Đánh giá hiện trạng và đề xuất các giải pháp quản lý và khai thác hiệu quả các hầm đất tại khu vùng trũng Đồng Tháp Mười thuộc tỉnh Long An :Luận văn Thạc sĩ - Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên và Môi trường

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN ĐĂNG KHOA

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT

CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ VÀ KHAI THÁC

HIỆU QUẢ CÁC HẦM ĐẤT TẠI KHU VÙNG TRŨNG

ĐỒNG THÁP MƯỜI THUỘC TỈNH LONG AN

Ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Mã ngành: 8.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2022

Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh.

Người hướng dẫn khoa học: TS. Hồ Kỳ Quang Minh.

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn thạc sĩ Trường Đại

học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ngày 13 tháng 08 năm 2022.

Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm:

1. PGS.TS Lương Văn Việt.................................- Chủ tịch Hội đồng

2. PGS.TS Trương Thanh Cảnh ..........................- Phản biện 1

3. TS. Trần Trí Dũng ...........................................- Phản biện 2

4. TS. Lê Hữu Quỳnh Anh ..................................- Ủy viên

5. TS. Nguyễn Thị Thanh Trúc ...........................- Thư ký

(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ luận văn thạc sĩ)

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG VIỆN TRƯỞNG VIỆN KHCN&QLM

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: Nguyễn Đăng Khoa. MSHV: 19630621.

Ngày, tháng, năm sinh: 18/02/1995. Nơi sinh: Long An.

Ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường Mã số: 60.85.01.01

I. TÊN ĐỀ TÀI: Đánh giá hiện trạng và đề xuất các giải pháp quản lý và khai thác hiệu

quả các hầm đất tại khu vùng trũng Đồng Tháp Mười thuộc tỉnh Long An.

II. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

- Đánh giá hiện trạng chất lượng nước mặt theo từng khu vực và nguồn ô nhiễm tại khu

vực nghiên cứu. Các vấn đề sử dụng và những tồn tại trong công tác quản lý các hầm đất

sau khai thác tại địa bàn nghiên cứu.

- Đề xuất các giải pháp quản lý, bảo vệ môi trường, khai thác hiệu quả các hầm đất sau

khai tại địa bàn nghiên cứu.

III. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: Theo Quyết định số 102/QĐ-ĐHCN, ngày 19 tháng

01 năm 2022 của Hiệu trưởng trường Đại học Công nghiệp, TP. HCM.

IV. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: ngày tháng năm 2022.

V. NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. Hồ Kỳ Quang Minh.

Tp. HCM, ngày tháng năm 2022.

NGƯỜI HƯỚNG DẪN

(Họ tên và chữ ký)

TS. Hồ Kỳ Quang Minh

CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

(Họ tên và chữ ký)

VIỆN TRƯỞNG VIỆN KHCN&QLMT

(Họ tên và chữ ký)

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

i

LỜI CẢM ƠN

Học viên xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GVHD TS. Hồ Kỳ Quang Minh

về sự chỉ dẫn tận tình trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo giảng dạy tại Trường Đại học Công Nghiệp

TP.Hồ Chí Minh đã tận tình hỗ trợ tài liệu, đóng góp ý kiến cũng như động viên tôi rất

nhiều và nhiệt tình truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm trong suốt quá trình học

tập, nghiên cứu để hoàn thành chương trình cao học và thực hiện luận văn tốt nghiệp.

Cuối cùng, tác giả xin cảm ơn đến gia đình đã tạo điều kiện tốt nhất để yên tâm học tập,

hoàn thành nhiệm vụ và các bạn học viên đã chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm và giúp đỡ

hết mình trong quá trình cá nhân tôi thực hiện luận văn.

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Sau lũ lịch sử năm 2000, thực hiện chủ trương của Chính phủ, khu vực ĐTM bắt đầu tư

xây dựng các cụm, tuyến dân cư (C-TDC) vượt lũ tại các Mộc Hóa, Tân Thạnh, Thạnh

Hóa, Thủ Thừa và thị xã Kiến Tường. Đáp ứng nhu cầu san lắp mặt bằng cụm, tuyến

dân cư nên nhu cầu vật liệu xây dựng và đất san lấp là rất lớn.

Thực hiện phương pháp luận, từ kết quả chương trình quan trắc chất lượng nước mặt tại

các hầm đất vùng ĐTM thuộc tỉnh Long An, kết hợp với điều tra,và đối chiếu các phân

tích trước đây, khảo sát các vấn đề liên quan. Từ kết quả điều tra thực trạng (về diện tích,

độ sâu, địa hình, điều kiện kinh tế xã hội tại khu vực nghiên cứu) tại khu vực ĐTM, Vĩnh

Hưng và thị xã Kiến Tường. Tiến hành đánh giá chất lượng nước trong các hầm đất;

đánh giá công tác quản lý hoạt động khai thác khoáng sản đất; đồng thời xác định các

nguyên nhân dẫn đến việc tồn tại của các hầm đất.

