Đặc điểm chung về định hướng giá trị nghề nghiệp của học sinh trung học phổ thông đồng bằng sông Cửu Long

curu •Khoa hoc Gido due

D A C DI€ M CHUN G V € DIN H HUON G GI D TRJ

NGH € NGHIC P CU R HO C SIN H TRUN G HO C PH O THON G

DON G BfiN G SON G CU U LON G

• ThS. LAM THj SANG

Sd Giao due va Dao tao Bac Lieu

M u c dich giao due con ngudi toan dien luon

dupe dat ra cho nen giao due xa hpi chu

nghTa Viet Nam trong cac giai doan khac nhau.

Viec tim hieu va nhan dien dinh hudng gia trj

nghe nghiep la mpt trong cac each de tiep can

nhan each cua hpc sinh trung hpc pho thdng

(THPT) ndi chung va khu vdc Ddng bang song

CUu Long (OBSCL) ndi rieng.

Tudi thanh nien hpc sinh (tUdng Ung vdi tudi

dau thanh nien, tudi hpc sinh trung hpc phd

thdng) la giai doan phat trien cua tre trong dp

tudi td 14-15 den 17-18. Day la giai doan phat

then tddng ddi hoan thien ve the chat, cam xuc

va xa hpi. Lda tudi nay da the hien ro net sU

trudng thanh ve xa hpi thong qua viec dinh

hddng nghe nghiep cua cac em.

1. Gia trj va djnh hddng gia trj

Theo mpt so tac gia, dinh hddng gia trj

(DHGT) dddc hieu la cai dang mong, cai cd ich,

thiet thdc ddi vdi con ngddi va vdi xa hpi. Gia trj

con ddpc xem la nhdng pha'm chat, pha'm gia ma

con ngddi can phai vdon tdi. Gia trj, theo nghTa

chung nhat, cd the hieu la cai lam cho mpt khach

the nao dd cd ich, cd nghTa, dang quy ddi vdi chu

the, ddpc mpi ngddi thda nhan. Ngddi ta cd the

phan chia gia trj thanh: gia trj vat chat, gia trj tinh

than, gia trj rieng, gia tri chung, gia tri xa hpi, gia

tri truyen thdng, gia tri hien dai...

DHGT la he gia trj cua ca nhan (hoac nhdm

xa hpi, cdng ddng) da dddc phan cap, sap xep

theo mpt each nao dd mang y nghTa chi dao,

djnh hddng hoat dpng cua ca nhan (hoac xa hpi.

cpng ddng) trong cupc song. DHGT cd lien quan

den cac hien tddng tam the, thai do, dpng co va

cung tham gia vao viec dieu chinh hanh vi hoat

dpng cua con ngddi. He thong DHGT la mpt

trong nhdng dac diem ben vdng, on djnh cua ca

nhan, thddng quan he mat thiet vdi cac chua'n

mdc ma ca nhan hddng vao trong cupc song cua

minh, vdi cac li tddng ma con ngddi theo dudi.

Trong cupc song ndi chung va trong hoat

dpng nghe nghiep ndi rieng, con ngddi thddng

hddng tdi nhdng gia trj nao dd va sap xep chung

theo thd bac du tien nhat djnh. Ndi each khac,

mdi con ngddi deu cd DHGT cua minh. DHGT la

mpt mat cua tam li con ngddi. Nd phan anh dac

diem tam li ben trong (nhd nhu cau, dpng cd,

tinh cam, quan diem dao ddc) trong tUng hoan

canh khach quan cu the va cd vai tro dieu khien

hanh vi con ngudi.

Nghien cdu van de DHGT se gdp phan

nang nhan thdc ve nhung tac dpng tdi DHGT ndi

chung va DHGT nghe nghiep ndi rieng cua hpc

sinh, dac biet la hpc sinh THPT khu vdc DBSCL.

2. Dinh hudng gia tri nghe nghiep cua

hoc sinh THPT DBSCL

2.1. Mpt so net ca ban ve DHGT nghe

nghiep cua hpc sinh THPT DBSCL

Qua nghien cUu 1160 hpc sinh THPT d cac

tinh Bac Lieu, Sdc Trang, Can Thd va An Giang,

chung tdi nhan dien dddc mpt so net cd ban ve

DHGT nghe nghiep cua hpc sinh THPT khu vdc

DBSCL nhu sau:

2.1.1. Yeu to kinh te trong nghe nghiep

Chung toi tien hanh dieu tra DHGT nghe

nghiep cua hpc sinh THPT d mpt so tinh

OBSCL. O mdi gia trj nghe nghiep. chung toi

chia mdc dp quan trong thanh 11 hang (tuO den

10) theo chieu tang dan cua mdc dp quan trong.

Ket qua nhu sau:

Trong he thdng gia trj nghe nghiep thi yeu to

kinh te dupe cac em quan tam va ddpc phan Idn

cac hpc sinh Ida chpn. Cac gia trj cua nghe

nghiep nhu cd thu nhap cao, de thang tien, lam

viec cho cac cong ty nUdc ngoai, de lam giau

dupe hoc sinh xac djnh rat quan trong ddi vdi

minh. Quan niem, each suy nghT ve gia trj cua

ddng tien trong nen kinh te thj trddng da tac

dpng kha Idn den nhan thdc cua cac em. Phan

Idn cac em chda quan tam va cho rang it quan

trong ddi vdi minh d cac gia tri Idi ich xa hpi, y

nghTa xa hpi cua nghe, nghe truyen thdng cua

KHGD so 52, thdng 1 - 2010 49