Điều kiện, khả năng áp dụng hệ thống JIT (just in time) trong các doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp ô

Lê Thị Chang Lớp: Quản trị chất lượng 46

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

Ngày 28 tháng 11 trên thời báo điện tử VNeconomy hôm nay tôi tình

cờ đọc được một bài báo với nhan đề “Tương lai ngành ôtô: Hai nguy cơ và

một cây gậy” tôi nhận ra rằng nội dung của bài báo chính là những gì mà tôi

đã băn khoăn về ngành ôtô của Việt Nam. Hai nguy cơ này là gì? Liên doanh

–phân phối và đổ vỡ hàng loạt đó chính là những gì mà tôi đã tưởng tượng khi

mà chúng ta bước vào năm 2009 không xa xôi gì nữa chỉ còn vẹn vẹn có 1

năm 2 tháng nữa. Năm 2009 thời điểm các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước

ngoài (FDI) được quyền nhập khẩu và phân phối ôtô nguyên chiếc theo nội

dung cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nguy cơ thứ

nhất, Mekong, Mazda, Kia, Mitsubishi, Suzuki, Isuzu hay thậm chí Mercedes￾Benz – PV các công ty này chuyển hẳn sang nhập khẩu và phân phối ôtô một

cách thuần túy, công ty có số bán cao và vẫn “sống tốt (như Toyota, Honda,

GM-Daewoo – PV sẽ đồng thời sản xuất, lắp ráp có tỷ lệ nội địa hóa cao tại

một số mẫu xe đạt doanh số cao với việc nhập khẩu một số mẫu xe được tính

toán có doanh số thấp. Thế còn các doanh nghiệp nội địa sẽ thế nao? họ rơi

vào nguy cơ thứ 2-đổ vỡ hàng loạt. khoảng 50 doanh nghiệp trong nước với

công suất 200.000 xe/năm chủ yếu công nghệ Trung Quốc, một vài từ Hàn

Quốc hay Liên Xô cũ :như Tổng công ty Công nghiệp Ôtô Việt Nam

(Vinamotor), Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp (VEAM), Tập

đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) hay vài doanh nghiệp đầu tư

khá bài bản từ công nghệ dập đến sơn tĩnh điện như Xí nghiệp Tư doanh

Xuân Kiên (Vinaxuki), Công ty Ôtô Trường Hải (Thaco) … vì sao lại như

vậy? Vì họ không thể có đủ sức cạnh tranh trong môi trường kinh doanh khắc

nghiệp không cái ô “bảo hộ” không có hàng rào che chắn là “thuế nhập khẩu

ngất ngưởng” như xưa nữa. Có thể nói rằng nền công nghiệp ôtô của ta còn

1

Lê Thị Chang Lớp: Quản trị chất lượng 46

rất yếu kém về công nghệ về trình và quản lý tổ chức. Nhưng chắc yếu tố

“quản lý tổ chức” chính là cái mà các nhà quản lý các nhà lãnh đạo các doanh

nghiệp ôtô Việt Nam cần phải có cái nhìn đúng đắn hơn, họ muốn tồn tại họ

phải thay đổi, phải cơ cấu lại bộ máy tổ chức phương thức sản xuất không thể

để tình trạng lạc hậu kéo dài, khi mà chưa quá quá muộn.

Trong những tháng vừa qua trong nước có nổi lên một hình mẫu về đổi

mới cách thức tổ chức, quản lý: Toyota Bến Thành. Họ đã có được những

thay đổi đáng kể về năng suất chất lượng. Họ đã áp dụng JIT (Big JIT) . Một

chiết lý, một quy tắc, một hệ thống tổ chức đã rất thành công trong hệ thống

sản xuất Toyota- một thương hiệu mà cả thế giới biết đến, nhằm đảm bảo

cung cấp cho khách hàng ở cuối quy trình đúng cái mà họ cần, đúng thời điểm

và đúng số lượng mà họ mong muốn những luận điểm này đã thực sự thu hút

tôi. Và tôi đã quyết định tìm hiểu kĩ hơn về vấn để này với mong muốn tìm ra

biện pháp thiết thực để có thể đẩy lùi cái nguy cơ “đổ vỡ” mà kéo theo nó là

số phận của hàng ngàn người lao động Việt Nam. Với mong muốn như vậy

tôi xin được trình bày những hiểu biết của mình về JIT và “Điều kiện, khả

năng áp dụng hệ thống JIT (just in time) trong các doanh nghiệp sản xuất

và lắp ráp ô tô Việt Nam”.

