Đánh giá sự tuân thủ điều trị ARV và một số yếu tố liên quan ở bệnh nhân HIV/AIDS điều trị ngoại trú tại Bệnh viện A Thái Nguyên

Đỗ Lê Thùy Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 89(01/2): 301 – 306

301

ĐÁNH GIÁ SỰ TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ ARV VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN

Ở BỆNH NHÂN HIV/AIDS ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN A

THÁI NGUYÊN

Đỗ Lê Thuỳ

Trường Đại học Y Dược – Đại học Thái Nguyên

TÓM TẮT

Đặt vấn đề: Tuân thủ điều trị là yếu tố sống còn trong điều trị ARV ở bệnh nhân HIV/AIDS,

quyết định thành công của điều trị. Chương trình chăm sóc và điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS

bằng thuốc kháng virus đã được triển khai thực hiện tại phòng khám ngoại trú Bệnh viện A Thái

Nguyên đã được hơn 5 năm nhưng việc tuân thủ điều trị của bệnh nhân chưa được đánh giá.

Mục tiêu: Xác định tỉ lệ tuân thủ điều trị ARV và một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị của

bệnh nhân HIV/AIDS điều trị ngoại trú tại bệnh viện A Thái Nguyên.

Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 252 bệnh nhân HIV/AIDS đang khám và điều trị

ngoại trú bằng thuốc ARV tại phòng khám ngoại trú bệnh viện A. Bệnh nhân được phỏng vấn trực

tiếp tại phòng khám các nội dung về kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị. Thông tin được thu

thập vào bộ câu hỏi thống nhất.

Kết quả: Tỉ lệ tuân thủ điều trị ARV là 81,3%. Tỉ lệ bệnh nhân tuân thủ điều trị đúng trong vòng 3

tháng là 91,3%. 71,8% bệnh nhân quên hoặc chậm uống thuốc theo giờ qui định là do bận hoặc

mải làm quên uống thuốc. 6,8% bệnh nhân do thiếu thuốc nên không có thuốc uống. Không có mối

liên quan giữa tuân thủ điều trị với tuổi, trình độ văn hóa, khoảng cách đến phòng khám ngoại trú

và thu nhập bình quân/tháng. Có mối liên quan giữa tuân thủ điều trị với tỉ lệ gặp tác dụng phụ của

thuốc khiến bệnh nhân phải ngừng thuốc.

Kết luận: Để tăng cường hơn nữa sự tuân thủ điều trị ARV cần cung cấp cho người bệnh những

kiến thức về tác dụng phụ của thuốc.

Từ khóa: Tuân thủ điều trị ARV, ARV, VIỆN A, HIV/AIDS

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải

(Acquired Immunodeficiency Syndromes –

AIDS) do virus gây suy giảm miễn dịch ở

người (Human Immunodeficiency Virus –

HIV) ngày nay đã trở thành đại dịch toàn cầu,

là mối hiểm họa đối với tính mạng, sức khoẻ

con người, tương lai giống nòi của dân tộc,

tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế,

văn hóa, trật tự và an toàn xã hội, đe dọa sự

phát triển bền vững của đất nước. Kể từ ca

nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện năm 1990

tại Thành phố Hồ Chí Minh, cho đến nay cả

nước ước tính có trên 254.000 người đang

sống với HIV/AIDS và đại dịch HIV/AIDS

cũng đã cướp đi sinh mạng trên 48.000 người

bị nhiễm HIV/AIDS. Đại dịch HIV/AIDS

không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến những

người nhiễm HIV/AIDS mà còn làm cho hàng

*

trăm ngàn người có người thân bị nhiễm

HIV/AIDS đã và đang đã phải chịu ảnh

hưởng nặng nề về tinh thần và vật chất do

HIV/AIDS mang lại [1], [2], [3].

Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng hiện nay y

học vẫn chưa tìm ra được thuốc loại bỏ hoàn

toàn HIV ra khỏi cơ thể người bệnh. Để

chống lại sự nhân lên của HIV và kéo dài

cuộc sống cho người bệnh, vũ khí duy nhất

hiện nay là thuốc kháng virus (ARV). Từ năm

2005, với sự nỗ lực của Chính phủ và sự giúp

đỡ của các tổ chức quốc tế, các chương trình

điều trị thuốc ARV miễn phí bắt đầu được

triển khai và liên tục được mở rộng trên toàn

quốc. Tính đến cuối năm 2009, theo báo cáo

của Cục phòng chống HIV/AIDS - Bộ Y tế,

đã có trên 35.000 bệnh nhân HIV/AIDS được

điều trị thuốc ARV. Chiến lược Quốc gia về

phòng chống HIV/AIDS đến năm 2010 và

tầm nhìn 2020 đề ra đến năm 2010 phấn đấu

đạt 70% số bệnh nhân AIDS được điều trị

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn