Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Đánh giá hiện trạng môi trường nước ven biển khu vực Bãi Cháy - Vịnh Hạ Long bằng mô hình DPSIR
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
ĐOÀN VĂN TIẾN
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC
VEN BIỂN KHU VỰC BÃI CHÁY - VỊNH HẠ LONG
BẰNG MÔ HÌNH DPSIR
Chuyên ngành : Khoa học môi trƣờng
Mã số : 6044 03 01
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC MÔI TRƢỜNG
Người hướng dẫn khoa học : TS. Hoàng Văn Hùng
TS. Lê Hùng Lĩnh
Thái Nguyên - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
ĐOÀN VĂN TIẾN
ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƢỜNG NƢỚC
VEN BIỂN KHU VỰC BÃI CHÁY - VỊNH HẠ LONG
BẰNG MÔ HÌNH DPSIR
Chuyên ngành : Khoa học môi trƣờng
Mã số : 6044 03 01
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC MÔI TRƢỜNG
Người hướng dẫn khoa học : TS. Hoàng Văn Hùng
TS. Lê Hùng Lĩnh
Thái Nguyên - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là kết quả nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
thu thập được có trong các tài liệu mà được sự cho phép công bố của các đơn
vị cung cấp thông tin. Các kết quả nghiên cứu nêu trong khoá luận là hoàn
toàn trung thực.
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 10 năm 2014
Học viên
Đoàn Văn Tiến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được khoá luận tốt nghiệp này, ngoài sự nỗ lực của bản
thân. Tôi còn nhận được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình của rất nhiều cá nhân
và tập thể, nhân dịp này tôi có lời cảm ơn sâu sắc đến mọi người.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Phòng đào tạo Sau đại học,
trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện cho tôi được
học tập và nghiên cứu khoá luận tốt nghiệp.
Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo Tài nguyên Môi trường đã giúp đỡ tôi.
Tôi xin cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Hoàng Văn Hùng, TS Lê Hùng Lĩnh đã
tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin cám ơn tới các anh chị tại Trung tâm Quan trắc và Phân
tích môi trường tỉnh Quảng Ninh đã giúp đỡ tôi trong thời gian tôi nghiên cứu
đề tài tốt nghiệp ở đây.
Tôi cũng xin gửi lời cám ơn đến gia đình, bạn bè và những người thân
đã động viên, khích lệ tôi trong quá trình thực tập, để tôi hoàn thành tốt
khoá luận tốt nghiệp này.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 20 tháng 10 năm 2014
Học viên
Đoàn Văn Tiến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN.................................................................................................. ii
MỤC LỤC....................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................... vi
DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................ vii
DANH MỤC CÁC HÌNH............................................................................ viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề................................................................................................. 1
2. Mục tiêu tổng quát của đề tài ................................................................... 2
3. Mục tiêu cụ thể của đề tài......................................................................... 2
4. Yêu cầu của đề tài..................................................................................... 2
Chƣơng 1:TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................. 3
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài...................................................................... 3
1.1.1. Một số khái niệm về môi trường ................................................................ 3
1.1.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng nước biển ven bờ ................................. 4
1.1.3 Khái niệm về mô hình DPSIR.................................................................... 8
1.2. Tổng quan về ứng dụng mô hình DPSIR trên thế giới và Việt Nam.... 8
1.2.1. Quá trình hình thành mô hình DPSIR........................................................ 8
1.2.2. Ứng dụng mô hình DPSIR trên thế giới ..................................................11
1.2.3. Ứng dụng mô hình DPSIR tại Việt Nam.................................................13
1.3. Một số nghiên cứu về môi trường nước ven biển vịnh Hạ Long........ 17
Chƣơng 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..21
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................... 21
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ....................................................... 21
2.3. Nội dung nghiên cứu ........................................................................... 21
2.3.1. Đánh giá đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội khu vực ven biển Bãi Cháy
-vịnh Hạ Long......................................................................................................21
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
iv
2.3.2. Xác định chỉ thị môi trường cho khu vực Bãi Cháy - vịnh Hạ Long
theo mô hình DPSIR............................................................................................21
2.3.3. Đánh giá hiện trạng môi trường nước ven biển khu vực Bãi Cháy -
Vịnh Hạ Long bằng mô hình DPSIR.................................................................21
2.3.4. Xác định nguyên nhân chủ yếu gây ảnh hưởng tới môi trường nước
biển ven bờ khu vực Bãi Cháy - Vịnh Hạ Long................................................22
2.3.5. Đề xuất một số giải pháp cho công tác quản lý và khắc phục hiện
trạng ô nhiễm môi trường cho khu vực ven biển Bãi Cháy - vịnh Hạ Long ...22
2.4 .Phương pháp nghiên cứu..................................................................... 22
2.4.1. Phương pháp thu thập, phân tích và tổng hợp tài liệu thứ cấp................22
2.4.2. Phương pháp xác định chỉ thị môi trường theo mô hình DPSIR...........22
2.4.3. Phương pháp lấy mẫu và bảo quản mẫu..................................................23
2.4.4. Phương pháp phân tích..............................................................................24
2.4.5. Phương pháp phỏng vấn người dân về hiện trạng môi trường nước .....24
