Đánh giá hiện trạng ô nhiễm và đề xuất qui trình phù hợp để xử lý chất thải chăn nuôi heo tại huyện Lộc Ninh, Tỉnh Bình Phước :Luận văn Thạc sĩ - Chuyên ngành : Quản lý Tài nguyên và Môi trường

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN BÁ NHÂN

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG Ô NHIỄM VÀ ĐỀ

XUẤT QUY TRÌNH PHÙ HỢP ĐỂ XỬ LÝ CHẤT

THẢI CHĂN NUÔI HEO TẠI HUYỆN LỘC

NINH, TỈNH BÌNH PHƢỚC

Chuyên ngành: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí

Minh.

Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Bùi Xuân An

Cán bộ phản iện 1 : PGS TS Trư ng Thanh Cảnh.....................................................

Cán bộ phản iện 2 : TS L Ho ng nh ......................................................................

Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại Hội đồng chấm ảo vệ Luận văn thạc sĩ Trường

Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ng y 03 tháng 07 năm 2019

Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm:

1 PGS TS Đinh Đại Gái ....................................- Chủ tịch Hội đồng

2 PGS TS Trư ng Thanh Cảnh .........................- Phản biện 1

3. TS. Lê Hoàng Anh ..........................................- Phản biện 2

4 TS Thái Vũ Bình ............................................- Ủy viên

5. TS. Nguyễn Thanh Bình .................................- Thư ký

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG VIỆN TRƢỞNG VIỆN KHCN&QLMT

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học viên: Nguyễn Bá Nhân MSHV: 16000641

Ng y, tháng, năm sinh: 08/03/1985 N i sinh: Bình Dư ng

Chuyên ngành: Quản lý T i nguy n v Môi trường Mã số: 60.85.01.01

I. TÊN ĐỀ TÀI: “Đánh giá hiện trạng ô nhiễm v đề xuất quy trình phù hợp để xử

lý chất thải chăn nuôi heo tại huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.”

II. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

1. Điều tra thu thập số liệu về tình hình chăn nuôi v công tác quản lý chất thả chăn

nuôi heo tại địa bàn nghiên cứu.

2. Đánh giá về hiện trạng ô nhiễm do chăn nuôi heo tại địa bàn nghiên cứu.

3. Lựa chọn quy trình phù hợp để quản lý và xử lý chất thải chăn nuôi heo tại địa

bàn nghiên cứu.

4. Áp dụng và nhân rộng quy trình.

III. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ:

Theo Quyết định số 2053/QĐ-ĐHCN, ng y 02 tháng 10 năm 2018 của Hiệu trưởng

trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh.

IV. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: Ng y 02 tháng 04 năm 2019

V. NGƢỜI HƢỚNG DẪN: PGS.TS. Bùi Xuân An

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 19 tháng 03 năm 2019

NGƢỜI HƢỚNG DẪN CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

VIỆN TRƢỞNG

i

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin trân trọng bày tỏ lòng biết n sâu sắc đến PGS. TS. Bùi Xuân An về sự

chỉ dẫn tận tình trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn n y

Xin chân thành cảm n các thầy cô giáo giảng dạy tại Trường Đại học Công nghiệp

thành phố Hồ Chí Minh đã nhiệt tình truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm trong

suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành chư ng trình cao học và thực hiện

luận văn tốt nghiệp.

Xin cảm n các ạn học vi n đã chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm v giúp đỡ hết mình

trong quá trình cá nhân tác giả thực hiện luận văn

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Đề t i luận văn “ Đánh giá hiện trạng ô nhiễm v đề xuất quy trình phù hợp để xử lý

chất thải chăn nuôi heo tại huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước” được tiến h nh khảo

sát tại một số c sở chăn nuôi tr n địa n huyện Lộc Ninh với mục ti u đánh giá v

đề xuất các iện pháp xử lý nước thải phù hợp cho các hộ dân v các trang trại chăn

heo công nghiệp nhằm ảo vệ môi trường v góp phần phát triển ng nh chăn nuôi

theo hướng ền vững Các phư ng pháp được thực hiện trong đề t i l phư ng pháp

thừa kế, phư ng pháp khảo sát điều tra thu thập, tổng hợp số liệu, phư ng pháp xử

lý số liệu, phư ng pháp so sánh v đánh giá

Các kết quả đạt được trong thời gian nghi n cứu:

