Đánh giá sự đa dạng di truyền quần thể sầu riêng (Durio Zibethinus Murr) bản địa tại tỉnh Lâm Đồng dựa trên hình thái học và chỉ thị sinh học phân tử RAPD

KHOA HOC CdNG NGHE

D A N H G IA S U D A DAIMB Dl TRUYEIM QUAIM TH E

s A u RlCAIG {DURIO ZIBETHIIMUS M U R R .) HAIM D IA

T A I TilXIH LAM DONG D U A TREI\I HilMH TH A I HOC V A

CHi TH| SIN H HOC P H A N T U R APD

Nguyin Thi Ha Vy1, Huynh D ing Sang1

Pham Due Todn1, Bui Cich Tuydn2

t 6 m t At

Tong so 10 quan th<? sau rieng duoc thu thap tai huyen Da Huoai tinh Lam Dong duoc danh gia su da dang

di truyen dua tr€n chi ti6u hinh thai va chi thi sinh hoc phan tu RAPD. Cac quan the sau rieng the hien sir

da hinh cao khi danh gia dua tren cac chi ti6u hinh thai hoc. Va voi 10 moi RAPD tao ra 146 bang da hinh,

voi muc dQ da hinh kha cao 89,03% tren 10 quan the sau rieng. Cac quan the sau rieng the hien sir da hinh

di truyen kha cao voi gia tri trung binh uoc luong da dang gien (H) dao dong tir 0,138 d£n 0,406 voi gia tri

trung binh 0,271. Tuong tu, gia tri trung binh uoc luong da dang di truyen (I) dao dong tir 0,247 d£n 0,586

voi chi so trung binh 0,42. Cac gia tri nhu tong so da dang gien (Ht) dao'dong tir 0,146 den 0,406 vcri gia tri

trung binh la 0,271; Hs dao dong tir 0,088 den 0,281 voi trung binh la 0,181. Cay phan nhom da hinh di

truyen the hien 10 quan the sau rieng dupe xep vao 2 nhom chinh va trong moi nhom bao gom 2 nhom

phu. Ket qua cua nghien cuu nay se la thong tin giup ich cho viec danh gia da dang di truyen cua cac qu&n

the sau rieng a cac vimg khac nhau trong tuong lai.

Tir kh6a: Cay phan nhom, chi thi RAPD, da hinh di truyen, hinh thai qua, sau rieng.

1. BAT VAN BE

Sau rieng (Durio zibethinusNlurr.) la loai cay an

trai nhiet doi vimg Dong Nam A, thuoc ho Malvacae.

Sau rieng lan dau tien duoc biet den boi Murray

trong rung nhiet doi cua Malaysia va Wallace de nghi

dat ten loai trai cay nay la “King of the Fruit”, vua trai

cay (Ruwaida va cs., 2009). Day la loai cay cho gia tri

kinh te nong nghiep cao, dong thoi la loai cay an qua

nhiet doi kha dac biet, co the goi la dac san ve hai

phuong dien: (1) doi hoi nhung dieu kien nong am

kha chat che, mot loai tieu khi hau rimg ma ngay ca

d cac vimg nhiet doi nong khong phai la dau cung co

the trong dupe; (2) ve mat chat lupng cung nhu

huong vi cua no, thanh phan dinh duong cho thay

sau rieng la mot loai qua co cac gia tri cao ve cac

thanh phan nhu calo, hydratcacbon, protein, lipit,

chat khoang so voi cac loai qua khac.

Sau rieng dupe trong chu yeu d cac nude Dong

Nam A trong do Thai Lan (125.383 h a ) va Indonesia

(62.153 ha ) la hai nude co dien tich trong sau rieng

ldn (Nguyin Minh Chau, 2000). Hien nay, sau rieng

1 Vien Nghien ciru Cong nghe Sinh hoc va Moi truong,

Truong Dai hoc Nong Lam Thanh pho Ho Chi Minh

2 Tong cuc Moi tnrong. Bo Tai nguyen va Moi truong

dupe xuat khau manh tren thi trudng the gidi nhu

My, Trung Quoc, Nhat Ban, Canada va ngay cang

dupe ua chuong. O Viet Nam sau rieng dupe du nhap

tir rat sdm, dupe phat trien chu yeu d cac tinh phia

Nam va Tay Nguyen. Trong do Lam Dong la tinh co

dien tich trong sau rieng tuong doi ldn, voi nhieu

gidng ban dia dupe trdng phan bd d cac khu vuc Da

Huoai, Bao Loc va Di Linh. Cac gidng ban dia co dac

diem trai khong qua ldn, mui vi dac trung va co kha

nang sinh trudng tot tai tinh Lam Ddng. Day la cac

nguon gien quy cin dupe bao ton va giup cho cong

tac lai tao gidng mdi. Tuy nhien hien nay su gia nhap

o at cua cac gidng siu rieng Thai Lan dang dan

chiem uu the nen mot sd gidng sau rieng ban dia co

nguy ca bi mat dan di. Do vay can phai co nhung

phuong phap xac dinh dupe su da dang ve kieu hinh

va ca kieu gien cua cac gidng sau rieng ban dia de

bao ton nguon gien, ngan chan su that thoat nguon

gien, cung cap nguyen lieu cho cong tac chon, tao

giong.

De danh gia da hinh chinh xac can co su danh

gia kdt hop giua cac chi tieu hinh thai va ki thuat sinh

hoc phan tu. Trong cac chi thi sinh hoc phan tu thi

chi thi RAPD cho ket qua nhanh, ky thuat dan gian

va dac biet khong can bidt truoc tnnh tu bo gien cua

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 1 - THANG 6/2014 65