Đánh Giá Thử Nghiệm Bộ Tiêu Chuẩn Quản Lý Rừng Bền Vững Quốc Gia Theo Tiêu Chuẩn Fsc Quốc Tế Tại Công Ty Lâm Nghiệp Và Dịch Vụ Hương Sơn Hà Tĩnh

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan, luận văn: “Đánh giá thử nghiệm Bộ tiêu chuẩn Quản lý

rừng bền vững Quốc gia theo tiêu chuẩn FSC quốc tế tại Công ty Lâm nghiệp và

Dịch vụ Hương Sơn, tĩnh Hà Tĩnh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong

bất kỳ công trình nghiên cứu nào.

Nếu công trình nghiên cứu của tôi trùng lập với bất kỳ công trình nghiên cứu

nào đã công bố, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm và tuân thủ kết luận đánh giá

luận văn của Hội đồng khoa học.

Hà nội, ngày 6 tháng 6 năm 2017

Tác giả luận văn

Vũ Thị Trang

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận văn: ”Đánh giá thử nghiệm Bộ tiêu chuẩn Quản lý rừng bền vững Quốc

gia theo tiêu chuẩn FSC quốc tế tại Công ty Lâm nghiệp và Dịch vụ Hương Sơn,

tĩnh Hà Tĩnh” đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Lâm nghiệp Việt Nam theo

chƣơng trình đào tạo Cao học Lâm sinh, chuyên ngành Lâm học khoá 23 (2015 –

2017).

Để hoàn thành luận văn này, tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu,

Khoa lâm học, Phòng Sau đại học và các thầy cô giáo đã hỗ trợ và tận tình hƣớng

dẫn, giảng dạy trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Tác giả xin chân thành cám ơn lãnh đạo Vụ Quản lý sản xuất Lâm nghiệp –

Tổng cục Lâm nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình

học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn.

Trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn, tác giả đã đƣợc sự giúp

đỡ, hƣớng dẫn, giảng dạy tận tình của thầy giáo hƣớng dẫn PGS.TS. Bùi Thế Đồi. Qua

đây, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất.

Trong quá trình thực hiện việc thu thập số liệu ngoài thực địa, tác giả đã

nhận đƣợc sự giúp đỡ tận tình của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ

Hƣơng Sơn, Dự án ForCES (Tổ chức SNV Việt Nam) và Tổ công tác Quản lý rừng

bền vững Tổng cục Lâm nghiệp. Qua đây, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn.

Mặc dù có nhiều cố gắng để hoàn thành luận văn, song do mới tiếp cận với

công tác nghiên cứu khoa học về quản lý rừng bền vững không thể tránh khỏi

những thiếu sót mà bản thân chƣa nhận thấy. Tác giả rất mong đƣợc sự góp ý của

quý Thầy, Cô giáo để khóa luận đƣợc hoàn chỉnh hơn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày 6 tháng 6 năm 2017

Vũ Thị Trang

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan...............................................................................................................i

Lời cảm ơn ..............................................................................................................ii

Mục lục......................................................................................................................iii

Danh mục các từ viết tắt..............................................................................................v

Danh mục bảng..........................................................................................................vi

Danh mục hình, đồ thị...............................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................3

1.1. Hệ thống các Bộ tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng trên thế...

giới..............................................................................................................................3

1.2. Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng ở Việt Nam.....................................13

1.3. Quá trình hình thành Bộ tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững quốc gia theo tiêu....

chuẩn FSC.................................................................................................................17

1.3.1. Quá trình hình thành nhóm phát triển Bộ tiêu chuẩn......................................17

1.3.2. Các yêu cầu của quy trình cho sự phát triển và duy trì Bộ Tiêu chuẩn Quản lý

rừng bền vững Quốc gia............................................................................................20

1.3.3. Tiến trình thực hiện và kết quả thực hiện quá trình phát triển Bộ tiêu chuẩn.....

QLRBV Quốc gia......................................................................................................22

1.4. Thảo luận........................................................................................................... 24

Chƣơng I: MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN

CỨU..........................................................................................................................27

2.1. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................27

2.1.1. Mục tiêu tổng quát..........................................................................................27

2.1.2. Mục tiêu cụ thể...............................................................................................27

2.2. Giới hạn nghiên cứu..........................................................................................27

2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu.....................................................................................27

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................27

2.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................27

iv

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................28

2.4.1. Quan điểm.......................................................................................................28

2.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể......................................................................28

2.4.2.1. Phƣơng pháp kế thừa....................................................................................28

2.4.2.2. Phƣơng pháp điều tra, đánh giá....................................................................29

Chƣơng 3: ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN KHU VỰC NGHIÊN CỨU............................32

3.1. Đặc điểm khu vực nghiên cứu...........................................................................32

3.1.1. Vị trí địa lý......................................................................................................32

3.1.2. Địa

hình...........................................................................................................323

3.1.3. Khí hậu..........................................................................................................34

3.1.4. Thủy văn.........................................................................................................34

3.1.5. Đặc điểm thổ nhƣỡng......................................................................................35

3.2. Đặc điểm kinh tế xã hội.....................................................................................36

Chƣơng 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.................................................................38

4.1. Đánh giá hiện trạng tài nguyên rừng của Công ty Lâm nghiệp.........................38

4.1.1. Hiện trạng tài nguyên rừng ...........................................................................38

4.1.2. Cơ sở khoa học đảm bảo kinh doanh rừng bền vững.........................................41

4.2. Đánh giá sự phù hợp của Bộ tiêu chuẩn QLRBV Quốc gia tại Công ty..............

