Giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức tại văn phòng đại diện ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Khu vực Miền Nam: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Vũ Thị Minh Ngọc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ THỊ MINH NGỌC

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC

TẠI VĂN PHÕNG ĐẠI DIỆN NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ

PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - KHU VỰC MIỀN NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ THỊ MINH NGỌC

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC

TẠI VĂN PHÕNG ĐẠI DIỆN NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ

PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - KHU VỰC MIỀN NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã số: 8340101

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Tiến

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một

trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả

nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc

đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn

nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2018

Tác giả

Vũ Thị Minh Ngọc

LỜI CẢM ƠN

Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh

sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hƣớng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô,

cũng nhƣ sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập

nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ.

Xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến Thầy TS. Nguyễn Văn Tiến ngƣời đã

hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin

chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý thầy cô trong khoa Quản trị Kinh

doanh và khoa sau đại học Đại học Ngân hàng TPHCM đã tận tình truyền đạt

những kiến thức quý báu cũng nhƣ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong

suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn

đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và

thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2018

Tác giả

Vũ Thị Minh Ngọc

i

MỤC LỤC

TỔNG QUAN ĐỀ TÀI...............................................................................................1

1. GIỚI THIỆU ...........................................................................................................1

2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ..........................................................................2

3. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI......................................................................................2

3.1. Mục tiêu tổng quát ...............................................................................................2

3.2. Mục tiêu cụ thể.....................................................................................................3

4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ......................................................................................3

5. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................................3

5.1. Đối tƣợng nghiên cứu ..........................................................................................3

5.2. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................................3

6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...........................................................................3

7. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU...................................................................................4

8. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI.....................................................................................4

9. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU ....................................................5

10. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN ...........................................................................6

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC.......................................8

1.1. CƠ CẤU TỔ CHỨC......................................................................................8

1.1.1. Khái niệm tổ chức ..........................................................................................8

1.1.2. Phân loại tổ chức............................................................................................8

1.1.2.1. Phân loại theo mục tiêu hoạt động.................................................................8

1.1.2.2. Phân loại theo ngành, lĩnh vực hoạt động......................................................9

1.1.2.3. Phân loại theo quy mô tổ chức.....................................................................10

1.1.2.4. Phân loại tổ chức theo các tiêu chí khác ......................................................11

1.1.3. Đặc trƣng cơ bản của tổ chức ......................................................................11

1.1.4. Khái niệm về cơ cấu tổ chức........................................................................12

1.1.5. Một số yếu tố cấu thành cơ cấu tổ chức.......................................................13

1.1.5.1. Các cấp quản trị............................................................................................13

1.1.5.2. Các khâu quản trị .........................................................................................13

ii

1.1.5.3. Con ngƣời.....................................................................................................13

