Đào tạo đại học vừa làm vừa học với vấn đề xây dựng xã hội học tập ở nước ta

D A O TA O DA I HO C VIJ A LA M VIT A HO C

V(l l VA N O E XA Y DUN G X A HO I HO C TA P 6 NUO C T A

• P • •

O VU DUY HIEN*

Triet Ii cua nen giao dye (GD) hien dgi Idn

ddu tien dugc de cap den trong Bao cao

cua Jacques Delors, nguai dung ddu Uy ban

qudc te ve GD the ki XXI trinh UNESCO va duqc

cong bd thang 4/1996 vai ten goi «Hgc tap: mot

kho bau tiem an". Nen GD hien dqi the ki XXI

gdm hai dqc trung mai: hgc tap suot ddi va xa

hgi hgc tap (XHHT). GD phai dua tren bdn try

cot: «hgc de biet, hgc de lam, hgc de cung sdng

vdi nhau va hgc de lam ngudi" (1) va bdn try cot

nay phai duqc dqt tren nen tang hoc tap sudt dai

va xay dyng mot XHHT.

' - Du co cd gang den dau di chang nua, moi

nguai trong do tudi nhd trudng cung khdng the

ndo hoc het duqc nhung tri thuc can thiet cho cd

cudc ddi. Hien nay, quan diem CD mot lan trong

nhd trudng each biet giua giai doan hoc tap vd

Idm viec dd ddn ddn chuyen ddi sang quan diem

CD lien tyc, hoc tap suot dai. Hgc tap sudt ddi

d nhieu nude trong khu vyc cung nhu tren the

gidi khdng cdn ton tqi Id mdt khdi niem hay mdt

nguyen tdc dan thudn trong hoc tap, md nd dd

trd thdnh mdt nhdn td then chdt, mdt trong nhung

chia khod quan trqng nhdt de thuc day phdt trien

KT-XH. Vi vdy, ngodi gido dye chinh quy (GDCQ),

can td chuc gido dye thudng xuyen (GDTX), tqo

dieu kien cho mqi ngudi ca hdi chiem hnh duqc

cd nhung tri thuc d ngodi nhd trudng, tqi nai Idm

viec, trong ddi sdng xd hdi vd trong sudt cd cudc

ddi. Can ket hqp viec ddo tqo (DT) trong nhd

trudng, nai truyen bd kien thuc cd td chuc vdi

viec dao tqo (DT) bdng nhung hinh thuc khdng

chinh quy, GD ngudi Idn vd GD qua nhung kinh

nghiem hdng ngdy. Y tudng dd ddn den mdt

nguyen tdc mdi «hoc tap sudt ddi" Idm ca sd cho

nen GD hien dqi the ki XXI (2; 43, 44).

Trong bdi canh KH-CN phdt trien mqnh me

vd nhanh chdng, hdu het cdc nude tren the gidi

deu nhdm tdi mdt myc dich Id Idm sao de ndng

cao trinh dd ddn tri cua nude minh, xdy dyng

mot XHHT md trong dd mqi ngudi deu cd the de

ddng hoc tap. Ndm 1972, UNESCO dd dua ra

tu tudng «mgt XHHT" trong mdt bdo cdo ndi tieng

«Learning to be: The wodd of education today

and tomorrow". Theo dd, mdt XHHT Id xd hqi

md trong dd tdt cd cdc ca quan xi nghiep deu Id

nhung nai cung cdp djch vy GD, chu khdng phdi

chi cd nhung ca sd GD DT chuyen nghiep (chdng

hqn, nhd trudng). Vi dy, trong khi trach nhiem

chinh cua nhd mdy khdng phdi Id GD md Id sdn

xudt hdng hod thi nhd mdy cung cd vai trd GD,

nhd mdy cd the DT cdng nhdn cua minh, ndi each

khdc tdt cd mqi cdng ddn cd the tham gia vdo

qua trinh hoc tap, tdn dyng mqi ca hqi vd xd hqi

hoc tap dd tqo ra (2; 3). XHHT duqc xdy dyng

tren nguyen tdc hgc tap sudt ddi. XHHT Id xd hqi

trong dd cd rdt nhieu ca hdi de hoc, d trudng

cung nhu trong ddi sdng kinh te, xd hdi vd vdn

hod, tdt cd phdi Id ca hdi de tqo nhung dieu kien

cho viec hoc tap nhdm phdt trien nhung khd ndng

vd phdt huy nhung tiem ndng cua mdi ngudi.

XHHT Id xd hdi md d dd, mqi ngudi deu duqc

hoc tap, bdng nhung hinh thuc chinh quy, khdng

chinh gido aye nhd trudng (GDNT), gido dye

ngodi nhd trudng (GDNNT). XHHT Id xd hdi md

cdt Idi Id viec hoc ndi rieng vd GD ndi chung

duqc quan niem day du han, gdn bd chdt che

vdi xd ndi han. Nhd nude ddng vai trd chu dqo

trong sy nghiep phdt trien GD, cd trach nhiem

xdy dyng XHHT. Mqi ngudi ddn deu cd trach

nhiem, nghia vy tham gia xd hqi hod sy nghiep

GD de xdy dyng XHHT, trong dd GDCQ hay cdn

goi Id GDNT ludn giu vai trd chu dqo.

Trong XHHT viec hoc bao qudt duqc tdt cd

mqi ngudi trong todn xd hdi, duqc td chuc theo

he thdng GDNT vd he thdng GDNNT; ddi tuqng

khdng chi Id the he tre md cdn Id mqi ngudi lao

ddng, ngudi Idn tudi, ke cd nhung ngudi thudc

the he tre nhung khdng cd dieu kien theo hoc d

he thdng GDNT. XHHT Id xd hqi md trong dd tdt

cd nhung nhu cdu hoc hdnh cua mqi ngudi d

mqi nai, mqi luc deu duqc ddp ung, dya tren ca

sd 4 try cdt ca bdn cua GD nhu dd neu d tren (1).

* Trung tam Giao due thuong xuyen hnh Hai Duong

Tap chi Giao due so 23 1 (ki i - a/gpio)