Đánh giá biến chứng phẫu thuật theo phân loại clavien dindo ở bệnh nhân sau phẫu thuật cắt thân đuôi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN HỒNG PHÚC

ĐÁNH GIÁ BIẾN CHỨNG PHẪU THUẬT

THEO PHÂN LOẠI CLAVIEN-DINDO Ở BỆNH NHÂN

SAU PHẪU THUẬT CẮT THÂN ĐUÔI TỤY

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN HỒNG PHÚC

ĐÁNH GIÁ BIẾN CHỨNG PHẪU THUẬT

THEO PHÂN LOẠI CLAVIEN-DINDO Ở BỆNH NHÂN

SAU PHẪU THUẬT CẮT THÂN ĐUÔI TỤY

NGÀNH: NGOẠI KHOA

MÃ SỐ: 8720104

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. TS. ĐỖ HỮU LIỆT

2. PGS.TS. PHAN MINH TRÍ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công

bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận văn

Nguyễn Hồng Phúc

.

.

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục các từ viết tắt i

Danh mục đối chiếu thuật ngữ Anh-Việt ii

Danh mục các bảng iii

Danh mục các biểu đồ v

Danh mục các hình vi

ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................... 1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU................................................................ 3

1.1. Nhắc lại giải phẫu tuyến tụy .......................................................................... 3

1.2. Các phương pháp phẫu thuật cắt thân đuôi tụy............................................. 9

1.3. Biến chứng phẫu thuật cắt thân đuôi tụy..................................................... 15

1.4. Phân loại biến chứng phẫu thuật Clavien-Dindo ......................................... 20

1.5. Các yếu tố liên quan đến biến chứng sau phẫu thuật cắt thân đuôi tụy...... 24

Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................. 26

2.1. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................. 26

2.2. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 26

2.3. Phương pháp xử lý số liệu............................................................................ 32

2.4. Vấn đề y đức trong nghiên cứu.................................................................... 33

2.5. Định nghĩa các thuật ngữ trong nghiên cứu................................................. 33

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............................................................ 35

3.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu............................................................................ 35

.

.

3.2. Đặc điểm phẫu thuật..................................................................................... 39

3.3. Kết quả sau phẫu thuật cắt thân đuôi tụy ..................................................... 42

3.4. Các yếu tố liên quan biến chứng sau phẫu thuật cắt thân đuôi tụy.............. 47

Chƣơng 4: BÀN LUẬN..................................................................................... 52

4.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu..................................................................... 52

4.2. Đặc điểm phẫu thuật cắt thân đuôi tụy......................................................... 54

4.3. Kết quả sau phẫu thuật cắt thân đuôi tụy ..................................................... 62

4.4. Các yếu tố liên quan đến biến chứng sau phẫu thuật................................... 69

KẾT LUẬN........................................................................................................ 74

KIẾN NGHỊ....................................................................................................... 75

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

.

.

i

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BN Bệnh nhân

BC Bạch cầu

ĐM Động mạch

HC Hồng cầu

KTC Khoảng tin cậy

NS Nội soi

NV Nhập viện

ODL Ống dẫn lưu

PTNS Phẫu thuật nội soi

TB Trung bình

TM Tĩnh mạch

TMC Tĩnh mạch cửa

TMMTTT Tĩnh mạch mạc treo tràng trên

TP Thành phố

.

.

ii

DANH MỤC ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ ANH-VIỆT

Aspartate Aminotransferase (AST)

Alanine Aminotransferase (ALT)

Men trao đổi axit amin aspartate

Men trao đổi axit amin alanine

American Society of

Anaesthesiologists (ASA)

Hiệp hội bác sĩ gây mê Hoa Kỳ

Body Mass Index (BMI) Chỉ số khối cơ thể

Carbohydrate antigen19.9 (CA19.9)

Carcinoembryonic antigen (CEA)

Kháng nguyên Carbohydrate 19.9

Kháng nguyên ung thư phôi

Computed Tomography (CT) Chụp cắt lớp vi tính

International Study Group on

Pancreatic Fistulas (ISGPF)

Nhóm nghiên cứu quốc tế về rò tụy

International Normalized Ratio Tỷ số bình thường hóa quốc tế

Intensive Care Unit (ICU) Đơn vị chăm sóc tăng cường

International Classification of Diseases

10th Version (ICD-10)

Phân loại quốc tế về bệnh tật phiên

bản lần thứ 10

Odds ratio (OR) Tỷ số số chênh

Magnetic Resonance Imaging (MRI) Chụp cộng hưởng từ

Radical Antegrade Modular

Pancreaticosplenectomy (RAMPS)

Phẫu thuật cắt tụy lách triệt căn xuôi

dòng theo module

.

