Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý lao động - tiền lương tại Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VŨ VIẾT QUÝ

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

QUẢN LÝ LAO ĐỘNG - TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY

TNHH MTV APATIT VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN, 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VŨ VIẾT QUÝ

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

QUẢN LÝ LAO ĐỘNG - TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY

TNHH MTV APATIT VIỆT NAM

Ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH

Mã số: 8.34.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ MAI YẾN

THÁI NGUYÊN, 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết

quả nghiên cứu nêu trong đề cương luận văn là trung thực và chưa từng được

ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả Luận văn

Vũ Viết Quý

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tôi đã

nhận được sự hướng dẫn, quan tâm, giúp đỡ quý báu của các thầy giáo,cô giáo,

bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin

được bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất tới:

- Ban Giám hiệu nhà trường, phòng Đào tạo và các thầy, cô giáo của trường

Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo mọi điều

kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn tốt

nghiệp.

- TS. Phạm Thị Mai Yến - người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận

tình và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

- Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã luôn quan tâm, chia sẻ, động viên

tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.

Tác giả Luận văn

Vũ Viết Quý

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ...........................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .....................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG.....................................................................viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ .................................ix

MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1

2. Mục tiêu của đề tài ................................................................................ 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .............................................. 3

5. Kết cấu của luận văn ............................................................................. 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC

QUẢN LÝ LAO ĐỘNG - TIỀN LƯƠNG............................................. 6

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý lao động và tiền lương trong doanh nghiệp6

1.1.1. Tổng quan về nhân lực của doanh nghiệp....................................... 6

1.1.2. Cơ sở lý luận về quản lý lao động................................................... 8

1.1.3. Cơ sở lý luận về quản lý tiền lương .............................................. 11

1.1.4. Nội dung quản lý lao động............................................................ 19

1.1.5. Nội dung quản lý tiền lương ......................................................... 28

1.1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý lao động tiền lương ............... 33

1.2. Kinh nghiệm trong công tác quản lý lao động tiền lương của một số

doanh nghiệp ở Việt Nam và bài học rút ra cho Công ty Apatit Việt

Nam......................................................................................................... 39

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý lao động tiền lương của một số doanh nghiệp

ở Việt Nam.............................................................................................. 39

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iv

1.2.2. Bài học rút ra nhằm hoàn thiện công tác quản lý lao động tiền lương

tại Công ty Apatit Việt Nam ................................................................... 41

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..................................... 43

2.1. Các câu hỏi nghiên cứu.................................................................... 43

2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................. 43

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin .................................................... 43

2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu............................................................. 45

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .................................................. 46

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ........................................................... 46

2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả sản xuất của Công ty như: ............ 46

2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh công tác quản lý lao động.......................... 47

2.3.3. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả việc quản lý tiền lương ............... 49

Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ LAO ĐỘNG -

TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY TNHH MTV APATIT VIỆT

NAM ....................................................................................................... 50

3.1. Giới thiệu khái quát chung về Công ty Apatit Việt Nam ................ 50

3.1.1. Quá trình hình thành phát triển ..................................................... 50

3.1.2. Cơ cấu tổ chức............................................................................... 51

3.1.3. Tổng quan về hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Apatit

Việt Nam ................................................................................................. 54

3.2. Thực trạng công tác quản lý lao động tại Công ty TNHH MTV Apatit

Việt Nam ................................................................................................. 59

3.2.1. Thực trạng công tác hoạch định, tuyển dụng, tuyển chọn lao

động......................................................................................................... 59

3.2.2. Thực trạng công tác định mức lao động ....................................... 65

3.2.3. Thực trạng bố trí sắp xếp và sử dụng lao động tại Công ty.......... 67

3.2.4. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá lao động.......................... 71

3.2.5. Thực trạng đào tạo và nâng cao tay nghề lao động....................... 73

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

v

3.3. Thực trạng công tác quản lý tiền lương tại Công ty TNHH MTV

Apatit Việt Nam ...................................................................................... 78

