Đánh giá hoạt động khai thác và sử dụng Thư viện nhà trường phục vụ cho việc học tập của sinh viên năm cuối hệ đại học chính quy, học viện chính trị hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRUNG TÂM ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO

VÀ NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC

------------    ------------

LÊ THU HOÀI

ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG THƢ

VIỆN NHÀ TRƢỜNG PHỤC VỤ CHO VIỆC HỌC TẬP CỦA

SINH VIÊN NĂM CUỐI HỆ ĐẠI HỌC CHÍNH QUY, HỌC

VIỆN CHÍNH TRỊ-HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Đo lƣờng và Đánh giá trong giáo dục

Mã số: Chuyên ngành đào tạo thí điểm

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Phƣơng Nga

HÀ NỘI - 2010

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn với tiêu đề: “Đánh giá hoạt động khai thác và

sử dụng thư viện nhà trường phục vụ cho việc học tập của sinh viên năm cuối

hệ đại học chính quy, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí

Minh” thuộc ngành: Quản lý giáo dục; chuyên ngành: Đo lường và đánh giá

trong giáo dục; là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Kết quả của bản luận văn

này, hay bất kỳ phần nào trong bản luận văn đều chưa hề được công bố trong

các tài liệu khoa học hay trong bất kỳ luận văn nào.

Tác giả luận văn

Lê Thu Hoài

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, tác giả xin nói lời cảm ơn đặc biệt đến PGS – TS. Nguyễn

Phương Nga, Giám đốc Trung tâm Đảm bảo chất lượng đào tạo và Nghiên cứu

phát triển giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội. Nhờ sự nhiệt tình hướng dẫn của

cô mà tác giả mới có thể hoàn thành được luận văn của mình một cách logic,

chặt chẽ.

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn của mình tới toàn thể các cán bộ trong Thư

viện – Học viện Hành chính đã nhiệt tình giúp đỡ khi tôi đi học, đặc biệt là cô

Thái Thị Thanh Hà, chủ nhiệm thư viện và cô Bùi Thị Mai, phó chủ nhiệm thư

viện đã vô cùng tạo điều kiện cho tôi được theo hết khóa học này.

Qua đây, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các giảng viên tham

gia giảng dạy các môn trong khóa học vì đã cung cấp cho tác giả các kiến thức

chuyên môn sâu rộng về chuyên ngành Đo lường – Đánh giá trong giáo dục và

cách thức tiến hành nghiên cứu khoa học như PGS.TS. Lê Đức Ngọc, PGS.TS.

Nguyễn Quý Thanh, PGS.TS. Nguyễn Công Khanh, TS. Phạm Xuân Thanh...

Tác giả xin cảm ơn toàn bộ các giáo viên, sinh viên và những người đã

giúp đỡ chúng tôi hoàn thành luận văn này.

Do những hạn chế nhất định nên luận văn không thể tránh khỏi những

thiếu sót nhất định, tôi rất trân trọng những ý kiến đóng góp của quý độc giả

giúp luận văn hoàn chỉnh hơn.

Xin trân trọng cảm ơn!