2.4.6. Phương pháp xử lý số liệu.........................................................................25
2.4.7.Phương pháp tổng hợp so sánh, đối chiếu với QCVN 10:2008
BTN&MT ............................................................................................................25
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................ 27
3.1. Đánh giá đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội khu vực ven biển Bãi
Cháy - vịnh Hạ Long.................................................................................. 27
3.1.1. Đánh giá đặc điểm tự nhiên khu vực ven biển Bãi Cháy - vịnh Hạ
Long......................................................................................................................27
3.1.2. Đánh giá đặc điểm kinh tế xã hội khu vực ven biển Bãi Cháy – vịnh
Hạ Long................................................................................................................30
3.2. Xác định chỉ thị môi trường cho khu vực Bãi Cháy - vịnh Hạ Long
theo mô hình DPSIR .................................................................................. 32
3.2.1. Phân tích một số yếu tố động lực chủ yếu chi phối đến môi trường
nước biển ven bờ khu vực nghiên cứu ...............................................................32
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
v
3.2.2. Hệ thống chỉ thị môi trường theo mô hình DPSIR của khu vực ven
biển Bãi Cháy - vịnh Hạ Long............................................................................38
3.3. Đánh giá hiện trạng môi trường nước ven biển khu vực Bãi Cháy -
Vịnh Hạ Long bằng mô hình DPSIR ......................................................... 44
3.3.1. Nghiên cứu một số yếu tố động lực chính tạo ra áp lực ảnh hưởng đến
hiện trạng môi trường nước biển ven bờ Bãi Cháy - vịnh Hạ Long.................44
3.3.2. Hiện trạng chất lượng môi trường nước biển ven bờ khu vực Bãi Cháy
- vịnh Hạ Long.....................................................................................................52
3.4. Xác định một số yếu tố ảnh đến chất lượng môi trường nước biển
khu vực ven biển Bãi Cháy - vịnh Hạ Long............................................... 63
3.5. Đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện chất lượng môi trường nước
biển ven bờ khu vực Bãi Cháy - Vịnh Hạ Long......................................... 69
3.5.1. Giải pháp quản lý.......................................................................................69
3.5.2. Giải pháp kinh tế........................................................................................69
3.5.3. Giải pháp về khoa học công nghệ.............................................................70
3.5.4. Một số giải pháp khác ...............................................................................70
KẾT LUẬN.................................................................................................... 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 73
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BTNMT : Bộ Tài Nguyên và Môi trường
DPSIR : Động lực - Áp lực - Hiện trạng - Tác động - Đáp ứng
EEA : European Economic Area
Khu vực kinh tế Châu Âu
HTMT : Hiện trạng môi trường
KCN : Khu công nghiệp
NB1 : Mẫu nước ven biển tại cảng tàu du lịch Bãi Cháy
NB2 : Mẫu nước ven biển tại vịnh Cửa Lục (chân cầu Bãi Cháy)
NB3 : Mẫu nước ven biển tại bãi tắm Bãi Cháy
NB4 : Mẫu nước ven biển tại bến chợ Hạ Long 1
NB5 : Mẫu nước ven biển tại khu vực cột 5
OECD : Organization for Economic Co-operation and Development
Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế Thế giới
QCVN : Quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam
UNEP : United Nations Environment Programme
Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc
UNESCO : United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Khả năng cung cấp thông tin môi trường của các mô hình
báo cáo HTMT ................................................................................ 15
Bảng 2.1. Các điểm lấy mẫu tại khu vực nghiên cứu ..................................... 23
Bảng 3.1. Số lượng nhà hàng khách sạn trong khu vực nghiên cứu............... 31
Bảng 3.2. Hệ thống các chỉ thị về động lực tạo ra áp lực ............................... 39
Bảng 3.3. Hệ thống các chỉ thị về áp lực tác động đến môi trường nước
biển ven bờ khu vực nghiên cứu ..................................................... 40
Bảng 3.4. Hệ thống các chỉ thị về hiện trạng môi trường nước biển ven
bờ khu vực nghiên cứu .................................................................... 41
Bảng 3.5. Hệ thống các chỉ thị về tác động môi trường nước biển ven
bờ khu vực nghiên cứu .................................................................... 42
Bảng 3.6. Hệ thống các chỉ thị về đáp ứng nhằm giảm thiểu động lực,
áp lực gây tác động đến môi trường nước biển ven bờ khu
vực nghiên cứu ................................................................................ 43
Bảng 3.7. Đặc điểm trực quan của nước thải tại một số cống thải thuộc
khu vực nghiên cứu ......................................................................... 45
Bảng 3.8. Chất lượng nước thải sinh hoạt tại một số cống thải thuộc
khu vực nghiên cứu ......................................................................... 46
Bảng 3.9. Đặc điểm trực quan của nước thải tại một số cống thải khu
du lịch Bãi Cháy .............................................................................. 48
Bảng 3.10. Chất lượng nước thải tại một số cống thải thuộc khu du lịch
Bãi Cháy .......................................................................................... 48
Bảng 3.11. Lượng nước thải từ cảng tại khu vực nghiên cứu năm 2009........ 51
Bảng 3.13. Độ pH của nước biển ven bờ khu vực Bãi Cháy.......................... 53
Bảng 3.14. Hàm lượng một số chất kim loại của nước biển ven bờ khu
vực nghiên cứu ................................................................................ 59
Bảng 3.15. Tổng hợp kết quả tham vấn ý kiến người dân.............................. 63
Bảng 3.16. Tổng hợp kết quả tham vấn ý kiến khách du lịch......................... 64
Bảng 3.17. Tổng hợp kết quả tham vấn ý kiến của cán bộ quản lý ................ 66