Đánh giá hiện trạng môi trường và đề xuất một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong các hoạt động phát triển kinh tế, thương mại, du lịch tại huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐỖ XUÂN HẢI

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG

VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU

Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TRONG CÁC HOẠT ĐỘNG

PHÁT TRIỂN KINH TẾ - THƯƠNG MẠI – DU LỊCH

TẠI HUYỆN VÂN ĐỒN, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Thái Nguyên – 2016

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐỖ XUÂN HẢI

ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỀ

XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU Ô NHIỄM

MÔI TRƯỜNG TRONG CÁC HOẠT ĐỘNG PHÁT

TRIỂN KINH TẾ -THƯƠNG MẠI – DU LỊCH TẠI

HUYỆN VÂN ĐỒN, TỈNH QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Khoa học môi trường

Mã số ngành: 60 44 03 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đỗ Thị Lan

Thái Nguyên - 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu kết

quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong

bất kỳ một công trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho luận văn này đã được cảm ơn,

các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ dõ nguồn gốc./.

Tác giả luận văn

ĐỖ XUÂN HẢI

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ

tạo điều kiện thuận lợi nhất, những ý kiến đóng góp và những lời chỉ bảo quý báu

của tập thể và cá nhân trong và ngoài trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Đầu

tiên tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc PGS. TS. Đỗ Thị Lan là người trực tiếp và

giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài và hoàn thành luận văn. Tôi xin

trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Uỷ ban nhân dân huyện Vân Đồn và các

cơ quan ban ngành khác có liên quan tạo điều kiện cho tôi thu thập số liệu, những

thông tin cần thiết để thực hiện luận văn này.

Tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc tới sự giúp đỡ tận

tình và quý báu đó!

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

ĐỖ XUÂN HẢI

iii

MỤC LỤC

Trang

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC.................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG................................................................................................ vii

DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. ix

MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................................... 1

2. Mục tiêu của đề tài ................................................................................................. 2

3. Ý nghĩa của đề tài................................................................................................... 2

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU................................................................. 3

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài ................................................................................... 3

1.1.1. Khái niệm về ô nhiễm môi trường .................................................................. 3

1.1.2. Nguồn gây ô nhiễm môi trường ....................................................................... 3

1.1.3.Phân loại ô nhiễm.............................................................................................. 4

1.1.4. Những loại ô nhiễm môi trường chính............................................................. 5

1.1.5. Những tác động từ các hoạt động phát triển: Kinh tế-Thương mại-Du lịch đến

môi trường.................................................................................................................. 6

1.2 Cơ sở pháp lý ....................................................................................................... 7

1.2.1 Căn cứ pháp lý................................................................................................... 7

1.2.2 Căn cứ kỹ thuật................................................................................................ 11

1.3 Thực trạng và giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường trên Thế giới và ở Việt

Nam.......................................................................................................................... 12

1.3.1 Thực trạng và giải pháp giảm thiểu ô nhiễm trên Thế giới............................. 12

1.3.2. Thực trạng và giải pháp giảm thiểu ô nhiễm ở Việt Nam.............................. 13

1.4. Điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế xã hội của huyện Vân Đồn .................... 15

1.4.1. Điều kiện tự nhiên .......................................................................................... 15

1.4.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện.............................................................. 19

iv

CHƯƠNG 2 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

.................................................................................................................................. 24

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................... 24

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài .................................................................... 24

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................ 24

2.1.3. Địa điểm nghiên cứu ...................................................................................... 24

2.2. Nội dung nghiên cứu......................................................................................... 24

2.2.1. Đánh giá hiện trạng môi trường trong quá trình phát triển Kinh tế - Thương

mai – Du lịch tại huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh:................................................... 24

2.2.2. Phân tích những thuận lợi khó khăn, ý kiến của người dân về hiện trạng môi

trường và lĩnh vực quản lý môi trường. ................................................................... 24

2.2.3. Đề xuất một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường phát sinh trong quá

trình phát triển Kinh tế - Thương mai – Du lịch tại địa phương.............................. 24

2.3.Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 25

2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu, thông tin thứ cấp............................... 25

2.3.2. Phương pháp điều tra khảo sát thực địa ......................................................... 25

2.3.3. Phương pháp phân tích trong phòng thí nghiệm............................................ 27

2.3.4. Phương pháp so sánh dựa trên số liệu thu thập được..................................... 28

2.3.5. Phương pháp điều tra phỏng vấn.................................................................... 29

2.3.6. Phương pháp xử lý số liệu.............................................................................. 29

2.3.7. Phương pháp tham vấn cộng đồng................................................................. 29

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN............................. 30

3.1. Hiện trạng môi trường huyện Vân Đồn trong quá trình phát triển Kinh tế￾Thương mại – Du lịch. ............................................................................................. 30

3.1.1. Hiện trạng môi trường thành phần ................................................................. 30

3.1.2. Hiện trạng môi trường các khu vực trọng điểm............................................. 51

3.2. Phân tích những thuận lợi khó khăn về quản lý môi trường trong quá trình phát

triển Kinh tế-Thương mai-Du lịch.Ý kiến người dân đánh giá quá trình phát triển đã

ảnh hưởng đến môi trường huyện Vân Đồn............................................................. 61

3.2.1. Thuận lợi và khó khăn về quản lý môi trường.............................................. 61

v

3.2.2 Ý kiến của người dân về hiện trạng môi trường và lĩnh vực quản lý môi

trường. ...................................................................................................................... 62

3.2.3.Những vấn đề tồn tại và bức xúc về môi trường hiện nay của huyện Vân Đồn

Trong quá trình phát triển kinh tế thương mại và du lịch tại huyện vân Đồn có thể

nảy sinh một số vấn đề môi trường sau:.................................................................. 67

