Đánh giá hiện trạng nước suối khu vực tỉnh Hà Giang và đề xuất giải pháp xử lý

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HÀ NHÂN TÙNG

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG NƯỚC SUỐI KHU VỰC

TỈNH HÀ GIANG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP XỬ LÝ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Thái Nguyên - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HÀ NHÂN TÙNG

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG NƯỚC SUỐI KHU VỰC

TỈNH HÀ GIANG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP XỬ LÝ

Ngành: Khoa học môi trường

Mã số: 8 44 03 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Người hướng dẫn khoa học : PGS.TS Đỗ Thị Lan

Thái Nguyên - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,

kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ

công trình nào khác. Tôi xin cam đoan các thông tin trích trong luận văn đều đã

được ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, em đã nhận được sự giúp đỡ

tạo điều kiện thuận lợi nhất, những ý kiến đóng góp và những lời chỉ bảo quý báu

của tập thể và cá nhân trong và ngoài trường đại học Nông Lâm Thái Nguyên.

Lời đầu tiên em xin chân thành cảm ơn sâu sắc PGS.TS Đỗ Thị Lan là

người trực tiếp hướng dẫn và giúp em trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài và

hoàn thành luận văn.

Em xin cảm ơn sự góp ý chân thành của các Thầy, Cô giáo Khoa Môi trường,

Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã tạo điều kiện cho em thực hiện luận văn.

Em xin được bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc tới sự giúp đỡ tận

tình, quý báu đó!

Một lần nữa em xin trân trọng cảm ơn!

Thái nguyên, ngày tháng năm 2018

Học viên

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... ii

MỤC LỤC............................................................................................................... iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIỆT TẮT ......................................................................... v

DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... vi

DANH MỤC CÁC HÌNH...................................................................................... vii

MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................... 1

2. Mục tiêu của đề tài........................................................................................... 2

3. Ý nghĩa và tính mới của luận án. ..................................................................... 2

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU ................................... 4

1.1. Cơ sở lý luận khoa học và pháp lý của đề tài ............................................... 4

1.1.1. Cơ sở lý luận khoa học của đề tài.......................................................... 4

1.1.2. Cơ sở pháp lý của đề tài ........................................................................ 6

1.2.Tổng quan về nước mặt ................................................................................. 7

1.2.1. Tổng quan về nước mặt Việt Nam ........................................................ 7

1.2.1.Trữ lượng nước mặt................................................................................ 9

1.2.2. Chất lượng nước mặt ........................................................................... 10

1.2.3. Các tác nhân gây ô nhiễm nước mặt.................................................... 10

1.3. Tổng quan về nước mặt tỉnh Hà Giang....................................................... 13

1.3.1. Tài nguyên nước mặt lục địa ............................................................... 13

1.3.2. Các nguồn gây ô nhiễm nước mặt tại Hà Giang ................................. 15

1.4. Các biện pháp kiểm soát ô nhiễm ô nhiễm nước mặt tỉnh Hà Giang ......... 27

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...37

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 37

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................... 37

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 37

iv

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................... 37

2.2.1. Đánh giá chất lượng môi trường nước suối khu vực Hà Giang qua kết

quả quan trắc phân tích.................................................................................. 37

2.2.2. Đánh giá chất lượng suối tại khu vực tỉnh Hà Giang thông qua điều tra

phỏng vấn người dân ..................................................................................... 37

2.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nước suối, sông tại khu vực

tỉnh Hà Giang ............................................................................................... 37

2.2.4. Các giải pháp bảo vệ môi trường nước suối tại khu vực Hà Giang từ

việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng ............................................................. 37

2.3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 37

2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu số liệu thứ cấp ..................................... 37

2.3.2. Phương pháp thu thập tài liệu số liệu sơ cấp....................................... 38

2.3.2. Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu................................................... 40

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................... 42

3.1. Đánh giá chất lượng nước suối tại khu vực tỉnh Hà Giang ........................ 42

3.1.1. Đánh giá chất lượng nước suối Tà Vải tỉnh Hà Giang ........................ 42

3.1.2. Đánh giá chất lượng suối Đỏ tỉnh Hà Giang........................................50

3.1.3. Đánh giá chất lượng nước suối Sảo tại Hà Giang ............................... 56

3.2. Chất lượng nước suối thông qua ý kiến đánh giá của người dân tại khu vực

tỉnh Hà Giang..................................................................................................... 61

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường nước suối khu vực tỉnh Hà Giang .64

3.4. Các giải pháp bảo vệ môi trường nước suối dựa vào các yếu tố ảnh hưởng

tại khu vực tỉnh Hà Giang.................................................................................. 63

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 70

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 74

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIỆT TẮT

BOD : Nhu cầu oxi sinh hóa

BTNMT : Bộ Tài nguyên và Môi trường

BYT : Bộ Y tế

COD : Nhu cầu oxi hóa học

MTV : Một thành viên

NSNN : Ngân sách Nhà nước

QCVN : Quy chuẩn Việt Nam

TBNN : Trung bình nhiều năm

TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

TSS : Tổng chất rắn lơ lửng

KLN: Kim loại nặng

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Tổng dân số trong tỉnh qua các năm....................................................... 15