1.1.6. Các thuộc tính cơ bản của cơ cấu tổ chức....................................................13

1.1.6.1. Chuyên môn hóa công việc..........................................................................13

1.1.6.2. Phân chia tổ chức thành các bộ phận ...........................................................14

1.1.6.3. Tầm quản trị, phân cấp quản trị ...................................................................14

1.1.6.4. Mối quan hệ quyền hạn trong tổ chức .........................................................14

1.1.6.5. Phối hợp các bộ phận ...................................................................................15

1.2. CÁC MÔ HÌNH CƠ CẤU TỔ CHỨC TRONG DOANH NGHIỆP ..........15

1.2.1. Cơ cấu tổ chức trực tuyến (đƣờng thẳng) ....................................................15

1.2.2. Cơ cấu tổ chức theo chức năng ....................................................................16

1.2.3. Cơ cấu tổ chức trực tuyến – chức năng........................................................17

1.2.4. Cơ cấu tổ chức theo ma trận ........................................................................19

1.2.5. Cơ cấu tổ chức mạng lƣới............................................................................19

1.2.6. Tổ chức phi giới hạn ....................................................................................20

1.3. PHÂN QUYỀN TRONG CƠ CẤU TỔ CHỨC..........................................20

1.3.1. Các loại quyền hạn trong tổ chức ................................................................20

1.3.2. Nguyên tắc phân quyền................................................................................21

1.3.3. Yêu cầu khi phân quyền...............................................................................21

1.4. CÔNG TÁC HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC.....................................22

1.4.1. Mục đích hoàn thiện cơ cấu tổ chức ............................................................22

1.4.2. Nội dung tổ chức bộ máy trong doanh nghiệp.............................................23

1.4.2.1. Xác định phân cấp thẩm quyền giữa các cấp quản trị..................................23

1.4.2.2. Lựa chọn mô hình cơ cấu tổ chức................................................................23

1.4.2.3. Xác định chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận..........................................24

1.4.2.4. Xác định mối quan hệ giữa các bộ phận ......................................................24

1.4.2.5. Phối hợp giữa các bộ phận...........................................................................25

1.4.3. Những yêu cầu đối với một cơ cấu tổ chức .................................................25

1.4.3.1. Tính thống nhất ............................................................................................25

1.4.3.2. Tính tối ƣu....................................................................................................26

iii

1.4.3.3. Tính tin cậy ..................................................................................................26

1.4.3.4. Tính linh hoạt...............................................................................................26

1.4.3.5. Tính hiệu quả ...............................................................................................26

1.4.3.6. Tính pháp lý .................................................................................................27

1.4.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc xây dựng cơ cấu tổ chức............................27

1.4.4.1. Chiến lƣợc của tổ chức ................................................................................27

1.4.4.2. Quy mô của tổ chức .....................................................................................27

1.4.4.3. Trình độ công nghệ ......................................................................................27

1.4.4.4. Môi trƣờng kinh doanh ................................................................................28

1.5. HOẠT ĐỘNG ĐẶC THÙ CỦA TỔ CHỨC THUỘC KHỐI VĂN PHÕNG...29

1.6. BÀI HỌC KINH NGHIỆM .........................................................................31

1.6.1. Bài học kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Quốc Dân..............................31

1.6.2. Bài học kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Tiên Phong............................33

TÓM TẮT CHƢƠNG 1............................................................................................38

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CƠ CẤU TỔ CHỨC TẠI VPĐD AGRIBANK KHU

VỰC MIỀN NAM.....................................................................................................39

2.1. TỔNG QUAN VỀ VPĐD AGRIBANK KHU VỰC MIỀN NAM.............39

2.1.1. Sơ lƣợc quá trình hoạt động và phát triển của VPĐD Agribank khu vực

miền Nam..................................................................................................................39

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của VPĐD Agribank khu vực miền Nam.................40

2.1.3. Cơ cấu tổ chức của VPĐD Agribank khu vực miền Nam hiện nay ............42

2.1.4. Tình hình thực hiện kế hoạch kinh doanh của Agribank khu vực miền Nam

thời gian qua..............................................................................................................43

2.2. ĐÁNH GIÁ CƠ CẤU TỔ CHỨC TẠI VPĐD GIAI ĐOẠN TRƢỚC

THÁNG 4/2015.........................................................................................................45

2.2.1. Phạm vi hoạt động của VPĐD.....................................................................45

2.2.2. Nguyên tắc tổ chức các phòng ban ..............................................................45

2.2.3. Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban ....................................................46

2.2.3.1. Phòng kiểm tra kiểm toán nội bộ .................................................................46

iv

2.2.3.2. Phòng tổng hợp ............................................................................................47

2.2.3.3. Phòng đào tạo nhân sự .................................................................................47

2.2.3.4. Phòng hành chính quản trị ...........................................................................48

2.2.4. Đánh giá cơ cấu tổ chức tại VPĐD giai đoạn trƣớc tháng 4/2015 ..............48