- Kết quả về tình hình chăn nuôi heo ở huyện Lộc Ninh: sự phân ố, quy mô, số

lượng v thời gian chăn nuôi

- Hiện trạng quản lý chất thải chăn nuôi heo

- Đánh giá về hiện trạng ô nhiễm do chăn nuôi heo tr n địa n nghi n cứu

- Đánh giá hiệu quả xử lý nước thải của từng quy trình, lựa chọn v đề xuất quy

trình phù hợp giúp l m giảm vấn đề ô nhiễm môi trường, nhằm phát triển kinh tế xã

hội huyện Lộc Ninh một cách ền vững

- Đề xuất áp dụng v nhân rộng quy trình

v

ABSTRACT

Thesis topic “ Evaluation and selection of appropriate procedures for treatment of pig

waste water in Loc Ninh district ” was conducted at some livestock farms in Loc Ninh

district with the objective of evaluating and propose appropriate waste water treatment

solutions for households and industrial pig farms to protect the environment and

contribute to sustainable livestock development. Methods implemented in the subject

are inheritance methods; methods of survey, investigation, data collection and

synthesis; Data processing methods; comparison and evaluation methods.The subject

has three main contents: Overview of materials, content and methods of research,

results of research and discussion.

Results obtained during the study period:

- Results of pig production in Loc Ninh district: distribution, size, quantity and

duration of husbandry

- Current status of pig waste management

- Assessment on the current status of pollution caused by pig raising in the study area

- Evaluate the waste water treatment efficiency of each process, select and propose

appropriate procedures to reduce environmental pollution and sustain socio-economic

development in Loc Ninh district.

- Proposed application and replication of the process

vi

LỜI CAM ĐOAN

Học vi n xin cam đoan kết quả đạt được trong luận văn l sản phẩm nghiên cứu, tìm

hiểu của riêng cá nhân học viên. Trong toàn bộ nội dung của luận văn, những điều

được trình bày là của cá nhân học vi n v được tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu, có

nguồn gốc rõ r ng v theo đúng quy định.Các tài liệu, số liệu được trích dẫn được chú

thích rõ r ng, đáng tin cậy. Kết quả trình bày trong luận văn l trung thực và hoàn toàn

chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung nghiên cứu.

Học viên

Nguyễn Bá Nhân

vii

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH ẢNH ...................................................................................... x

DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. xi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................ xii

MỞ ĐẦU................................................................................................................ 1

1. Giới thiệu ................................................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ...............................................................................................................2

3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................2

3 1 Đối tượng nghi n cứu ...........................................................................................................2

3 2 Phạm vi nghi n cứu ..............................................................................................................2

4. Cách tiếp cận v phư ng pháp nghi n cứu .............................................................................2

5 Ý nghĩa khoa học v ý nghĩa thực tiễn ...................................................................................3

5 1 Ý nghĩa khoa học ..................................................................................................................3

5.2 Ý nghĩa thực tiễn...................................................................................................................3

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...................................... 4

1.1 Chất thải chăn nuôi ...............................................................................................................4

1 1 1 Khái niệm chất thải chăn nuôi ...........................................................................................4

1 1 2 Nguồn gốc chất thải chăn nuôi ..........................................................................................4

1 1 3 Th nh phần chất thải chăn nuôi .........................................................................................4

1 1 4 Khối lượng chất thải chăn nuôi..........................................................................................7

1.2 Ô nhiễm môi trường do chất thải chăn nuôi .........................................................................7

1.2.1 Ô nhiễm môi trường nước..................................................................................................8

1.2.2 Ô nhiễm môi trường không khí .........................................................................................8

1 2 3 Ô nhiễm môi trường đất.....................................................................................................9

1.3 Quản lý chất thải chăn nuôi ................................................................................................10

1.3.1 Thu gom...........................................................................................................................11

1.3.2 Lưu trữ .............................................................................................................................11

viii

1.3.3 Vận chuyển chất thải chăn nuôi.......................................................................................12

1.4 Nguyên lý chung và một số quy trình để xử lý chất thải chăn nuôi ...................................12

1 4 1 Nguy n lý chung để xử lý chất thải chăn nuôi ................................................................12

1 4 2 Quy trình xử lý chất thải chăn nuôi tham khảo................................................................19

1.5 Tình hình nghiên cứu xử lý nước thải chăn nuôi................................................................20

1 5 1 Tình hình nghi n cứu xử lý nước thải chăn nuôi ngo i nước ..........................................20

1 5 2 Tình hình nghi n cứu xử lý nước thải chăn nuôi tại Việt Nam .......................................23

1.6 Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu........................................................................................26

1 6 1 Điều kiện tự nhi n............................................................................................................26

1 6 2 Tình hình chăn nuôi của huyện Lộc Ninh........................................................................36

CHƯƠNG 2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................38

2.1 Nội dung nghiên cứu...........................................................................................................38

2 2 Phư ng pháp nghi n cứu ....................................................................................................39

2 2 1 Phư ng pháp kế thừa .......................................................................................................39

2 2 2 Phư ng pháp điều tra ằng phiếu hỏi ..............................................................................39

2 2 3 Phư ng pháp xử lý số liệu ...............................................................................................41

2.2.4 Phư ng pháp so sánh v đánh giá....................................................................................41

2 2 5 Phư ng pháp sử dụng GPS ..............................................................................................42

CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................43

3 1 Tình hình chăn nuôi của huyện Lộc Ninh...........................................................................43

3 1 1 Quy mô chăn nuôi...........................................................................................................43

3 1 2 Thời gian chăn nuôi .........................................................................................................43

3 1 3 Quy hoạch phát triển chăn nuôi .......................................................................................44

3.1.4 Hiện trạng hệ thống chuồng trại ......................................................................................46

3.2 Công tác quản lý chất thải chăn nuôi heo tại địa bàn nghiên cứu.......................................49

3 2 1 Phư ng thức vệ sinh chuồng nuôi heo.............................................................................49

3 2 2 Hệ thống lưu trữ chất thải ................................................................................................52

3 2 3 Kết quả đánh giá về hiện trạng ô nhiễm do chăn nuôi tr n địa n.................................56

ix

3.3 Kết quả khảo sát, đánh giá về xử lý nước thải tại huyện Lộc Ninh....................................66

3 3 1 Quy mô nhỏ theo hộ gia đình...........................................................................................66

3 3 2 Quy mô chăn nuôi trung ình ..........................................................................................67

3 3 3 Quy mô lớn trang trại tập trung .......................................................................................71

3 4 Đề xuất công nghệ điển hình xử lý nước thải tại địa bàn nghiên cứu.................................74

3 4 1 Quy mô nhỏ theo hộ gia đình...........................................................................................74

3 4 2 Quy mô chăn nuôi trung ình ..........................................................................................75

3 4 3 Quy mô lớn trang trại tập trung .......................................................................................76

3.5 Giải pháp áp dụng và nhân rộng các mô hình.....................................................................81

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................85

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................87

PHỤ LỤC..............................................................................................................90

LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN .....................................................101

x

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1 1 S đồ công nghệ xử lý nước thải ......................................................... 19

Hình 1.2 Số lượng đ n heo chăn nuôi qua các năm của huyện Lộc Ninh.......... 36

Hình 3.1 S đồ tỷ lệ thời gian nuôi heo các hộ.................................................. 44

Hình 3.2 Phư ng thức vệ sinh chuồng nuôi (rửa chuồng).................................. 50

Hình 3.3 Phư ng thức vệ sinh chuồng nuôi (dọn phân).................................... 51

Hình 3.4 Cấu tạo bể chứa chất thải (%).............................................................. 53

Hình 3.5 Chuồng chăn nuôi cho quy mô hộ gia đình ......................................... 54

Hình 3.6 Chuồng trại chăn nuôi quy mô trung bình ........................................... 54

Hình 3.7 Hầm biogas của quy mô chăn nuôi hộ gia đình................................... 55

Hình 3.8 Hầm biogas quy mô vừa và lớn ........................................................... 55

Hình 3.9 Kết quả phân tích chỉ tiêu pH............................................................... 59

Hình 3.10 Kết quả phân tích chỉ tiêu TSS........................................................... 59

Hình 3.11 Kết quả phân tích chỉ tiêu COD......................................................... 60

Hình 3.12 Kết quả phân tích chỉ tiêu BOD5....................................................... 61

Hình 3.13 Kết quả phân tích chỉ tiêu Tổng N..................................................... 61

Hình 3.14 Kết quả phân tích chỉ tiêu Tổng Coliform ......................................... 62

Hình 3.15 Hiện trạng xử lý nước thải (%) ......................................................... 64

Hình 3.16 Hiện trạng xử lý phân (%).................................................................. 65

Hình 3.17 S đồ công nghệ xử lý nước thải quy mô chăn nuôi trung ình....... 69

Hình 3.18 S đồ công nghệ xử lý nước thải quy mô lớn trang trại tập trung.... 72

Hình 3 19 S đồ công nghệ xử lý nước thải cho quy mô lớn trang trại tập trung77