Đề xuất mô hình phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại các di sản thế giới ở Việt Nam

Chu Thành Huy và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 109(09): 161- 166

161

ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN DU LỊCH DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG

TẠI CÁC DI SẢN THẾ GIỚI Ở VIỆT NAM

Chu Thành Huy1*, Trần Đức Thanh2

1

Trường Đại học Khoa học - ĐH Thái Nguyên;

2

Trường Đại học KHXHNV, ĐHQG Hà Nội

TÓM TẮT

Trên cơ sở phân tích đặc điểm kinh tế, chính trị - xã hội của Việt Nam hiện nay, nhóm tác giả đã

đề xuất cách tiếp cận cộng đồng trong phát triển du lịch cộng đồng tại các di sản vật thể thế giới tại

Việt Nam. Đó là việc nhấn mạnh vai trò của chính quyền địa phương như một hợp phần cơ hữu

của cộng đồng. Trên cơ sở đó, nhóm tác giả đã đề xuất xây dựng hai mô hình du lịch dựa vào cộng

đồng ứng với hai nhóm di sản của thế giới tại Việt Nam (di sản tự nhiên và di sản văn hoá vật thể).

Trong các mô hình này, sự vận hành của hệ thống có động lực từ mối quan hệ về chỉ đạo, giám sát,

hợp tác, cạnh tranh và chia sẻ lợi ích.

Từ khoá: Du lịch cộng đồng, Du lịch, Cộng đồng, Di sản, Mô hình du lịch

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Du lịch dựa vào cộng đồng hay du lịch cộng

đồng là cách thức phát triển du lịch mà ở đó

người dân địa phương được tham gia trực tiếp

vào việc xây dựng, quản lý, điều hành các

hoạt động du lịch, trực tiếp tham gia cung cấp

các sản phẩm du lịch và được nhận thu nhập

từ những hoạt động đó.Việt Nam có nhiều

điều kiện để phát triển loại hình du lịch này

dựa trên nguồn tài nguyên du lịch phong phú,

đặc biệt là các di sản đã được UNESCO công

nhận là di sản thế giới. Tính đến thời điểm

hiện tại (tháng 2/2013), Việt Nam đã có 2 di

sản thiên nhiên (vịnh Hạ Long, Vườn Quốc

gia Phong Nha - Kẻ Bàng), 5 di sản văn hoá

vật thể (Quần thể di tích Cố đô Huế, Phố cổ

Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn, Hoàng thành

Thăng Long, Thành nhà Hồ) và nhiều di sản

văn hoá phi vật thể đã được cộng nhận là di

sản văn hoá thế giới.

Việc phát triển du lịch dựa vào cộng đồng

đang trở thành xu hướng phát triển tất yếu

trong lĩnh vực du lịch tại những khu vực di

sản, đặc biệt là các di sản thế giới.

Trên thế giới cũng như ở Việt Nam,đã có

nhiều dự án phát triển du lịch cộng đồng được

triển khai. Những dự án này đã và đang mang

lại những thành công nhất định, nhưng không

*

Tel: 0945.374.116; Email: [email protected]

ít trong số đó lại là những thất bại, đặc biệt

đối với các dự án do các tổ chức nước ngoài

tài trợ và chuyển giao trực tiếp cho cộng đồng

quản lý.

Trong số rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự

không thành công của các dự án phát triển du

lịch cộng đồng tại Việt Nam. Có nguyên nhân

từ sự áp dụng một cách máy móc các mô hình

du lịch cộng đồng của nước ngoài vào thực

tiễn Việt Nam. Trong khuôn khổ bài báo này,

nhóm tác giả muốn chia sẻ một số quan điểm

về du lịch cộng đồng và du lịch cộng đồng

đặc trưng Việt Nam hiện nay trên cơ sở phân

tích mối quan hệ giữa cộng đồng địa phương

và chính quyền địa phương trong các mô hình

du lịch cộng đồng của nước ngoài và khả

năng thay đổi nó để phù hợp với đặc trưng

của nước ta, nhằm mục tiêu xây dựng một mô

hình du lịch cộng đồng phù hợp hơn với đặc

điểm Việt Nam.

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

Lý thuyết cộng đồng và du lịch dựa vào

cộng đồng

Cộng đồng là một khái niệm xã hội học bao

gồm nhiều tuyến nghĩa khác nhau. Tuy nhiên,

hầu hết các nhà khoa học đều thống nhất hiểu

khái niệm cộng đồng trên hai phương diện.

Thứ nhất, cộng đồng là cộng đồng tính, được

hiểu là quan hệ xã hội có những đặc trưng

như: tình cảm cộng đồng, tinh thần cộng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn