Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả xử trí người bệnh tiền sản giật tại khoa Phụ sản - Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

TRỊNH THỊ HẠNH

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG

VÀ KẾT QUẢ XỬ TRÍ NGƯỜI BỆNH

TIỀN SẢN GIẬT TẠI KHOA PHỤ SẢN – BỆNH VIỆN

TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN BÁC SỸ NỘI TRÚ SẢN

THÁI NGUYÊN - 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

TRỊNH THỊ HẠNH

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG

VÀ KẾT QUẢ XỬ TRÍ NGƯỜI BỆNH

TIỀN SẢN GIẬT TẠI KHOA PHỤ SẢN – BỆNH VIỆN

TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Sản phụ khoa

Mã số: NT 62.72.13.01

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ SẢN

Người hướng dẫn khoa học:

BSCKII. Hoàng Đức Vĩnh

THÁI NGUYÊN – 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, không trùng

với bất kỳ một nghiên cứu nào trước đó. Các số liệu nghiên cứu là hoàn toàn

trung thực và chưa từng được ai công bố trong các nghiên cứu trước.

Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Tác giả

Trịnh Thị Hạnh

LỜI CẢM ƠN

Trải qua những năm tháng học tập, làm việc và nghiên cứu tại Trường

Đại học Y Dược Thái Nguyên, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến:

Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên.

Ban Giám đốc Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên.

Bộ môn Phụ Sản Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên đã luôn tạo mọi

điều kiện, ủng hộ hỗ trợ tôi trong quá trình học tập và làm việc.

Đặc biệt, tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và kính trọng đến

Thầy hướng dẫn, BS CKII Hoàng Đức Vĩnh người thầy đã tận tình dạy dỗ, dìu

dắt giúp đỡ tôi trong những tháng ngày học tập và nghiên cứu để hoàn thành

luận án này.

Tôi xin cảm ơn tập thể các Bác sĩ và nhân viên Khoa Phụ Sản Bệnh Viện

Trung Ương Thái Nguyên đã ủng hộ tôi trong suốt quá trình học tập, làm việc

và nghiên cứu.

Con xin được bày tỏ lòng biết ơn Cha, Mẹ - những đấng sinh thành đã

nuôi dưỡng con nên người, là nguồn động lực và chỗ dựa tinh thần lớn nhất của

con.

Xin cảm ơn anh chị em, bạn bè, người thân đã động viên, giúp đỡ cho tôi

trong quá trình học tập và hoàn thành luận án này. Xin tri ân với những tình

cảm sâu sắc nhất.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2020

Trịnh Thị Hạnh

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

ACOG American College of Obstetricians and Gynecologists: Hiệp hội

sản phụ khoa Hoa kỳ

HATB Huyết áp trung bình

HATTh Huyết áp tâm thu

HATTr Huyết áp tâm trương

HELLP Hemolysis- Elevated Liver enzyme- Low plateletes: tan huyết,

tăng các men gan và giảm tiểu cầu

NICE National Institute for Health and Care Excellence: Viện Chăm

sóc sức khỏe quốc gia của Anh

SG Sản giật

THA Tăng huyết áp

TSG Tiền sản giật

TSG - SG Tiền sản giật – sản giật

WHO World Health Organization: Tổ chức Y tế thế giới

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

Chương 1. TỔNG QUAN ............................................................................... 3

1.1. Đặc điểm chung về bệnh tiền sản giật........................................................ 3

1.1.1. Định nghĩa............................................................................................... 3

1.1.2. Cơ chế bệnh sinh..................................................................................... 3

1.1.3. Các yếu tố nguy cơ.................................................................................. 3

1.1.4. Tình hình tiền sản giật............................................................................. 4

1.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân tiền sản giật........................ 5

1.2.1. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân tiền sản giật............................................ 5

1.2.2. Đặc điểm cận lâm sàng bệnh nhân tiền sản giật ..................................... 7

1.2.3. Chẩn đoán tiền sản giật ......................................................................... 11

1.3. Biến chứng của tiền sản giật .................................................................... 13

1.3.1. Biến chứng tiền sản giật gây ra cho thai phụ ........................................ 13

1.3.2. Biến chứng tiền sản giật gây ra cho thai nhi......................................... 14

1.4. Xử trí tiền sản giật.................................................................................... 15

1.4.1. Quản lý thai nghén cho những thai phụ bị TSG ................................... 15

1.4.2. Điều trị................................................................................................... 15

1.5. Một số nghiên cứu về tiền sản giật .......................................................... 25

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 28

2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 28

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn.............................................................................. 28

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ................................................................................ 28

2.1.3. Tiêu chuẩn chẩn đoán tiền sản giật ....................................................... 28

2.2. Địa điểm nghiên cứu ................................................................................ 28

2.3. Thời gian nghiên cứu ............................................................................... 28

2.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 29

2.4.1. Thiết kế nghiên cứu............................................................................... 29

2.4.2. Cỡ mẫu nghiên cứu ............................................................................... 29

2.4.3. Cách thu thập số liệu............................................................................. 29

2.5. Biến số nghiên cứu................................................................................... 30

2.5.1. Biến số về đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ......................... 30

2.5.2. Biến số về đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng tiền sản giật................ 31

2.5.3. Biến số về thái độ xử trí ........................................................................ 35

2.6. Xử lý số liệu ............................................................................................. 38

2.7. Đạo đức nghiên cứu ................................................................................. 38