.

iii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 1. 1. Hệ thống phân loại biến chứng phẫu thuật Clavien (1992)............... 20

Bảng 1. 2. Bảng phân loại biến chứng phẫu thuật Clavien-Dindo ..................... 22

Bảng 3.1. Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi………………………………... 36

Bảng 3.2. Chỉ số BMI của mẫu nghiên cứu........................................................ 37

Bảng 3. 3. Điểm ASA của mẫu nghiên cứu........................................................ 37

Bảng 3.4. Bệnh kèm theo .................................................................................... 38

Bảng 3.5. Kết quả giải phẫu bệnh sau phẫu thuật cắt thân đuôi tụy................... 39

Bảng 3.6. Phương pháp phẫu thuật ..................................................................... 40

Bảng 3.7. Cắt thân đuôi tụy kèm tạng khác ........................................................ 40

Bảng 3.8. Phương pháp đóng mỏm tụy............................................................... 41

Bảng 3.9. Thời gian phẫu thuật theo nhóm......................................................... 41

Bảng 3.10. Truyền máu trong phẫu thuật............................................................ 42

Bảng 3.11. Kết quả sau phẫu thuật...................................................................... 42

Bảng 3.12. Biến chứng ngoại khoa sau phẫu thuật............................................. 43

Bảng 3.12. Thời gian nằm viện sau phẫu thuật................................................... 44

Bảng 3.13. Tình trạng bệnh nhân xuất viện ........................................................ 44

Bảng 3.14. Kết quả sau phẫu thuật theo phân loại Clavien-Dindo..................... 45

Bảng 3.15. Tương quan giữa mức độ biến chứng theo phân loại Clavien-Dindo

và thời gian nằm viện, thời gian rút ODL, tình trạng ra viện ............................. 46

Bảng 3.16. Sự phân bố của các biến chứng theo phân loại Clavien-Dindo........ 47

Bảng 3.18. Phân tích đơn biến những yếu tố không liên quan phẫu thuật ........ 48

Bảng 3.19. Phân tích đơn biến phương pháp đóng mỏm tụy với rò tụy............. 49

Bảng 3.20. Phân tích đơn biến phương pháp phẫu thuật với rò tụy ................... 49

.

.

iv

Bảng 3.21. Phân tích hồi quy đa biến các yếu tố nguy cơ rò tụy........................ 50

Bảng 4. 1. So sánh kết quả giải phẫu bệnh sau phẫu thuật giữa các tác giả…..53

Bảng 4.2. So sánh tỷ lệ phẫu thuật nội soi giữa các tác giả ................................ 54

Bảng 4.3. So sánh tỷ lệ cắt thân đuôi tụy bảo tồn lách giữa các tác giả ............. 56

Bảng 4.4. So sánh mức độ cắt thân đuôi tụy giữa các tác giả............................. 59

Bảng 4.5. So sánh phương pháp đóng mỏm tụy giữa các tác giả ....................... 61

Bảng 4. 6. So sánh kết quả phẫu thuật với các tác giả khác ............................... 62

Bảng 4.7. So sánh biến chứng sau phẫu thuật theo phân loại Clavien-Dindo với

tác giả khác.......................................................................................................... 65

Bảng 4. 8. So sánh biến chứng ngoại khoa sau phẫu thuật giữa các tác giả....... 67

.

.

v

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Trang

Biểu đồ 3.1. Phân bố bệnh nhân theo giới .......................................................... 35

Biểu đồ 3.2. Biểu đồ phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi................................... 36

.

.