2.2.4.1. Tính thống nhất của cơ cấu tổ chức .............................................................49

2.2.4.2. Tính tối ƣu của cơ cấu tổ chức.....................................................................50

2.2.4.3. Tính tin cậy của cơ cấu tổ chức ...................................................................51

2.2.4.4. Tính linh hoạt của cơ cấu tổ chức ................................................................52

2.2.4.5. Tính hiệu quả của cơ cấu tổ chức ................................................................52

2.3. ĐÁNH GIÁ CƠ CẤU TỔ CHỨC TẠI VPĐD GIAI ĐOẠN TỪ THÁNG

4/2015 ĐẾN NAY.....................................................................................................54

2.3.1. Cơ cấu các phòng nghiệp vụ tại VPĐD .......................................................54

2.3.1.1. Phòng chuyên đề 1 .......................................................................................54

2.3.1.2. Phòng chuyên đề 2 .......................................................................................54

2.3.1.3. Phòng chuyên đề 3 .......................................................................................54

2.3.1.4. Phòng chuyên đề 4 .......................................................................................55

2.3.1.5. Phòng hành chính quản trị ...........................................................................55

2.3.1.6. Các bộ phận chuyên môn trực thuộc............................................................55

2.3.2. Cơ cấu nhân sự theo các phòng nghiệp vụ của VPĐD Agribank khu vực

miền Nam..................................................................................................................55

2.3.2.1. Số lƣợng nhân sự .........................................................................................56

2.3.2.2. Đặc điểm nguồn nhân lực theo giới tính và độ tuổi.....................................57

2.3.3. Đánh giá chung về cơ cấu chức từ tháng 4/2015 đến nay ...........................58

2.3.3.1. Tính thống nhất của cơ cấu tổ chức .............................................................59

2.3.3.2. Tính tối ƣu của cơ cấu tổ chức.....................................................................60

2.3.3.3. Tính tin cậy của cơ cấu tổ chức ...................................................................61

2.3.3.4. Tính linh hoạt của cơ cấu tổ chức ................................................................63

2.3.3.5. Tính hiệu quả của cơ cấu tổ chức ................................................................64

2.3.4. Đánh giá cơ cấu tổ chức theo từng phòng nghiệp vụ...................................65

v

2.3.4.1. Phòng chuyên đề 1 .......................................................................................66

2.3.4.2. Phòng chuyên đề 2 .......................................................................................68

2.3.4.3. Phòng chuyên đề 3 .......................................................................................70

2.3.4.4. Phòng chuyên đề 4 .......................................................................................72

2.3.4.5. Phòng hành chính quản trị ...........................................................................74

2.3.4.6. Các bộ phận khác trực thuộc VPĐD............................................................76

2.4. SO SÁNH CƠ CẤU TỔ CHỨC TRƢỚC VÀ SAU THÁNG 4/2015 ........78

2.4.1. Những điểm mạnh........................................................................................79

2.4.2. Những hạn chế .............................................................................................80

2.4.2.1. Tính tối ƣu....................................................................................................80

2.4.2.2. Tính tin cậy ..................................................................................................81

2.4.2.3. Tính linh hoạt...............................................................................................81

2.4.2.4. Tính hiệu quả ...............................................................................................82

2.4.3. Nguyên nhân ................................................................................................82

TÓM TẮT CHƢƠNG 2............................................................................................84

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC TẠI VPĐD

AGRIBANK KHU VỰC MIỀN NAM.....................................................................85

3.1. MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN.........................................85

3.1.1. Mục tiêu phát triển .......................................................................................85

3.1.2. Định hƣớng phát triển ..................................................................................85

3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CƠ CẤU CHỨC TẠI VPĐD AGRIBANK

KHU VỰC MIỀN NAM...........................................................................................86

3.2.1. Phƣớng thức thực hiện .................................................................................86

3.2.2. Giải pháp phát huy những điểm mạnh.........................................................87

3.2.3. Giải pháp khắc phục những hạn chế ............................................................87

3.2.3.1. Giải pháp nhằm đảm bảo tính tối ƣu............................................................87

3.2.3.2. Giải pháp nhằm nâng cao tính tin cậy..........................................................89

3.2.3.3. Giải pháp nhằm đảm bảo tính linh hoạt.......................................................89

3.2.3.4. Giải pháp nhằm nâng cao tính hiệu quả.......................................................90

vi

3.3. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI AGRIBANK...........................................................92

