Định danh và thử nghiệm hoạt tính sinh học của nấm Thượng hoàng (Phellinus Linteus)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG VÂN THANH

ĐỊNH DANH VÀ THỬ NGHIỆM HOẠT TÍNH SINH HỌC

CỦA NẤM THƯỢNG HOÀNG (PHELLINUS LINTEUS)

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC

Thái Nguyên, năm 2021

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG VÂN THANH

ĐỊNH DANH VÀ THỬ NGHIỆM HOẠT TÍNH SINH HỌC

CỦA NẤM THƯỢNG HOÀNG (PHELLINUS LINTEUS)

Chuyên ngành: Sinh học thực nghiệm

Mã số: 8420121

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Minh Huyền

TS. Hoàng Phú Hiệp

Thái Nguyên, năm 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan những nội dung trong luận văn là kết quả nghiên cứu

của tôi dưới sự hướng dẫn trực tiếp của TS. Nguyễn Thị Minh Huyền và TS.

Hoàng Phú Hiệp.

Mọi trích dẫn trong luận văn đều ghi rõ nguồn gốc. Các số liệu, kết quả

sử dụng trong luận văn là trung thực và được sự đồng ý của cán bộ hướng dẫn

và nhóm nghiên cứu.

XÁC NHẬN

CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

Tác giả

H

Hoàng Vân Thanh

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS. Nguyễn Thị

Minh Huyền, cán bộ Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn Lâm Khoa học và

Công nghệ Việt Nam. Cô đã luôn tận tình hướng dẫn, tạo mọi điều kiện giúp

đỡ em, người đã chỉ bảo, dìu dắt em từ những ngày đầu cho đến khi hoàn

thành luận văn.

Em xin chân thành cảm ơn TS. Hoàng Phú Hiệp, người thầy đã chỉ bảo

cho em những kiến thức chuyên nghành, những kiến thức sâu rộng và ứng

dụng thực tế để em ứng dụng vào quá trình thực hiện luận văn.

Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô và cán bộ trong Khoa Sinh học,

Trường Đại học Sư Phạm, Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ, truyền đạt cho

em những kinh nghiệm trong nghiên cứu và tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn

thành tốt luận văn này.

Em xin được cảm ơn đề tài cấp nhà nước mã số ĐT.04.18/CNSHCB đã

cung cấp kinh phí thực hiện luận văn này. Em xin gửi lòng biết ơn sâu nặng

và lớn lao nhất tới gia đình em, người thân của em, những người đã hy sinh cả

vật chất và tinh thần cho em chỗ dựa vững chắc, sức mạnh và nguồn động

viên to lớn.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2021

Tác giả

Hoàng Vân Thanh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT...........................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ v

DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................vi

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Nội dung nghiên cứu..................................................................................... 2

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................ 3

1.1. Nấm Thượng hoàng và giá trị dinh dưỡng của nấm Thượng hoàng.......... 3

1.2. Thành phần hoá học và hoạt tính của nấm Thượng hoàng ........................ 5

1.3. Phân loại học phân tử nấm. ........................................................................ 9

Bảng 1.1. Trình tự các cặp mồi ITS phổ biến [4]. .............................................. 11

1.4. Những nghiên cứu về nấm Thượng hoàng hiện nay................................ 12

CHƯƠNG 2 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................... 16

2.1. Vật liệu, địa điểm, thời gian nghiên cứu.................................................. 16

2.1.1. Vật liệu. ................................................................................................. 16

2.1.2. Hoá chất, thiết bị. .................................................................................. 16

2.1.3. Địa điểm nghiên cứu. ............................................................................ 17

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 18

2.2.1. Thu thập và phân lập giống nấm Thượng hoàng. ................................. 18

2.2.2. Cấy chuyển và nhân giống.................................................................... 18

2.2.3. Nghiên cứu phân loại nấm. ................................................................... 19

2.2.4. Phương pháp xác định khả năng tiết enzyme ngoại bào của nấm

Thượng hoàng. ................................................................................................ 20

2.2.5. Nghiên cứu ảnh hưởng của các điều kiện môi trường đến sự phát triển

của sợi nấm Thượng hoàng............................................................................. 21

2.2.6. Chiết bột sinh khối nấm Thượng hoàng................................................ 22

2.2.7. Thử nghiệm hoạt tính trên tế bào ung thư vú (BT474) và tế bào thận

người (HEK293).............................................................................................. 23

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN................................................... 26

3.1. Thu thập và định danh mẫu nấm Thượng hoàng bằng đoạn gen ITS...... 26

3.1.1. Thu thập mẫu nấm Thượng hoàng........................................................ 26

3.1.2. Định danh mẫu nấm Thượng hoàng bằng đoạn gen ITS. ..................... 28

3.2. Thu sinh khối nấm Thượng hoàng........................................................... 30

3.2.1. Xác định khả năng sinh enzyme ngoại bào của chủng nấm Thượng

hoàng PLUS. .................................................................................................. 30

3.2.2. Xác định môi trường tối ưu cho nuôi cấy nấm Thượng hoàng............. 33

3.2.3. Tách chiết sinh khối nấm Thượng hoàng với cồn và nước nóng.......... 38

3.3. Hoạt tính sinh học của dịch chiết cồn và nước nóng của sinh khối nấm

Thượng hoàng PLUS nuôi cấy trên dòng tế bào ung thư vú BT474 và tế bào

thận người HEK293. ....................................................................................... 39

3.3.1. Ảnh hưởng của dịch chiết nấm Thượng hoàng đối với dòng tế bào ung

thư vú BT474. ................................................................................................. 39

3.3.2. Ảnh hưởng của dịch chiết nấm Thượng hoàng đối với dòng tế bào phôi

thận người HEK. ............................................................................................. 43

3.3.3. Đánh giá tác dụng của dịch chiết sinh khối nấm thượng hoàng lên tế

bào BT 474 và HEK........................................................................................ 48

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 52

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 53