Bảng 1.2. Kết quả quan trắc mẫu nước thải sinh hoạt tại một số cống thải............ 16

Bảng 1.3. Kết quả quan trắc mẫu nước thải một số mỏ khoáng sản....................... 17

Bảng 1.4. Kết quả quan trắc mẫu nước thải bệnh viện đa khoa tỉnh ...................... 18

Bảng 1.5. Bảng dự báo chất thải chăn nuôi năm 2017 tại Hà Giang ...................... 19

Bảng 1.6. Kết quả quan trắc mẫu nước thải bãi rác tỉnh Hà Giang ........................ 21

Bảng 1.7. Lượng chất thải rắn cơ sở y tế các cấp trên địa bàn tỉnh Hà Giang................ 22

Bảng 1.8. Kết quả quan trắc TSS một số điểm trên lưu vực sông Gâm ................. 27

Bảng 1.8. Bảng diện tích, dân số và mật độ dân số năm 2015 phân theo

huyện/thành phố thuộc tỉnh.................................................................... 33

Bảng 3.1. Bảng kết quả phân tích mẫu nước suối Tả Vải mùa khô – Tháng

03/2017 .................................................................................................. 42

Bảng 3.2. Bảng kết quả phân tích mẫu nước suối Tả Vải mùa mưa – Tháng

07/2017 .................................................................................................. 43

Bảng 3.2. Bảng kết quả phân tích mẫu nước suối Tả Vải mùa mưa – Tháng

07/2017 .................................................................................................. 44

Bảng 3.3. Kết quả quan trắc mẫu nước suối Đỏ mùa khô: Tháng 3/2018.............. 51

Bảng 3.4. Chất lượng nước suối Đỏ mùa mưa: Tháng 7/2018 ............................... 52

Bảng 3.5. Chất lượng nước suối Sảo mùa khô: Tháng 3/2018 ............................... 56

Bảng 3.6. Chất lượng nước suối Sảo mùa mưa: tháng 7/2018 ............................... 57

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Diễn biến TSS tại một số vị trí trên sông Lô .......................................... 24

Hình 1.2. Diễn biến Zn tại một số vị trí trên sông Lô............................................. 24

Hình 1.3. Diễn biến Fe tại một số vị trí trên sông Lô ............................................. 25

Hình 1.4. Diễn biến Coliform tại một số vị trí trên sông Lô................................... 25

Hình 1.5. Diễn biến TSS tại một số vị trí trên lưu vực sông Gâm.......................... 27

Hình 3.1. Nồng độ BOD & COD vào mùa khô ...................................................... 46

Hình 3.2. Nồng độ TSS vào mùa khô ..................................................................... 46

Hình 3.3. Nồng độ Coliforms trong nước suối vào mùa khô (MPN/ 100ml)......... 47

Hình 3.3. Nồng độ BOD & COD vào mùa mưa ..................................................... 48

Hình 3.4. Nồng độ TSS vào mùa mưa .................................................................... 49

Hình 3.5. Nồng độ Coliforms trong nước suối vào mùa mưa (MPN/ 100ml)........ 50

Hình 3.6 Diễn biến BOD5 tại một số điểm trên suối Đỏ......................................... 53

Hình 3.7. Diễn biến COD tại một số điểm suối Đỏ ................................................ 54

Hình 3.8. Diễn biến hàm lượng Coliforms tại một số điểm suối Đỏ\..................... 54

Hình 3.9. Diễn biến hàm lượng TSS tại một số điểm suối Đỏ ............................... 55

Hình 3.10. Hàm lượng KLN tại một số điểm trên suối Đỏ mùa khô...................... 55

Hình 3.11. Diễn biến ô nhiễm KLN tại một số điểm trên suối Đỏ vào mùa mưa.......... 56

Hình 3.12.Diễn biến BOD5 tại một số điểm trên suối Sảo...................................... 58

Hình 3.13. Diễn biến COD tại một số điểm trên suối Sảo...................................... 59

Hình 3.14. Diễn biến hàm lượng Coliforms tại một số điểm trên suối Sảo............ 59

Hình 3.15. Diễn biến TSS tại một số điểm trên suối Sảo ....................................... 60

Hình 3.16. Hàm lượng KLN tại một số điểm trên suối Sảo vào mùa khô.............. 60

Hình 3.17. Hàm lượng KLN vào mùa mưa tại một số điểm suối Sảo .................... 61

Hình 3.18. Đánh giá cảm quan của người dân về màu của nước suối.................... 61

Hình 3.19. Đánh giá cảm quan của người dân về mùi của nước suối..................... 62

Hình 3.20. Chất lượng nước suối thông qua ý kiến người dân............................... 62

Hình 3.21. Nguyên nhân ô nhiêm nước suối Tà Vải thông qua ý kiến người dân......... 63