Đánh giá ảnh hưởng của việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đến đời sống của người dân trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-------------------------------

BÙI THỊ THU THÊM

ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC THU HỒI

ĐẤT, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ĐẾN ĐỜI SỐNG

CỦA NGƯỜI DÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

QUỲNH LƯU, TỈNH NGHỆ AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Thái Nguyên - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

-------------------------------

BÙI THỊ THU THÊM

ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC THU HỒI

ĐẤT, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ĐẾN ĐỜI SỐNG

CỦA NGƯỜI DÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN

QUỲNH LƯU, TỈNH NGHỆ AN

Ngành: Quản lý đất đai

Mã số: 8.85.01.03

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Người hướng dẫn khoa học: TS.Nguyễn Đức Nhuận

Thái Nguyên - 2020

i

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết

quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công

trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích trong luận văn đều đã

được ghi rõ nguồn gốc./.

Tác giả luận văn

Bùi Thị Thu Thêm

ii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận

được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của

bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết

ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Đức Nhuận đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức,

thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy, cô giáo Khoa Quản lý

Tài nguyên, Phòng Đào tạo, Ban Giám hiệu – Trường Đại học Nông Lâm Thái

Nguyên đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn

thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ công chức, viên chức huyện

Quỳnh Lưu, phòng Tài Nguyên và Môi Trường huyện Quỳnh Lưu, Chi nhánh VPĐK

đất đai huyện Quỳnh Lưu đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình

thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi

điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn

thành luận văn./.

Thái Nguyên, ngày tháng năm2020

Tác giả luận văn

Bùi Thị Thu Thêm

iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... vi

DANH MỤC CÁC HÌNH..................................................................................... viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................ ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1.Tính cấp thiết của đề tài. ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài. ..............................................................................2

3. Ý nghĩa của đề tài....................................................................................................2

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU.......................................4

1.1.Cơ sở lý luận của công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ...................................4

1.1.1. Một số khái niệm liên quan...............................................................................4

1.1.2. Đặc điểm và những yếu tố tác động đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái

định cư.........................................................................................................................6

1.2. Cơ sở pháp lý. ....................................................................................................15

1.2.1. Những văn bản pháp quy của Nhà nước về chính sách bồi thường, hỗ trợ và

tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.........................................................................15

1.2.2. Những văn bản pháp quy của tỉnh Nghệ An về chính sách bồi thường, hỗ trợ

và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất....................................................................15

1.3. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................................16

1.3.1. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới trong việc thu hồi đất và giải

quyết vấn đề sau thu hồi đất của một số nước trên thế giới......................................16

1.3.2. Thực trạng trong việc thu hồi đất và giải quyết vấn đề sau thu hồi đất ở Việt

Nam và tỉnh Nghệ An. ..............................................................................................19

1.4. Nhận xét chung về tổng quan các vấn đề nghiên cứu.......................................25

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

...................................................................................................................................27

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................27

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu......................................................................27

2.2.1 Thời gian nghiên cứu đề tài..............................................................................27

2.22 Địa điểm nghiên cứu đề tài ...............................................................................27

2.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................27

2.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................28

2.4.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp................................................28

2.4.2. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu sơ cấp..................................................28

2.4.3. Phương pháp so sánh, tổng hợp và phân tích số liệu, tài liệu .........................29

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN..............................30

3.1. Khái quát về hiện trạng sử dụng đất và 2 dự án nghiên cứu..............................30

3.1.1. Hiện trạng sử dụng đất của huyện Quỳnh Lưu ...............................................30

3.1.2. Khái quát chung về dự án nghiên cứu.............................................................32

3.2. Đánh giá thực trạng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại dự án

nghiên cứu .................................................................................................................34

3.2.1. Tổng hợp các hộ dân được bồi thường, hỗ trợ của 2 dự án ............................34

3.2.2. Loại đất, diện tích thu hồi của dự án hai dự án nghiên cứu ...........................34

3.2.3. Bồi thường, hỗ trợ thiệt hại về đất và tài sản trên đất.....................................35

3.3. Tác động của việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đến đời

sống và việc làm của các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ...................................43

3.3.1. Tình hình chung về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. ...................................43

3.3.2. Tình hình lao động và việc làm của người dân sau khi thu hồi đất ................49

3.3.3. Tác động đến trình độ văn hoá, giáo dục ........................................................58

3.4. Đề xuất phương án cho công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và giải quyết

việc làm tăng thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân bị thu hồi.......................59

3.4.1. Giải pháp về giá ..............................................................................................59

3.4.2. Giải pháp về đào tạo nghề, tạo việc làm, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống

cho người có đất bị thu hồi........................................................................................60

3.4.3. Công tác tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ............................62

3.4.4. Hoàn thiện hồ sơ lưu trữ..................................................................................63

3.4.5. Công tác kiểm kê, kiểm đếm...........................................................................63

v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................64

1. Kết luận ..................................................................................................................64

2. Kiến nghị...............................................................................................................65

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................66

PHỤ LỤC

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Hiện trạng sử dụng đất huyện Quỳnh Lưu năm 2019 ..............................30

Bảng 3.2. Tóm tắt chung về các dự án nghiên cứu...................................................32

Bảng 3.3. Tổng hợp đối tượng được bồi thường, hỗ trợ của 2 dự án .......................34

Bảng 3.4. Kết quả đạt được của dự án Cải tạo, mở rộng Quốc lộ 1A (đoạn qua xã

Quỳnh Giang)............................................................................................................34

Bảng 3.5. Diện tích dự án Xây dựng nút giao khác mức giữa Quốc lộ 1A với Quốc

lộ 48B và đoạn Quốc lộ 48B nối từ nút giao đến cảng Lạch Quèn

(đoạn qua xã Sơn Hải)...............................................................................................35

Bảng 3.6. Kết quả giá bồi thường về đất của dự án 1 ...............................................36

Bảng 3.7. Kết quả giá bồi thường về đất của dự án 2 ...............................................37

Bảng 3.8. Kết quả bồi thường về tài sản dự án 1 ......................................................38

Bảng 3.9. Kết quả bồi thường về tài sản dự án 2 ......................................................39

Bảng 3.10. Bảng thống kê diện tích thu hồi..............................................................41

Bảng 3.11. Bảng bồi thường về đất, tài sản trên đất, hoa màu của các hộ tái

định cư.......................................................................................................................42

Bảng 3.12. Kết quả phỏng vấn về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của

các hộ dân tại 2 dự án................................................................................................43

Bảng 3.13. Phương thức sử dụng tiền bồi thường, hỗ trợ của các hộ dân thuộc 02

dự án..........................................................................................................................47

Bảng 3.14: Ý kiến của chủ hộ về hiệu quả sử dụng tiền bồi thường ........................48

Bảng 3.15: Trình độ văn hoá, chuyên môn của số người trong độ tuổi lao động bị

thu hồi đất tại hai dự án nghiên cứu..........................................................................50

Bảng 3.16: Tình hình lao động, việc làm của các hộ thuộc khu vực bồi thường

GPMB của hai dự án .................................................................................................52

Bảng 3.17: Thu nhập bình quân của người dân trước và sau thu hồi đất tại hai dự án

(Bị thu hồi và không bị thu hồi đất)..........................................................................54

Bảng 3.18: Tình hình thu nhập của các hộ sau khi bị thu hồi đất tại hai Dự án (Bị

thu hồi và không bị thu hồi đất) ................................................................................55