LN&DV Hƣơng Sơn...............................................................................................43

4.3. Đánh giá thử nghiệm Bộ tiêu chuẩn QLRBV Quốc gia.....................................47

4.3.1. Đánh giá thử nghiệm các chỉ số thuộc nguyên tắc 7, 8, 10 thuộc nhóm kinh...

tế................................................................................................................................48

4.3.2 Đánh giá thử nghiệm các chỉ số thuộc nguyên tắc 1, 2, 3, 4 thuộc nhóm xã.......

hội..............................................................................................................................51

4.3.3 Đánh giá thử nghiệm các chỉ số thuộc nguyên tắc 5, 6, 9 thuộc nhóm môi.........

trƣờng........................................................................................................................59

KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ......................................................................67

TÀI LIỆU THAM KHẢO

v

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

CCR Chứng chỉ rừng

CFCC Hội đồng chứng chỉ rừng Trung Quốc

CITES Công ƣớc buôn bán động vật hoang dã

CoC Chuỗi hành trình sản phẩm

CLLNQG Chiến lƣợc Lâm nghiệp

FSC Hội đồng quản trị rừng Quốc tế

GTZ Cơ quan hợp tác kỹ thuật Đức

HCVF Rừng có giá trị bảo tồn cao

HĐLĐ Hợp đồng lao động

ITTO Tổ chức gỗ nhiệt đới quốc tế

LN&DV Lâm nghiệp và dịch vụ

MTCC Hệ thống chứng chỉ gỗ Malaysia

QLRBV Quản lý rừng bền vững

NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

NWG Nhóm công tác quốc gia

PEFC Chƣơng trình chứng nhận hệ thống chứng chỉ rừng

TFF Quỹ ủy thác ngành Lâm nghiệp

SNV Tổ chức phát triển Hà Lan

SDG Nhóm phát triển Bộ tiêu chuẩn Quốc gia

SFMI Viện Quản lý rừng bền vững

SGEC Hội đồng hệ sinh thái xanh bền vững Nhật Bản

VNFOREST Tổng cục Lâm nghiệp

UNFCCC Công ƣớc Khung của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi khí hậu

vi

DANH MỤC BẢNG

TT Tên bảng Trang

1.1 Diện tích rừng đạt chứng chỉ FSC khu vực Châu Á đến tháng

3/2017 8

1.2 Diện tích rừng đạt chứng chỉ FSC trên thế giới đến tháng

3/2017 10

1.3 Tiến trình thực hiện và kết quả quá trình phát triển Bộ tiêu

chuẩn 22

2.1 Đánh giá thử nghiệm và định hƣớng sửa chữa, thay đổi, bổ

sung chỉ số trong Bộ tiêu chuẩn QLRBV Quốc gia 31

4.1 Thống kê diện tích các loại đất đai, trữ lƣợng rừng 38

4.2 Kế hoạch khai thác giai đoạn 1 42

4.3

Tổng hợp đánh giá sự phù hợp của các Chỉ số trong Bộ tiêu

chuẩn

44

4.4

Kết quả đánh giá thử nghiệm và định hƣớng sửa chữa, thay

đổi, bổ sung chỉ số cho các tiêu chí thuộc nhóm kinh tế 48

4.5

Kết quả đánh giá thử nghiệm và định hƣớng sửa chữa, thay

đổi, bổ sung chỉ số cho các tiêu chí thuộc nhóm xã hội 52

4.6

Kết quả đánh giá thử nghiệm và định hƣớng sửa chữa, thay

đổi, bổ sung chỉ số cho các tiêu chí thuộc nhóm môi trƣờng 60

4.7 Kết quả đánh giá thử nghiệm Bộ tiêu chuẩn 65

4.8 Kết quả đề xuất sửa đổi Bộ tiêu chuẩn 66

vii

DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ

TT Tên hình, biểu đồ Trang

1.1 Diện tích rừng cấp chứng chỉ rừng PEFC theo các năm 5

1.2 Tỷ lệ % diện tích rừng đƣợc cấp chứng chỉ PEFC trong khu vực 5

1.3 Quy trình phát triển Bộ tiêu chuẩn và tham vấn cộng đồng 21

2.1 Các bƣớc đánh giá thử nghiệm Bộ tiêu chuẩn QLRBV Quốc gia 30

3.1 Bản đồ hành chính Công ty LN&DV Hƣơng Sơn 33

4.1 Hiện trạng tài nguyên rừng 39

4.2 Đánh giá sự phù hợp của Bộ Tiêu chuẩn QLRBV Quốc gia 45

4.3

So sánh sự phù hợp của các chỉ số thuộc 3 nhóm kinh tế, xã hội

và môi trƣờng

47

4.4 Chỉ số đề xuất sửa đổi trong Bộ tiêu chuẩn QLRBV Quốc gia 66

viii