3.3. Đề xuất một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường phát sinh trong quá

trình phát triển Kinh tế - Thương mai – Du lịch tại địa phương.............................. 68

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................... Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 7980

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Viết đầy đủ

BTNMT Bộ Tài nguyên và Môi trường

BVMT Bảo vệ môi trường

CKBVMT Cam kết bảo vệ môi trường

CP Chính phủ

CQK Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch

ĐMC Đánh giá môi trường chiến lược

ĐTM Đánh giá tác động môi trường

ĐDSH Đa dạng sinh học

GDP Chỉ số tăng trưởng kinh tế theo tổng thu nhập quốc nội

GT Giao thông

HDI Chỉ số phát triển nhân lực

KT-XH Kinh tế - xã hội

MT Môi trường

NĐ Nghị định

PSI Chỉ số tiêu chuẩn ô nhiễm

PTBV Phát triển bền vững

QLMT Quản lý môi trường

QCKT Quy chuẩn kỹ thuật

QCVN Quy chuẩn Việt Nam

QHSDĐ Quy hoạch sử dụng đất

QHKTXH Quy hoạch kinh tế xã hội

TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam

UNEP Chương trình Môi trường Liên hợp quốc

UBND Ủy ban nhân dân

VSTP Vệ sinh thực phẩm

WQI Chỉ số chất lượng nước

vii

DANH MỤC BẢNG

Trang

Bảng 1.1: Dân số Vân Đồn phân theo xã (giai đoạn 2011-2015)..................... 19

Bảng 1.2: Dân số và lao động Vân Đồn ........................................................... 20

Bảng 3.1: Kết quả phân tích hiện trạng môi trường nước mặt phục vụ cấp nước

sinh hoạt tại Hồ Mắt Rồng – Vân Đồn quý IV năm 2015. .............. 30

Bảng 3.2: Kết quả phân tích môi trường nước biển khu vực cảng Vân Đồn quý

I đến quý IV năm 2015 .................................................................... 32

Bảng 3.3 : Hiện trạng chất lượng môi trường nước biển khu vực Bãi dài quý I

đến quý IV năm 2015....................................................................... 33

Bảng 3.4: Hiện trạng chất lượng nước ngầm tại Điểm lộ 12 – Cái Rồng ....... 34

Bảng 3.5: Kết quả phân tích môi trường không khí khu vực huyện Vân Đồn

2015.................................................................................................. 36

Bảng 3.6: Hiện trạng chất lượng đất huyện Vân Đồn 2015............................ 38

Bảng 3.7: Tình hình khách du lịch giai đoạn 2010-2015 ................................. 39

Bảng 3.8: Dân số và lao động Vân Đồn ........................................................... 40

Bảng 3.9: Giá trị sản xuất và tăng trưởng ngành nông nghiệp......................... 43

Bảng 3.10: Tình hình chăn nuôi của huyện giai đoạn 2010-2015...................... 44

Bảng 3.11: Tình hình khai thác và nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2010-2015 ... 45

Bảng 3.12: Nguồn gốc phát sinh , thành phần và đặc điểm của chất thải rắn .... 47

Bảng 3.13: Thành phần và tỷ lệ % chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn huyện Vân

Đồn................................................................................................... 48

Bảng 3.14: Một số bãi rác tự phát huyện Vân Đồn ............................................ 50

Bảng 3.15: Hiện trạng môi trường nước mặt khu vực thị trấn Cái Rồng........... 51

Bảng 3.16: Kết quả phân tích hiên trạng môi trường khí thị trấn Cái Rồng ..... 52

Bảng 3.17: Hiện trạng chất lượng môi trường nước biển ven đảo xã Quan Lạn -

Minh Châu........................................................................................ 53

Bảng 3.18: Hiện trạng chất lượng môi trường nước mặt.................................... 54

Bảng 3.19: Số liệu phân tích hiện trạng môi trường nước ngầm tại các xã đảo

huyện Vân Đồn ................................................................................ 55

viii

Bảng 3.21: Hiện trạng chất lượng môi trường nước tại một số cảng huyện Vân

Đồn................................................................................................... 57

Bảng 3.22: Kết quả phân tích hiện trạng môi trường khí tại một số cảng biển,

bến tàu, thuyền huyện Vân Đồn....................................................... 57

Bảng 3.23: Kết quả phân tích hiện trạng môi trường một số mẫu nước khu vực

NTTS huyện Vân Đồn ..................................................................... 58

Bảng 3.24: Kết quả phân tích môi trường không khí khu vực nuôi sá sùng đảo

Quan Lạn.......................................................................................... 59

Bảng 3.25: Chất lượng nước biển ven đaỏ Quan Lạn 2015 .............................. 60

Bảng 3.26: Tổng hợp đánh giá của người dân về môi trường đất ...................... 63

Bảng 3.27: Tổng hợp đánh giá của người dân về môi trường nước................... 64

Bảng 3.28: Tổng hợp đánh giá của người dân về môi trường không khí........... 65

Bảng 3.29: Tổng hợp đánh giá của người dân về công tác quản lý môi trường. 66

Bảng 3.30: Quy hoạch Phát triển kinh tế xã hộ Vân Đồn đến 2020................... 68

Bảng 3. 31: Đề xuất mạng lưới quan trắc chất lượng không khí đến năm 2020. 68

Bảng 3.32: Đề xuất mạng lưới quan trắc chất lượng nước dưới đất đến năm 2020

.......................................................................................................... 69

Bảng 3. 33: Đề xuất mạng lưới quan trắc chất lượng nước biển ven bờ đến năm

2020.................................................................................................. 70