Đến thời điểm hiện nay, hầu hết hầm đất tại các huyện vùng Đồng Tháp Mười vẫn chưa

thực hiện hoàn chỉnh các biện pháp cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác, các hoạt

động sau khai thác tập trung vào việc bảo đảm an toàn xung quanh khu vực hầm đất, có

nơi cắm biển báo nhưng không kiên cố, dễ ngã đổ, có nơi có trồng cây xanh nhưng không

có hàng rào,...Trước những tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng hầm đất hiện nay, học

viên đề xuất các giải pháp quản lý bảo vệ môi trường và khai thác hiệu quả các hầm đất

sau khai thác.

iii

ABSTRACT

After the historic flood in 2000, following the Government's policy, the EIA area began

to invest in building clusters and residential lines to overcome floods in Moc Hoa, Tan

Thanh, Thanh Hoa, Thu Thua and Kien Tuong town. Meeting the demand for ground

leveling of clusters and residential lines, the demand for construction materials and land

for leveling is very large.

Implement the methodology, from the results of the surface water quality monitoring

program in the underground tunnels in the ĐTM area in Long An province, combined

with the investigation, and comparison of previous analysis, survey related issues. From

the survey results on the actual situation (in terms of area, depth, topography, socio￾economic conditions in the study area) in ĐTM area, Vinh Hung and Kien Tuong town.

Conduct water quality assessment in earth tunnels; assessment of the management of

land mineral exploitation activities; at the same time determine the causes leading to the

existence of the underground tunnels.

Up to now, most of the underground tunnels in the districts of Dong Thap Muoi have not

yet completely implemented measures to improve and restore the environment after

mining, post-mining activities focus on ensuring safety. It is completely around the

underground area, there are places to put signs but not solid, easy to fall, there are places

where trees are planted but there is no fence,... Before the shortcomings in the current

management and use of underground tunnels, participants proposed solutions to manage

and protect the environment and effectively exploit the mines after mining.

iv

LỜI CAM ĐOAN

Học viên xin cam đoan đề cương luận văn là sản phẩm nghiên cứu, tìm hiểu của riêng

cá nhân học viên. Trong toàn bộ nội dung của luận văn, những điều được trình bày là

của cá nhân học viên và được tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu, có nguồn gốc rõ ràng và

theo đúng quy định. Các tài liệu, số liệu được trích dẫn được chú thích rõ ràng, đáng tin

cậy, các tài liệu tham khảo được trích dẫn theo đúng quy định của mẫu từ Viện Đào tạo

quốc tế và Sau đại học Trường ĐH Công Nghiệp TP.HCM.

Học viên cam đoan không đạo văn dưới bất kỳ hình thức nào, kết quả trình bày trong

luận văn là trung thực và học viên hoàn toàn chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung nghiên

cứu.

Học viên

Nguyễn Đăng Khoa

v

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................i

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ................................................................................ii

ABSTRACT..................................................................................................................iii

LỜI CAM ĐOAN .........................................................................................................iv

MỤC LỤC...................................................................................................................... v

DANH MỤC HÌNH ẢNH ............................................................................................ix

DANH MỤC BẢNG BIỂU ..........................................................................................xi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................................xii

MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 1

1. Đặt vấn đề ....................................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu.....................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................................3

3.1 Đối tượng nghiên cứu .............................................................................................. 3

3.2 Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................. 3

4. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn của đề tài.........................................................................3

4.1 Ý nghĩa khoa học ..................................................................................................... 3

4.2 Ý nghĩa thực tiễn...................................................................................................... 4

vi

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU...................................... 5

1.1Cơ sở lý thuyết

..........................................................................................................................................5

1.1.1 Hầm đất ................................................................................................................. 5

1.1.2 Khai thác xanh (green mining).............................................................................. 5

1.1.3 Các biện pháp quản lý hầm đất ............................................................................. 6

1.2. Một số công trình nghiên cứu về cải tạo và phục hồi môi trường ..........................11

1.2.1 Nghiên cứu ngoài nước ....................................................................................... 11

1.2.2 Nghiên cứu trong nước ....................................................................................... 14

1.3 Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu .............................................................................18

1.3.1 Điều kiện tự nhiên vùng ĐTM............................................................................ 18

1.3.2 Kinh tế - xã hội.................................................................................................... 22

CHƯƠNG 2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN.................................. 23

2.1 Nội dung nghiên cứu................................................................................................23

2.1.1 Điều tra hiện trạng khai thác và sử dụng các hầm đất, các nguồn gây ô nhiễm hầm

đất thuộc vùng Đồng Tháp Mười thuộc tỉnh Long An. ............................................... 23

2.1.2 Đánh giá chất lượng môi trường nước tại các hầm đất đã khai thác .................. 23

2.1.3 Đánh giá các tồn tại trong công tác quản lý và sử dụng các hầm đất sau khai thác.

...................................................................................................................................... 23

2.1.4 Đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả và bên vững các hầm đất sau khai thác.24