MỤC LỤC

Trang

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ

MỞ ĐẦU 1

1. Lý do nghiên cứu 1

2. Những mong đợi từ kết quả nghiên cứu của đề tài 2

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài 3

4. Giới hạn nghiên cứu của đề tài 3

5. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu 3

6. Câu hỏi nghiên cứu: 4

7. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4

8. Bố cục và nội dung của luận văn 4

Chương 1: Cơ sở lý luận và tổng quan 6

1.1. Các khái niệm, vai trò và những đóng góp của thư viện trường

đại học đối với sự nghiệp giáo dục

6

1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước và nước ngoài có liên

quan đến đề tài

10

Chương 2: Lịch sử hình thành, phát triển Học viện Hành chính

và tình hình khai thác thư viện trong Học viện

22

2.1. Lịch sử hình thành, phát triển và các hoạt động của Học viện 22

Hành chính

2.2. Thư viện Học viện Hành chính và tình hình khai thác thư viện 24

Chương 3: Phương pháp luận triển khai nghiên cứu và kết quả

nghiên cứu

28

3.1. Phương pháp luận triển khai nghiên cứu

3.1.1. Mô hình nghiên cứu 29

3.1.2. Thiết kế công cụ khảo sát 30

3.1.3. Triển khai nghiên cứu 32

3.2. Kết quả nghiên cứu 37

3.2.1. Phân tích các số liệu 37

3.2.2. Kết quả thống kê tần suất trả lời của sinh viên 41

3.2.3. Phân tích kết quả khảo sát bằng môi hình Rasch 44

3.2.4. Kết quả nghiên cứu 50

3.2.5. Kết luận chương 3 58

Chương 4: Kết luận và khuyến nghị 59

4.1. Kết luận 59

4.2. Đề xuất các giải pháp và khuyến nghị 61

PHỤ LỤC 80

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số bảng Tên bảng Trang

Bảng 3.1 Thực tế khai thác thư viện 41

Bảng 3.2 Sự tương quan giữa thời lượng sinh viên tới thư viện trong

tuần và mong muốn thư viện mở cửa vào giờ nghỉ

50

Bảng 3.3 Kiểm định Chi-bình phương về sự tương quan giữa thời

lượng sinh viên tới thư viện trong tuần và mong muốn thư

viện mở cửa vào giờ nghỉ

50

Bảng 3.4 Sự tương quan giữa thời lượng sinh viên tới thư viện trong

tuần và mong muốn thư viện mở cửa vào ngày nghỉ

51

Bảng 3.5 Kiểm định Chi-bình phương về sự tương quan giữa thời

lượng sinh viên tới thư viện trong tuần và mong muốn thư

viện mở cửa vào ngày nghỉ

51

Bảng 3.6 Thực tế sinh viên tới các phòng phục vụ 52

Bảng 3.7 Loại tài liệu sinh viên tìm đọc 52

Bảng 3.8 Tần suất đánh giá mức độ đáp ứng nhu cầu tài liệu của thư

viện

53

Bảng 3.9 Sự tương quan giữa mức độ đáp ứng nhu cầu về tài liệu

và những khó khăn sinh viên gặp khi tới thư viện

53

Bảng 3.10 Kiểm định Chi-bình phương về sự tương quan giữa mức

độ đáp ứng nhu cầu về tài liệu và những khó khăn sinh

viên gặp khi tới thư viện

54

Bảng 3.11 Các nguồn thông tin sinh viên khai thác ngoài thư viện

trường

55

Bảng 3.12 Các nội dung có tần suất yêu cầu thư viện thay đổi nhiều

nhất

56

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Số biểu đồ Tên biểu đồ Trang

Biểu đồ 3.1 Minh hoạ sự phù hợp của các câu hỏi. 39

Biểu đồ 3.2 Minh hoạ sự phù hợp của các câu hỏi sau khi loại bỏ cá

thể ngoại lai.

40

Biểu đồ 3.3 Mức độ cần thiết cải tiến thư viện. 44

Biểu đồ 3.4 Mô tả thực tế sinh viên khai thác thư viện. 44

Biểu đồ 3.5 Mô tả yêu cầu cải tiến thư viện. 48

Biểu đồ 3.6 Thống kê tần suất yêu cầu thay đổi thực trạng thư viện. 56

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do nghiên cứu

Ngày nay thế giới đang ở giai đoạn bùng nổ về thông tin. Chính nhờ sự

phát triển của công nghệ thông tin mà các kiến thức của con người được bảo

quản lâu dài và được truyền bá một các nhanh chóng. Các thư viện ngày nay đã

thoát khỏi khía cạnh tĩnh của những kho chứa sách và phòng đọc sách để trở nên

năng động hơn. Vai trò của thư viện đối với xã hội nói chung và đối với học

sinh, sinh viên nói riêng ngày càng được đánh giá đúng mức. Trong đó, thư viện

trường đại học đã làm nổi bật vai trò là một động lực đóng góp vào việc đổi mới

giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng.