3.3.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch quỹ tiền lương......................... 78

3.3.2. Thực trạng xác định quỹ tiền lương thực hiện của Công ty và các

đơn vị, chi nhánh thành viên ................................................................... 82

3.3.3. Thực trạng phân phối tiền lương của Công ty .............................. 84

3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý lao động - tiền lương tại

Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam .................................................. 87

3.4.1. Nhóm nhân tố liên quan đến môi trường kinh tế xã hội và cơ chế

chính sách của nhà nước ......................................................................... 87

3.4.2. Nhóm nhân tố liên quan đến nội bộ doanh nghiệp và ý thức người

lao động................................................................................................... 88

3.5. Đánh giá chung về công tác quản lý lao động - tiền lương tại Công ty

TNHH MTV Apatit Việt Nam................................................................ 89

3.5.1. Kết quả đạt được ........................................................................... 89

3.5.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế về công tác quản lý lao động

- tiền lương tại Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam ......................... 90

Chương 4. GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN

LÝ LAO ĐỘNG - TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY TNHH MTV

APATIT VIỆT NAM ............................................................................ 93

4.1. Định hướng và mục tiêu định hướng phát triển chung của Công ty

TNHH MTV Apatit Việt Nam................................................................ 93

4.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý lao động - tiền lương của

Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam .................................................. 94

4.2.1. Giải pháp đối với công tác kế hoạch quỹ tiền lương .................... 94

4.2.2. Giải pháp đối với công tác định mức tiền lương........................... 96

4.2.3. Giải pháp đối với quản lý lao động............................................... 97

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vi

4.2.4. Giải pháp đối với cán bộ thực hiện công tác tiền lương và quản lý

nhân sự .................................................................................................. 103

4.3. Kiến nghị........................................................................................ 104

KẾT LUẬN.......................................................................................... 106

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 107

PHỤ LỤC............................................................................................. 109

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

AN- QP : An ninh - Quốc phòng

ATLĐ : An toàn lao động

CL : Chất lượng

CNKT : Công nhân kỹ thuật

Công ty TNHH MTV : Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên

CP : Cổ phần

HĐTV : Hội đồng thành viên

KHTT : Kế hoạch thị trường

KTSX : Kỹ thuật sản xuất

LĐ : Lao động

QLCDA : Quản lý các dự án

SX : Sản xuất

SXKD : Sản xuất kinh doanh

Trường TCN : Trường trung cấp nghề

XN.KT : Xí nghiệp khai thác

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Kết quả hoạt động kinh doanh công ty Apatit Việt Nam

trong giai đoạn 2016 - 2018.............................................. 55

Bảng 3.2: Cơ cấu lao động theo độ tuổi trong giai đoạn 2016 -

2018................................................................................... 57

Bảng 3.3: Cơ cấu lao động theo trình độ chuyên môn trong giai đoạn

2016- 2018 ........................................................................ 58

Bảng 3.4: Bảng định biên lao động của công ty Apatit Việt Nam giai

đoạn 2016- 2018 ............................................................... 61

Bảng 3.5: Thực trạng tuyển dụng lao động mới tại công ty Apatit Việt

Nam giai đoạn 2016-2018................................................. 63

Bảng 3.6: Thực trạng bố trí sắp xếp lao động tại công ty Apatit

Việt Nam.......................................................................... 68

Bảng 3.7: Kế hoạch đào tạo của công ty Apatit Việt Nam giai đoạn

2016 - 2018 ....................................................................... 75

Bảng 3.8: Quỹ tiền lương của công ty Apatit Việt Nam giai đoạn 2016-

2018................................................................................... 81

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ix

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ

Sơ đồ 3.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức của công ty Apatit Việt Nam..... 53

