Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả sớm sau phẫu thuật u thần kinh nội tiết của tụy

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

LÊ THỊ ĐỨC MINH

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG

VÀ KẾT QUẢ SỚM SAU PHẪU THUẬT

U THẦN KINH NỘI TIẾT Ở TỤY

CHUYÊN NGÀNH: NGOẠI KHOA

MÃ SỐ: CK 62 72 07 50

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHAN MINH TRÍ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu,

kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được ai

công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Học viên kí tên

LÊ THỊ ĐỨC MINH

.

.

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT:

CT Scan: chụp cắt lớp điện toán.

MRI: chụp cộng hưởng từ

EUS: siêu âm qua nội soi

EUS – FNA: siêu âm qua nội soi, sinh thiết u

WHO: tổ chức y tế thế giới

ESMO: hiệp hội ung thư nội khoa châu Âu

.

.

BẢNG ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ ANH – VIỆT:

CT Scan (Computed Tomography): chụp cắt lớp điện toán.

MRI (Magnetic Resonance Imaging): chụp cộng hưởng từ

EUS(Endoscopic ultrasound): siêu âm qua nội soi

EUS – FNA (Endoscopic ultrasound-guided fine-needle aspiration): siêu âm

qua nội soi, sinh thiết u

WHO (World Health Organization): tổ chức y tế thế giới

ESMO (European Society for Medical Oncology): hiệp hội ung thư nội khoa

châu Âu

.

.

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Danh mục chữ viết tắt

Bảng đối chiếu thuật ngữ Anh - Việt

Mục lục

Danh mục các bảng

Danh mục các biểu đồ

Danh mục các hình

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................... 1

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU.............................................................................. 3

Chương I. TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................. 4

1.1. Giải phẫu tuyến tuỵ................................................................................. 4

1.2. Giới thiệu về u thần kinh nội tiết ở tuỵ................................................... 5

1.2.1. Lịch sử các thuật ngữ và phân loại u thần kinh nội tiết.......................... 5

1.2.2. Dịch tễ..................................................................................................... 6

1.2.3. U thần kinh nội tiết ở tụy có nhiều loại khác nhau................................. 7

1.2.4. Cận lâm sàng......................................................................................... 14

1.2.5. Các loại xét nghiệm được sử dụng để kiểm tra từng loại u thần kinh nội

tiết của tuỵ cụ thể .................................................................................. 21

1.2.6. Phân giai đoạn....................................................................................... 23

1.2.7. Điều trị .................................................................................................. 26

.

.

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 39

2.1. Đối tượng ................................................................................................. 39

2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh .............................................................................. 39

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 39

2.4. Cỡ mẫu ..................................................................................................... 39

2.5. Xử lý số liệu ............................................................................................. 39

2.6. Đạo đức y sinh.......................................................................................... 44

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 45

3.1. Phần đặc điểm chung ............................................................................... 45

3.1.1.Tuổi ........................................................................................................ 45

3.1.2. Giới........................................................................................................ 45

3.1.3. Tiền sử bệnh nhân có các bệnh lí kèm theo .......................................... 46

3.1.4. Thời gian chuẩn bị tiền phẫu................................................................. 47

3.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng ........................................................ 49

3.2.1. Lý do vào viện....................................................................................... 49

3.2.2. Các triệu chứng thường gặp.................................................................. 49

3.2.3. Đặc điểm của u thần kinh nội tiết ở tụy ................................................ 50

3.2.4. Phân bố vị trí của u thần kinh nội tiết ở tụy.......................................... 50

3.2.5. Các dấu ấn để chẩn đoán u thần kinh nội tiết ở tụy .............................. 51

.

.

3.2.6. Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh.................................................... 51

3.2.7. Giải phẫu bệnh ...................................................................................... 54

3.3. Đặc điểm phẫu thuật................................................................................. 55

3.3.1. Các phương pháp phẫu thuật................................................................. 55

3.3.2. Các phương pháp tiếp cận phẫu thuật................................................... 56

3.3.3. Thời gian phẫu thuật ............................................................................. 57

3.3.4. Đặt ống dẫn lưu..................................................................................... 58

3.3.5. Rút ống dẫn lưu..................................................................................... 59

3.3.6. Thời gian trung tiện .............................................................................. 61

3.3.7. Thời gian sử dụng kháng sinh............................................................... 62

3.3.8. Thời gian bắt đầu ăn đường miệng và thời gian hậu phẫu.................... 63

3.3.9. Thời gian nằm viện ............................................................................... 65

3.3.10. Biến chứng .......................................................................................... 66

3.3.11. Đường huyết sau mổ ở nhóm bệnh nhân Insulinoma ......................... 69

3.3.12. Kết quả sớm sau phẫu thuật ................................................................ 70

3.4. Ghi nhận thông tin sau mổ ....................................................................... 70

Chương 4. BÀN LUẬN................................................................................. 73

4.1. Phần đặc điểm chung ............................................................................... 73

4.1.1.Tuổi73

.

