ĐẾ THIÊN ĐẾ THÍCH Nguyễn Hiến Lê Lời nhà xuất bản ppt

ĐẾ THIÊN ĐẾ THÍCH

Nguyễn Hiến Lê

Lời nhà xuất bản

Văn du ký nếu khéo viết thì có thể đẹp như thơ, vui như tiểu thuyết, mà lại ghi

chép được thiên nhiên, xã hội, tình cảm một cách trung thực hơn hoặc dồi dào hơn

thơ và tiểu thuyết. Vì vậy mà cho tới thế kỷ trước, thể đó rất được trọng ở phương

Đông cũng như phương Tây.

Liểu Tôn Nguyên nổi danh là nhà viết du ký có tài nhất Trung Hoa; Tô Đông Pha,

Vương An Thạch đều lưu lại những bài du ký ngắn bất hủ. Chateaubriand,

Lamartine, Victor Hugo, Pierre Loti du lịch Hy Lạp, La Mã hoặc Cận Đông, Viễn

Đông… đều tặng cho nhân loại những tác phẩm có giá trị về văn chương, xã hội

học.

Qua thế kỷ XX, bắt đầu giữa hai thế chiến, thể đó đã hơi thay đổi. Các văn nhân

thi sĩ vẫn còn ham đi du lịch, nhưng ngay cả Paul Morgan và André Gide cũng

không nhằm mục đích thưởng ngoạn nữa mà đã mang theo hành lý nhiều nỗi thắc

mắc về thời cuộc, xã hội, chính trị. Từ sau thế chiến thứ nhì, thể đó gần như mất

hẳn: bây giờ người ta lên phi cơ không phải để du kịch nữa mà để điều tra, phỏng

vấn; tiếng nhạc của thiên nhiên và tiếng nhạc của lòng đã bị tiếng ồn của các hội

nghị, tiếng hò hét của các cuộc mít tinh và tiếng bom đạn, phi cơ phản lực át mất!

Cho nên trong cái rừng sách của phương Tây mà gặp được một cuốn như Mùa

Xuân ả Rập (Un Printemps Arabe) của Benoist Méchin thì thú vô ngần. Đoạn ông

tả cảnh Eden ở Mésopotamie nên thơ làm sao!

Ở nước ta, hồi tiền chiến, chỉ có vài ba nhà viết du ký, nổi danh với cuốn Chơi Hồ

Ba Bể và Sau Dãy Trường Sơn, tuy có hứng thú nhưng ngọn bút có kém luyện.

Từ sau thế chiến, thể du ký cũng theo trào lưu chung mà chìm hẳn: lác đác trên

báo có ít bài, phóng sự hơn là du ký; còn in thành sách thì chỉ toàn là địa phương

chí. Duy có cuốn Bảy Ngày Trong Đồng Tháp Mười của ông Nguyễn Hiến Lê là

nữa có tính cách du ký, nữa có tính cách biên khảo. Hoàn toàn là du ký thì có lẽ

chỉ có cuốn Đế Thiên Đế Thích mà hôm nay chúng tôi cho ra mắt độc giả, nhưng

cuốn này cũng lại viết từ giữa chiến tranh.