Cty TNHH TM Hùng Tưởng

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Lêi nãi ®Çu

HiÖn nay, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn

hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt

thuËn lîi còng kh«ng tÝ nh÷ng mÆt khã kh¨n th¾c m¾c víi doanh nghiÖp. V× vËy

muèn ®¶m b¶o u thÕ c¹nh tranh thu lîi nhuËn cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh. §iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp kh«ng ngõng t×m tßi s¸ng t¹o, s¶n xuÊt

ra s¶n phÈm cã chÊt lîng mÉu m· ®Ñp, hîp thÞ yÕu cña ngêi tiªu dïng, mét yÕu

tè quan träng kh¸c lµ s¶n phÈm ®ã ph¶i cã gi¸ thµnh h¹, phï hîp víi søc mua

cña ngêi tiªu dïng. Muèn vËy th× doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý tèt chi phÝ ®Ó tiÕt

kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp cÇn tæ chøc

tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó cã thÓ n¾m b¾t kÞp

thêi ®Çy ®ñ vÒ c¸c th«ng tin bªn trong vµ bªn ngoµi cña doanh nghiÖp, c¸c nhµ

qu¶n lý doanh nghiÖp sö dông nhiÒu c«ng cô qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã kÕ

to¸n lµ c«ng cô quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong hÖ thèng c¸c c«ng cô qu¶n lý

s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c«ng t¸c kÕ to¸n, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸

thµnh s¶n phÈm lµ mét phÇn hµnh quan träng.

ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc tiÕn

tíi trë thµnh 1 quèc gia c«ng nghiÖp. V× thÕ ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng c¬

b¶n lµ ®ãng gãp vai trß chñ yÕu trong viÖc s¶n xuÊt t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho

nÒn kinh tÕ quèc d©n c¸c s¶n phÈm cña ngµnh phôc vô cho mäi lÜnh vùc cña …

®êi sèng x· héi, gãp phÇn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n©ng cao n¨ng lùc cho nÒn

kinh tÕ. Vèn ®Çu t vµo x©y dùng c¬ b¶n ®ang t¨ng m¹nh, ®ßi hái sù qu¶n lý

nguån vèn ®Çu t cã hiÖu qu¶ kh¾c phôc t×nh tr¹ng l·ng phÝ, chèng thÊt tho¸t vèn

trong s¶n xuÊt c¬ b¶n.

Cho nªn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

trong c«ng ty Cæ phÇn s¶n xuÊt th¬ng m¹i Viglacera rÊt ®îc chó träng.

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 1

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Qua thêi gian thùc tÕ vµ nh÷ng kiÕn thøc trong häc tËp nªn em ®· chän

®Ò tµi: "Ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm" mong r»ng

sÏ gãp phÇn nhá bÐ vµo qu¸ tr×nh kÕ to¸n t¹i c«ng ty.

Ngoµi phÇn më ®Çu cña néi dung chuyªn ®Ò ®îc chia lµm 3 phÇn:

PhÇn I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ CP s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.

PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸

thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.

PhÇn III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt

vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.

§Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò, em ®· nhËn ®îc sù híng dÉn rÊt tËn t×nh cña

c« gi¸o Phan ThÞ Thóy Quúnh vµ sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé trong phßng Tµi

chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty.

Tuy nhiªn, do thêi gian thùc tÕ cßn cha nhiÒu vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn

bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em kÝnh mong nhËn ®îc sù

®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸n bé phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n cña

c«ng ty ®Ó ®Ò tµi cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin tiÕp thu ý kiÕn vµ ch©n

thµnh c¶m ¬n c« gi¸o Phan ThÞ Thóy Quúnh cïng c¸c c¸n bé phßng Tµi chÝnh

kÕ to¸n cña c«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt th¬ng m¹i Viglacera ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì

em hoµn thµnh ®Ò tµi tèt nghiÖp nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 2

