ĐÀ LẠT NĂM XƯA - Đường lên cao nguyên pdf

ĐÀ LẠT NĂM XƯA

Đường lên cao nguyên

ĐƯỜNG BỘ

ãi đến năm 1933, con đường bộ nối liền Sài Gòn với Đà Lạt qua đèo Blao (Bảo

Lộc ngày nay) và con đường sắt răng cưa từ Krong-pha lên Đà Lạt mới hoàn thành

vào năm 1932. Trước năm 1920, muốn lên Đà Lạt, du khách đi xe lửa từ Sài Gòn

đến Ma Lâm, rồi từ đây đi ô tô lên Djiring (Di Linh ngày nay) và Đà Lạt.

Tháng 10 năm 1914, chiếc ô tô đầu tiên từ Phan Thiết lên Đà Lạt chỉ mất một ngày

đường. Đây là một kỷ lục mở đường cho giao thông đường bộ lên Lang Bi-an qua

ngả Djiring.

Từ năm 1915, nhiều du khách lái xe từ Sài Gòn lên Đà Lạt. Hãng ô tô Lang Bi-an

S.C.A.L. - chi nhánh của Công quản đường sắt miền Nam - tổ chức những chuyến

viếng thăm Đà Lạt. Le Chemineau (Lơ Sơ-mi-nô) có dịp lên Đà Lạt năm 1916 đã

ghi lại chuyến đi:

“Ga Ma Lâm cách Phan Thiết 16,5km nằm ở giao điểm giữa con đường sắt và

đường bộ từ Phan Thiết lên Djiring.

Vào 1 giờ trưa, tại Ma Lâm với độ cao 30m cách mặt biển, không có được khí hậu

của vùng núi Alpes (An-pơ) nên du khách muốn sớm được khởi hành. Sau khi xem

xét xe và nói chuyện với hành khách mang quá nhiều hành lý trên tay, người tài xế

cho chiếc xe hiệu Lorraine - Dietrich (Lo-re-nơ - Đi-ơ-trích) rồ máy. Đoạn đường

dài 26km giữa Ma Lâm và Nơ Tung (Neutoung) không có gì hấp dẫn. Đây đó, khi

xe chạy qua làng, chúng tôi nhìn thấy vài người Chăm. Sau 10km chạy giữa ruộng

lúa, xe đến một vùng đầy bụi rậm, thỉnh thoảng một cánh rừng thưa hiện ra,

nhưng thường là rừng tre - môi trường thường trực của bệnh sốt rét. Đoạn đường

này có thể đi lại dễ dàng trong mùa khô, nhưng vào mùa mưa, rất xấu. Cuối năm

1915, nhiều chiếc xe bị sa lầy. Người ta đang trải đá và công việc này có lẽ sẽ

hoàn tất vào cuối năm nay.

... Từ Nơ Tung đến Gia Bắc (Yabak), trên một đoạn đường dài 10km, độ cao

chuyển từ 220 lên 800m. Thật là thích thú được rời khỏi cái nóng nung người ở

Nơ Tung và ngay từ trăm mét đầu tiên, chúng tôi cảm thấy như đang đi vào một xứ

sở khác. Qua khỏi những làng người Kinh, chúng tôi đi vào xứ Thượng. Chúng tôi

nhìn thấy dưới thung lũng sâu buôn Lúc Hen (Louk-hel) những mái nhà sàn. Trên

sườn đồi, những khoảng rừng trống là vết tích của những rẫy cũ mà nạn đốt rừng

thay thế cho bón phân và cày xới. Những túp lều nhỏ dựng trên bốn cây cột cao

dành cho người gác rẫy để xua đuổi heo rừng và voi.