Biểu đồ 3.1: Cơ cấu lao động theo giới tính trong giai đoạn 2016 - 201858

Biểu đồ 3.2: Thực trạng tiếp cận thông tin tuyển dụng của nhân viên

đang làm việc tại công ty Apatit Việt Nam .................... 65

Biểu đồ 3.3: Chất lượng thông tin tuyển dụng của công ty Apatit Việt

Nam................................................................................. 65

Biểu đồ 3.4: Đánh giá của nhân viên về vị trí việc làm của mình tại công

ty Apatit Việt Nam.......................................................... 70

Biểu đồ 3.5: Tần suất luân chuyển nhân viên của công ty .................. 71

Biểu đồ 3.6: Tần suất kiểm tra, đánh giá nhân viên tại công ty Apatit

Việt Nam......................................................................... 72

Biểu đồ 3.7: Tần suất tham gia các chương trình đào tạo của nhân

viên.................................................................................. 77

Biểu đồ 3.8: Đánh giá của nhân viên về chất lượng các chương trình đào

tạo, tập huấn của công ty Apatit Việt Nam..................... 77

Biểu đồ 3.9: Đánh giá của nhân viên về quy định mức lương tại công ty

Apatit Việt Nam.............................................................. 83

Biểu đồ 3.10: Đánh giá của nhân viên về mức lương mà họ nhận được

theo quy định của công ty............................................... 86

Biểu đồ 3.11: Đánh giá của nhân viên về chương trình phúc lợi, khen

thưởng theo quy định của công ty................................... 86

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Người lao động là bộ phận chủ yếu, giữ vai trò quyết định trong guồng

máy sản xuất- kinh doanh. Đặc biệt trong tình hình kinh tế cạnh tranh ngày

càng khốc liệt hiện nay, yêu cầu về quản lý sử dụng hiệu quả lao động càng

trở nên bức thiết hơn bao giờ hết. Quản lý khoa học, sử dụng tiết kiệm lao

động và giải quyết đúng đắn chính sách tiền lương sẽ phát huy được sức mạnh

của mỗi cá nhân trong việc thực hiện mục tiêu kinh tế xã hội của mỗi doanh

nghiệp, từ đó năng cao hiệu quả, giảm chi phí sản xuất, tạo lợi thế cạnh tranh

cho doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp cần phải mở rộng và áp dụng linh hoạt

các hình thức tiền lương - tiền thưởng góp phần làm động lực thúc đẩy mỗi

người lao động đem lại nhiều lợi ích và sự phát triển của doanh nghiệp mình.

Bên cạnh đó, cần cải tiến có hệ thống các phương pháp tổ chức lao động, sử

dụng tốt ngày công lao động, tiết kiệm nguyên vật liệu, phát huy sáng kiến,

nâng cao trình độ văn hoá, trình độ nghiệp vụ cho người lao động, khắc phục

chủ nghĩa bình quân trong phân phối, biến phân phối trở thành một động lực

thực sự của sản xuất.

Quản trị nguồn nhân lực, trong đó có công tác quản lý lao động - tiền

lương là nội dung quan trọng trong quản trị doanh nghiệp hiện nay, đặc biệt là

đối với doanh nghiệp lớn, đa ngành nghề càng đòi hỏi nhà quản trị cần có các

chính sách và biện pháp quản lý lao động - tiền lương hiệu quả, đảm bảo vừa

tiết kiệm chi phí lao động, vừa phát huy hết năng lực của người lao động, từ đó

nâng cao hiệu quả sản xuất, phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam là một doanh nghiệp nhà nước có

quy mô lớn và bề dày truyền thống lâu đời trong lĩnh vực khai khoáng và chế

biến các sản phẩm về quặng Apatit. Cùng với thời gian, việc quản lý lao động

- tiền lương tại công ty cũng ngày càng được hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, vẫn

còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập như: bộ máy quản lý cồng kềnh, thời gian và

cường độ lao động ở một số bộ phận còn thấp, việc đánh giá lao động nhiều khi