.

4.1.2 Giới......................................................................................................... 73

4.1.3. Tiền sử có các bệnh lý kèm theo........................................................... 73

4.1.4. Thời gian chuẩn bị tiền phẫu................................................................. 74

4.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sang ........................................................ 74

4.2.1. Lý do vào viện....................................................................................... 74

4.2.2. Các triệu chứng thường gặp.................................................................. 75

4.2.3. Đặc điểm của u thần kinh nội tiết ở tụy ................................................ 75

4.2.4. Phân bố vị trí của u thần kinh nội tiết ở tụy.......................................... 76

4.2.5. Các dấu ấn để chẩn đoán u thần kinh nội tiết ở tụy .............................. 76

4.2.6. Giải phẫu bệnh ...................................................................................... 76

4.2.7. Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh.................................................... 77

4.3. Đặc điểm phẫu thuật................................................................................. 78

4.3.1. Các phương pháp phẫu thuật................................................................. 78

4.3.2. Các phương pháp tiếp cận phẫu thuật................................................... 79

4.3.3. Thời gian phẫu thuật ............................................................................. 79

4.3.4. Đặt ống dẫn lưu..................................................................................... 80

4.3.5. Rút ống dẫn lưu..................................................................................... 80

4.3.6. Thời gian trung tiện............................................................................... 80

4.3.7. Thời gian bắt đầu ăn đường miệng và thời gian hậu phẫu.................... 81

4.3.8. Biến chứng ............................................................................................ 81

.

.

4.4. Phần ghi nhận thông tin sau phẫu thuật ................................................... 83

KẾT LUẬN..................................................................................................... 85

KIẾN NGHỊ .................................................................................................... 87

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

.

.

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Phân loại u thần kinh nội tiết ở tuỵ................................................. 23

Bảng 1.2. Bảng phân loại u thần kinh nội tiết tụy theo TNM......................... 25

Bảng 1.3. Giai đoạn bệnh ............................................................................... 26

Bảng 3.1. Liên quan giữa đặc điểm u thần kinh nội tiết của tụy và thời gian

tiền phẫu .......................................................................................................... 48

Bảng 3.2.Liên quan giữa các bệnh lý đi kèm và thời gian chuẩn bị tiền phẫu48

Bảng 3.3. Các lý do nhập viện ........................................................................ 49

Bảng 3.4. Tỉ lệ hình ảnh đặc trưng của các phương tiện chẩn đoán hình ảnh 52

Bảng 3.5. Các phương pháp phẫu thuật .......................................................... 56

Bảng 3.6. So sánh thời gian phẫu thuật của mổ mở và mổ nội soi................. 57

Bảng 3.7. Liên quan giữa thời gian phẫu thuật ở các phương pháp mổ khác

nhau ................................................................................................................. 58

Bảng 3.8. Thời gian lưu ống dẫn luu ở nhóm có và không có biến chứng..... 60

Bảng 3.9. Thời gian để ống dẫn lưu trung bình ở các phương pháp phẫu thuật

khác nhau......................................................................................................... 60

Bảng 3.10. Thời gian trung tiện ở các phương pháp mổ ................................ 61

Bảng 3.11. Thời gian sử dụng kháng sinh ở các phương pháp mổ khác nhau63

Bảng 3.12. Thời gian dùng kháng sinh ở nhóm có và không có biến chứng . 63

Bảng 3.13. Liên quan giữa thời gian hậu phẫu với các phương pháp mổ ...... 64

Bảng 3.14. Thời gian hậu phẫu của nhóm có và không có biến chứng.......... 65

.

.

Bảng 3.15. So sánh các phương pháp phẫu thuật và thời gian nằm viện ....... 65

Bảng 3.16. Tỉ lệ biến chứng ở các phương pháp phẫu thuật khác nhau ......... 66

Bảng 3.17. Các biến chứng và cách xử trí ...................................................... 67

Bảng 3.18. Rò tuỵ ở các phương pháp phẫu thuật khác nhau......................... 68

Bảng 4.1. Các nghiên cứu về biến chứng sau các phẫu thuật cắt khối tá tụy..82

Bảng 4.2. Các nghiên cứu về cắt tụy trung tâm.............................................. 82

.

.