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 39

3.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân nghiên cứu ............................................ 39

3.2. Triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân nghiên cứu............. 42

3.2.1. Triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân nghiên cứu................................. 42

3.2.2. Các triệu chứng cận lâm sàng của bệnh nhân nghiên cứu .................... 44

3.2.3. Phân loại tiền sản giật ........................................................................... 46

3.3. Kết quả xử trí người bệnh tiền sản giật tại khoa Phụ sản, Bệnh viện Trung

ương Thái Nguyên........................................................................................... 47

3.3.1. Điều trị nội khoa.................................................................................... 47

3.3.2. Phương pháp chấm dứt thai kì .............................................................. 47

3.3.3. Chỉ định đình chỉ thai nghén trong tiền sản giật................................... 48

3.3.4. Kết quả điều trị và biến chứng .............................................................. 48

Chương 4. BÀN LUẬN................................................................................. 51

4.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân nghiên cứu ............................................ 51

4.2. Bàn luận về triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân TSG.... 55

4.2.1. Triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân nghiên cứu................................. 55

4.2.2. Bàn luận về triệu chứng cận lâm sàng của bệnh nhân nghiên cứu ....... 59

4.2.3. Bàn luận về phân loại TSG ................................................................... 65

4.3. Kết quả xử trí người bệnh tiền sản giật tại khoa Phụ sản, Bệnh viện Trung

ương Thái Nguyên........................................................................................... 66

4.3.1. Điều trị nội khoa.................................................................................... 66

4.3.2. Bàn luận về phương pháp chấm dứt thai kì .......................................... 67

4.3.3. Bàn luận về chỉ định đình chỉ thai nghén trong tiền sản giật................ 70

4.3.4. Bàn luận về kết quả điều trị và biến chứng........................................... 72

KẾT LUẬN.................................................................................................... 78

KHUYẾN NGHỊ............................................................................................ 79

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................

BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG TIỀN SẢN GIẬT TẠI BỆNH

VIỆN TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN NĂM 2018-2019 ...........................

DANH SÁCH BỆNH NHÂN ...........................................................................

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Phân loại mức độ tăng huyết áp theo khuyến cáo của Mỹ và Châu Âu.. 6

Bảng 1.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán tiền sản giật................................................. 11

Bảng 1.3. Phân loại TSG theo Hướng dẫn chuẩn quốc gia 2016 ................... 12

Bảng 2.1. Phân loại mức độ tăng huyết áp theo ESC - ESH .......................... 31

Bảng 2.2. Giá trị các xét nghiệm cận lâm sàng............................................... 34

Bảng 2.3. Chỉ số Apgar................................................................................... 36

Bảng 2.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán tiền sản giật................................................. 37

Bảng 3.1. Đặc điểm độ tuổi của bệnh nhân nghiên cứu ................................. 39

Bảng 3.2. Đặc điểm nghề nghiệp của bệnh nhân nghiên cứu......................... 39

Bảng 3.3. Phân bố bệnh nhân nghiên cứu theo dân tộc .................................. 40

Bảng 3.4. Phân bố bệnh nhân nghiên cứu theo đặc điểm quản lí thai ............ 41

Bảng 3.5. Phân bố bệnh nhân nghiên cứu theo tiền sử bệnh .......................... 42

Bảng 3.6. Đặc điểm triệu chứng THA của bệnh nhân nghiên cứu ................. 42

Bảng 3.7. Đặc điểm triệu chứng phù của bệnh nhân nghiên cứu ................... 43

Bảng 3.8. Các triệu chứng lâm sàng khác kèm theo của bệnh nhân nghiên cứu

......................................................................................................... 43

Bảng 3.9. Phân bố theo lượng protein niệu..................................................... 44

Bảng 3.10. Đặc điểm acid uric, Protein, Ure và Creatinin huyết thanh.......... 44

Bảng 3.11. Đặc điểm xét nghiệm men gan ..................................................... 45

Bảng 3.12. Đặc điểm xét nghiệm tiểu cầu và Fibrinogen............................... 45

Bảng 3.13. Phân bố tỷ lệ chỉ số ối và trọng lượng thai qua siêu âm............... 46

Bảng 3.14. Phân loại tiền sản giật................................................................... 46

Bảng 3.15. Tỷ lệ bệnh nhân điều trị nội khoa................................................. 47

Bảng 3.16. Phương pháp chấm dứt thai kì ở bệnh nhân nghiên cứu .............. 47

Bảng 3.17. Chỉ định đình chỉ thai nghén trong tiền sản giật........................... 48

Bảng 3.18. Thời gian từ lúc vào viện đến lúc sinh ......................................... 48

Bảng 3.19. Phân bố tuổi thai kết thúc thai nghén ........................................... 49

Bảng 3.20. Phân bố tình trạng con sau sinh.................................................... 49

Bảng 3.21. Phân bố tình trạng nước ối hồi cứu sau sinh ................................ 50

Bảng 3.22. Tỷ lệ biến chứng ........................................................................... 50