TÓM TẮT CHƢƠNG 3............................................................................................94

KẾT LUẬN...............................................................................................................95

TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................96

DANH MỤC VĂN BẢN, QUY ĐỊNH THAM CHIẾU ..........................................98

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Chú thích

1 Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam

2 CNTT Công nghệ thông tin

3 HCQT Hành chính quản trị

4 ĐCTC Định chế tài chính

5 HSX&CN Hộ sản xuất và cá nhân

6 IPCAS Hệ thống thanh toán nội bộ và kế toán khách hàng

7 KHDN Khách hàng doanh nghiệp

8 KTKSNB Kiểm tra kiểm soát nội bộ

9 KTKTNB Kiểm tra kiểm toán nội bộ

10 KVMN Khu vực miền Nam

11 NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc

12 NHTM Ngân hàng thƣơng mại

13 PN&XLRR Phòng ngừa và xử lý rủi ro

14 TCCB Tổ chức cán bộ

15 TCTD Tổ chức tín dụng

16 Tp.HCM Thành phố Hồ Chí Minh

17 UBND Ủy ban nhân dân

18 VAMC Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lý tài sản

19 VPĐD Văn phòng đại diện

20 XLRR Xử lý rủi ro

viii

DANH MỤC HÌNH - BẢNG BIỂU

TT Bảng Chú thích

1 Hình 1.1 Cơ cấu tổ chức trực tuyến

2 Hình 1.2 Cơ cấu tổ chức chức năng

3 Hình 1.3 Cơ cấu tổ chức trực tuyến – chức năng

4 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức hiện nay của VPĐD Agribank khu vực miền Nam

5 Hình 2.2 Cơ cấu tổ chức trƣớc tháng 4/2015 của VPĐD Agribank khu vực miền Nam

6 Hình 2.3 Biểu đồ về cơ cấu lao động theo giới tính và độ tuổi

7 Bảng 2.1 Nguồn vốn – Dƣ nợ của Agribank khu vực miền Nam

8 Bảng 2.2 Dữ liệu khảo sát tính thống nhất của cơ cấu tổ chức trƣớc tháng 4/2015

9 Bảng 2.3 Dữ liệu khảo sát tính tối ƣu của cơ cấu tổ chức trƣớc tháng 4/2015

10 Bảng 2.4 Dữ liệu khảo sát tính tin cậy của cơ cấu tổ chức trƣớc tháng 4/2015

11 Bảng 2.5 Dữ liệu khảo sát tính linh hoạt của cơ cấu tổ chức trƣớc tháng 4/2015

12 Bảng 2.6 Dữ liệu khảo sát tính hiệu quả của cơ cấu tổ chức trƣớc tháng 4/2015

13 Bảng 2.7 Số lƣợng lao động tại VPĐD từ năm 2015-2017

14 Bảng 2.8 Số lƣợng lao động tại VPĐD từ năm 2015-2017 theo giới tính và độ tuổi

15 Bảng 2.9 Dữ liệu khảo sát tính thống nhất của cơ cấu tổ chức từ tháng 4/2015

16 Bảng 2.10 Dữ liệu khảo sát tính tối ƣu của cơ cấu tổ chức từ tháng 4/2015

17 Bảng 2.11 Dữ liệu khảo sát tính tin cậy của cơ cấu tổ chức từ tháng 4/2015

18 Bảng 2.12 Dữ liệu khảo sát tính linh hoạt của cơ cấu tổ chức từ tháng 4/2015

19 Bảng 2.13 Dữ liệu khảo sát tính hiệu quả của cơ cấu tổ chức từ tháng 4/2015

20 Bảng 2.14 So sánh số liệu khảo sát giữa phòng chuyên đề 1 với VPĐD

21 Bảng 2.15 So sánh số liệu khảo sát giữa phòng chuyên đề 2 với VPĐD

22 Bảng 2.16 So sánh số liệu khảo sát giữa phòng chuyên đề 3 với VPĐD

23 Bảng 2.17 So sánh số liệu khảo sát giữa phòng chuyên đề 4 với VPĐD