Dạy học toán ở trường trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực giải quyết các vấn của

1

Dạy học toán ở trường trung học phổ thông theo

định hướng phát triển năng lực giải quyết các vấn

của đề thực tiễn

Developing mathematic eduacation in high school by solving real problems

NXB H. : ĐHGD, 2012 Số trang 102 tr. +

Cai Việt Long

Trường Đại học Giáo dục

Luận văn ThS ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học (Bộ môn Toán);

Mã số:60 14 10

Người hướng dẫn: GS. TS. Nguyễn Hữu Châu

Năm bảo vệ: 2012

Abstract. Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc phát triển năng lực giải quyết các vấn đề về

thực tiễn. Thiết kế và tổ chức các hoạt động với các bài giảng, bài toán gắn với đời sống

thực trong chương trình sách giáo khoa ở Việt Nam. Tổ chức thực nghiệm sử phạm để khảo

sát thực trạng, đánh giá sự phù hợp của đề tài với các điều kiện giáo dục và định hướng đổi

mới phương pháp dạy học ở Việt Nam.

Keywords: Phương pháp dạy học; Toán học; Trung học phổ thông

Content.

1. Lý do chọn đề tài

Qua thực tiễn dạy học môn Toán ở tại trường trung học phổ thông và quá trình học tập,

nghiên cứu sau đại học tôi có quan tâm nhiều đến mối quan hệ về cần phát triển năng lực giải

quyết các vấn đề của thực tiễn nhằm đáp ứng nhu cầu trong thời đại mới hiện nay. Qua quá trình

nghiên cứu, tôi đã bị cuốn hút bởi các bài toán thực tế và dựa vào dựa vào các bài toán thực tế

trên để làm thế nào phát triển được năng lực giải quyết vấn đề, từ đó thay đổi được một số

phương pháp dạy học giúp cho việc tăng hiệu quả truyền đạt những kiến thức cho học sinh cũng

như là việc tiếp thu kiến thức trên lớp của các học trò.

Bên cạnh đó, trong chương trình sách giáo khoa trung học phổ thông hiện nay các bài giảng,

các bài toán chưa quan tâm nhiều đề giải quyết vấn đề của đời sống thực cho học sinh.

Từ những lý do trên nên đề tài mà tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ là:

“Dạy học toán ở trường trung học phổ thông theo định hướng phát triển năng lực giải

quyết các vấn của đề thực tiễn”.

2

2. Lịch sử nghiên cứu

Các nước trên thế giới

Vào năm 1997, OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development, tổ chức

hợp tác phát triển kinh tế) đã khởi xướng chương trình đánh giá học sinh quốc tế PISA (Program for

International Student Assessment). Mục đích chính của PISA là kiểm tra đánh giá và so sánh trình độ

học sinh ở độ tuổi 15 giữa các nước trong khối OECD và các nước khác trên thế giới. Chương trình

của PISA không chỉ là điều tra khối lượng kiến thực của học sinh học được ở nhà trường mà vận

dụng những tính huống ứng dụng hữu ích trong cuộc sống thông qua bốn năng lực: Toán, Đọc hiểu,

Khoa học và Giải quyết tình huống.

Tại Việt Nam

Trong xu hướng phát triển hiện nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về phát triển năng lực

giải quyết vấn đề trong môn toán, và tăng cường liên hệ với thực tiễn thông qua một số dạy học trong

chương trình trung học phổ thông. Điều này chứng tỏ việc vận dụng kiến thức toán học để giải quyết

các vấn đề thực tiễn được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Tuy nhiên chúng tôi thấy một vài điểm mà

các công trình trên chưa quan tâm:

Thứ nhất: Các biện pháp phát triển năng lực giải quyết các vấn đề ứng dụng trong thực tiễn

chưa được quan tâm đúng mực.

Thứ hai: Các bài toán chưa quan tâm đến thực tiễn.

Thứ ba: Chưa có quy trình toán học hóa để giải quyết các bài toán trong thực tiễn.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Xây dựng một số bài giảng, các bài toán ở các môn: Đại số, Giải tích, Hình học theo định

hướng phát triển năng lực giải quyết vấn đề của thực tiễn phù hợp với điều kiện đổi mới phương

pháp dạy học ở Việt Nam.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

Thứ nhất: Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc phát triển năng lực giải quyết các vấn đề về thực tiễn.

Thứ hai: Thiết kế và tổ chức các hoạt động với các bài giảng, bài toán gắn với đời sống thực

trong chương trình sách giáo khoa ở Việt Nam.

Thứ ba: Tổ chức thực nghiệm sử phạm để khảo sát thực trạng, đánh giá sự phù hợp của đề tài

với các điều kiện giáo dục và định hướng đổi mới phương pháp dạy học ở Việt Nam.

5. Phạm vi nghiên cứu

Một số chủ đề của Đại số, Giải tích, Hình học trong chương trình toán trung học phổ thông.

6. Mẫu khảo sát

Giáo viên và học sinh trường trung học phổ thông chuyên Hà Nội – Amsterdam.

7. Câu hỏi nghiên cứu

Dạy học môn toán theo các bài toán của thực tiễn có thể thực hiện trong khuôn khổ chương

trình toán ở THPT có làm nâng cao năng lực giải quyết của học sinh không?