Nói đến cơ sở vật chất của một trường đại học, người ta thường nghĩ ngay

đến các giảng đường, các phòng thí nghiệm, xưởng thực hành và thư viện. Hoạt

động chính của một trường đại học chủ yếu diễn ra ở bốn khu vực này. Có thể

nói, nhìn mức độ làm việc, hiệu quả công việc của sinh viên, giảng viên ở thư

viện, người ta có thể hiểu được phần nào chất lượng hoạt động của trường đại

học đó.

Hiện nay, yêu cầu đổi mới giáo dục đại học đòi hỏi các trường đại học

phải đổi mới cơ bản, toàn diện về mục tiêu, nội dung chương trình, phương pháp

dạy – học, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học. Trong các

yếu tố đó, thư viện là yếu tố rất đáng được quan tâm vì thư viện là bộ phận

không thể thiếu trong việc cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho người học phát

triển toàn diện. Có thể thấy, nếu ngoài giờ học trên lớp sinh viên nghiên cứu,

sưu tầm học hỏi thêm trong thư viện thì những điều sinh viên lĩnh hội được ở

thư viện sẽ đào sâu kiến thức, suy luận và phương pháp làm việc của họ về môn

học. Do đó kiến thức của sinh viên về môn học đã sâu sắc hơn rất nhiều so với

những gì họ tiếp thu được trên lớp.

2

Từ những bối cảnh và xu thế phát triển chung của thế giới, từ những yêu

cầu cụ thể đặt ra cho nền giáo dục nước nhà, tác giả chọn đề tài: “Đánh giá hoạt

động khai thác và sử dụng thư viện nhà trường phục vụ cho việc học tập của

sinh viên năm cuối hệ đại học chính quy, Học viện Chính trị-Hành chính

Quốc gia Hồ Chí Minh” cho luận văn thạc sĩ của mình nhằm thấy được mối

quan hệ chặt chẽ giữa thư viện và sinh viên trong Học viện cũng như vai trò của

thư viện trong việc phục vụ cho việc học tập của sinh viên, nhất là sinh viên năm

cuối. Từ đó đề xuất một số phương hướng phát triển thư viện để thư viện có thể

phục vụ tốt nhất cho việc học của sinh viên trong Học viện.

Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh được thành lập từ

tháng 5/2007 trên cơ sở hợp nhất hai Học viện: Học viện Chính trị Quốc gia Hồ

Chí Minh và Học viện Hành chính Quốc gia. Học viện Hành chính Quốc gia từ

đây được đổi tên thành Học viện Hành Chính, là một đơn vị trực thuộc Học viện

Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Từ đây trở đi sẽ gọi là Học viện

Hành chính để phân biệt với Học viện chủ quản.

2. Những mong đợi từ kết quả nghiên cứu của đề tài

Qua đề tài nghiên cứu này, tác giả muốn làm rõ những tác động của thƣ

viện đến việc học của sinh viên. Thay vì học thụ động, kiến thức sinh viên thu

nhận được chỉ bó hẹp trong những bài giảng của giáo viên, sinh viên có thể đến

thư viện đọc tài liệu, nghiên cứu và làm chủ kiến thức của mình.

Ngoài ra, đề tài nghiên cứu này cũng làm rõ vấn đề thư viện đã góp phần

hỗ trợ việc tự học và tăng nguồn thông tin cho sinh viên nói chung và sinh

viên năm cuối nói riêng như thế nào. Thay vì học thuộc lòng bài giảng hay

giáo trình, sinh viên phải đến thư viện tìm kiếm tài liệu liên quan đến vấn đề

thảo luận theo sự hướng dẫn của giáo viên. Thư viện sẽ cung cấp cho sinh viên

nhiều nguồn thông tin, tri thức khác nhau; sinh viên phải làm công việc chọn