn tại Kho bạc nhà nước.

3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

- Phạm vi về nội dung: Kiểm soát chi tại Kho bạc đối với nguồn ngân

sách đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn tại các địa phương.

- Phạm vi về không gian: Nghiên cứu tại Kho bạc huyện Yên Định và các

địa phương liên quan sử dụng nguồn ngân sách cho đầu tư phát triển hạ tầng

nông thôn.

- Phạm vi về thời gian: Số liệu sử dụng để nghiên cứu đề tài từ năm 2010

đến năm 2012