2

Lê Thị Chang Lớp: Quản trị chất lượng 46

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin được gửi lời cảm ơn đặc biệt đến thầy giáo của tôi. Thầy giáo :

Trương Đoàn Thể người đã giúp tôi định hướng bài viết của mình thầy đã

giúp đỡ tận tình trong quá trình chỉnh sửa chắt lọc nội dung bài viết.

Trong quá trình thực hiện bài viết này chủ yếu các tài liệu thu thập

bằng tiếng Anh chính vì thế trong quá trình dịch tài liệu sẽ không tránh khỏi

những sai sót, những lỗi diễn đạt, nhiều thuật ngữ tiếng anh khó chuyển tải

sang ngôn ngữ Việt vì vậy tôi xin được sử dụng từ gốc tiếng anh.

Tất cả những nhận định về thực trạng, dự báo tương lai của công

nghiệp ôtô Việt Nam cũng như khả năng áp dụng JIT là ý kiến cuả cá nhân tôi

vì vậy chắc hẳn sẽ không tránh khỏi những nhận định chủ quan mang tính

chất cá nhân. Vì thực sự quan tâm đến đề tài này nên tôi rất mong có được

những nhận xét, bình luận từ phía người đọc. tôi xin chân thành cảm ơn. Mọi

ý kiến xin gửi về điạ chỉ : [email protected].

3

Lê Thị Chang Lớp: Quản trị chất lượng 46

NỘI DUNG

I.Thế nào là hệ thống JIT ?

1, Đinh nghĩa

1.1Định nghĩa:

- Just-In-Time (JIT) được gói gọn trong một câu: "Đúng sản phẩm với

đúng số lượng tại đúng nơi vào đúng thời điểm". Trong sản xuất hay dịch vụ,

mỗi công đoạn của quy trình sản xuất ra một số lượng đúng bằng số lượng mà

công đoạn sản xuất tiếp theo cần tới. Các quy trình không tạo ra giá trị gia

tăng phải bỏ. Điều này cũng đúng với giai đoạn cuối cùng của quy trình sản

xuất, tức là hệ thống chỉ sản xuất ra những cái mà khách hàng muốn.Nói cách

khác, JIT là hệ thống sản xuất trong đó các luồng nguyên vật liệu, hàng hóa

và sản phẩm truyền vận trong quá trình sản xuất và phân phối được lập kế

hoạch chi tiết từng bước sao cho quy trình tiếp theo có thể thực hiện ngay khi

quy trình hiện thời chấm dứt. Qua đó, không có hạng mục nào rơi vào tình

trạng để không, chờ xử lý, không có nhân công hay thiết bị nào phải đợi để có

đầu vào vận hành.

- Just-in-Time (JIT) Còn được gọi là Sản xuất "Pull", sản xuất Pull chủ

`của các công đoạn sau, nên mỗi phân xưởng chỉ sản xuất theo yêu cầu của

công đoạn kế tiếp.

- JIT là một bộ nguyên tắc, các công cụ kĩ thuật cho phép một công ty

sản xuất và phân phối sản phẩm theo từng lô nhỏ, trong thời gian ngắn, đáp

ứng nhu cầu cụ thể của khách hàng .Nói một các đơn giản just in time là giao

đúng sản phẩm, đúng thời gian với đúng số lượng. thế mạnh của JIT là nó cho

đáp ứng được việc vận chuyển hàng hàng ngày theo yêu cầu của khách hàng,

chính là những gì mà Toyota cần. the preceding process must always do what

the subsequent process says. (công đoạn trước luôn luôn phải thực hiện những

gì mà công đoạn sau yêu cầu) đó chính là thuật ngữ có ý nghĩa nhất trong just

in time (the Toyota way trang: 48)

- JIT chính là công cụ mà doanh nghiệp sử dụng nhằm cung cấp cho

khách hàng ở cuối quy trình đúng cái mà họ cần, đúng thời điểm và đúng số

4