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

PhÇn I

c¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt

vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

I. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp

Chi phÝ ®îc ®Þnh nghÜa theo nhiÒu ph¬ng diÖn kh¸c nhau. Chi phÝ cã thÓ

biÓu hiÖn mét c¸ch trõu tîng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn nh÷ng hao phÝ lao ®éng

sèng vµ lao ®éng vËt hãa ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh, hoÆc chi phÝ lµ nh÷ng phÝ tæn vÒ nguån lùc, tµi s¶n cô thÓ trong ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam ®ît 2 ban hµnh theo quyÕt ®Þnh

165/2002/Q§-BTC th× "Chi phÝ lµ Tæng gi¸ trÞ c¸c kho¶n lµm gi¶m lîi Ých kinh

tÕ trong kú kÕ to¸n díi h×nh thøc c¸c kho¶n tiÒn chi ra, c¸c kho¶n khÊu trõ tµi

s¶n hoÆc ph¸t sinh c¸c kho¶n nî dÉn ®Õn lµm gi¶m vèn chñ së h÷u, kh«ng bao

gåm kho¶n ph©n phèi cho cæ ®«ng hoÆc chñ së h÷u cã nhiÒu quan ®iÓm, h×nh

thøc thÓ hiÖn chi phÝ nhng tÊt c¶ ®Òu thõa nhËn mét vÊn ®Ò chung: chi phÝ lµ phÝ

tæn tµi nguyªn, vËt chÊt, lao ®éng vµ ph¶i ph¸t sinh g¾n liÒn víi môc ®Ých kinh

doanh ®©y chÝnh lµ b¶n chÊt kinh tÕ cña chi phÝ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh cña doanh nghiÖp. B¶n chÊt kinh tÕ nµy gióp nhµ qu¶n trÞ ph©n biÖt ®îc

chi phÝ vµ chi tiªu chi phÝ víi vèn. ThËt vËy chi phÝ g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh ®îc tµi trî tõ vèn kinh doanh vµ ®îc bï ®¾p tõ thu nhËp ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

ChÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp lu«n quan t©m ®Õn vÊn ®Ò qu¶n lý chi phÝ

nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.

II. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n

xuÊt chñ yÕu.

1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt

Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao

phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 3

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý,

n¨m).

Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.

2. C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu.

a. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tÝnh chÊt kinh tÕ (yÕu tè chi phÝ)

- §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ®Þa

®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ ®îc ph©n theo yÕu tè. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc

x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn lu ®éng còng nh viÖc lËp, kiÓm tra vµ ph©n

tÝch dù to¸n chi phÝ.

Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam, toµn bé chi phÝ ®îc chi lµm 7 yÕu

tè sau:

+ YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu

chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô sö dông vµo s¶n xuÊt …

kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng

víi nhiªn liÖu, ®éng lùc).

+ YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh

trong kú (trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi).

+ YÕu tè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng: ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l¬ng

vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt lîng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng.

+ YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tæng sè tiÒn

l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ lao ®éng.

+ YÕu tè khÊu hao TSC§: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch

trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

+ YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô

mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh.

+ YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn

cha ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong

kú.

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 4

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ chi phÝ (kho¶n môc

chi phÝ).

C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn

cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®îc ph©n theo kho¶n môc c¸ch ph©n

lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t￾îng. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm bao gåm 5 kho¶n môc chi phÝ sau:

- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp

- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp

- Chi phÝ s¶n xuÊt chung

- Chi phÝ b¸n hµng

- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

+ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®îc

sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô.

+ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶

trùc tiÕp cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n

s¶n xuÊt nh kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ…

+ Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn

viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n xëng ®éi s¶n xuÊt, chi

phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt sau.

- Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng bao gåm chi phÝ tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n ph¶i

tr¶, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña nh©n viªn ph©n xëng vµ ®éi s¶n xuÊt.

- Chi phÝ vËt liÖu: bao gåm chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho ph©n xëng

s¶n xuÊt víi môc ®Ých lµ phôc vô qu¶n lý s¶n xuÊt.

- Chi phÝ dông cô: bao gåm vÒ chi phÝ c«ng cô, dông cô ë ph©n xëng ®Ó

phôc vô s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt.

- Chi phÝ khÊu hao TSC§: bao gåm toµn bé chi phÝ khÊu hao cña TSC§

thuéc c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt qu¶n lý sö dông.

- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng

cho ho¹t ®éng phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt cña ph©n xëng vµ ®éi s¶n xuÊt.

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 5

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: lµ c¸c kho¶n trùc tiÕp b»ng tiÒn dïng cho viÖc

phôc vô vµ qu¶n lý vµ s¶n xuÊt ë ph©n xëng s¶n xuÊt.

+ Chi phÝ b¸n hµng: lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh trong

qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa, lao vô, dÞch vô lo¹i chi phÝ nµy cã: chi

phÝ qu¶ng c¸o, giao hµng, giao dÞch, hoa hång b¸n hµng, chi phÝ nh©n viªn b¸n

hµng vµ chi phÝ kh¸c g¾n liÒn ®Õn b¶o qu¶n vµ tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa…

+ Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc

phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cã tÝnh chÊt chung cña toµn doanh

nghiÖp.

- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý chi

phÝ vËt liÖu qu¶n lý, chi phÝ ®å dïng v¨n phßng, khÊu hao TSC§ dïng chung

toµn bé doanh nghiÖp, c¸c lo¹i thuÕ, phÝ cã tÝnh chÊt chi phÝ, chi phÝ tiÕp kh¸ch,

héi nghÞ.

3. ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

- ChØ tiªu cña doanh nghiÖp lµ sù chi ra, sù gi¶m ®i thuÇn tóy cña tµi s¶n,

kh«ng ®Ó c¸c kho¶n ®ã dïng vµo viÖc g× vµ dïng nh thÕ nµo? chØ tiªu trong kú

cña doanh nghiÖp bao gåm chØ tiªu cho c¸c qu¸ tr×nh mua hµng, qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt kinh doanh, chØ tiªu cho qu¸ tr×nh mua hµng lµm t¨ng tµi s¶n cña doanh

nghiÖp, cßn chØ tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho c¸c kho¶n tiªu

dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn.

Chi phÝ trong kinh doanh bao gåm toµn bé phËn tµi s¶n tiªu dïng hÕt cho

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, sè chØ tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

kinh doanh trong kú vµ sè chØ tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tÝnh nhËp hoÆc

ph©n bæ vµo chi phÝ trong kú. Ngoµi ra, kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ (chi phÝ tr¶ tríc)

kh«ng ph¶i lµ chØ tiªu trong kú nhng ®îc tÝnh vµo chi phÝ trong kú.

Nh vËy, gi÷a chØ tiªu vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mËt

thiÕt víi nhau, ®ång thêi cã sù kh¸c nhau vÒ lîng vµ thêi ®iÓm ph¸t sinh, mÆt

kh¸c, chi phÝ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn nã ®îc tµi trî vèn

kinh doanh vµ ®îc bï ®¾p tõ thu nhËp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chØ tiªu

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 6

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

kh«ng g¾n liÒn víi môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh nªn cã thÓ ®îc tµi trî tõ

nh÷ng nguån kh¸c nhau, cã thÓ lÊy tõ quü phóc lîi, trî cÊp tõ nh÷ng nguån

kh¸c nhau, cã thÓ lÊy tõ quü phóc lîi trî cÊp cña Nhµ níc vµ kh«ng bï ®¾p tõ

thu nhËp ho¹t ®éng kinh doanh.

- XÐt vÒ thùc chÊt th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ sù chuyÓn dÞch vèn

cña doanh nghiÖp vµo ®èi tîng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh. Nã lµ vèn cña doanh nghiÖp

bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.

V× vËy, ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ kÞp thêi ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh cña m×nh, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n cÇn biÕt sè chi phÝ chi

ra cho tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô trong kú lµ bao nhiªu,

sè chi phÝ ®· chi ®ã cÊu thµnh trong sè s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh

bao nhiªu.

iII. Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm

1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm

Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé nh÷ng hao phÝ vÒ lao

®éng sèng cÇn thiÕt vµ lao ®éng vËt hãa ®îc tÝnh trªn mét khèi lîng kÕt qu¶ s¶n

phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh nhÊt ®Þnh.

Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu mang tÝnh giíi h¹n vµ x¸c ®Þnh võa

mang tÝnh kh¸ch quan võa mang tÝnh chñ quan.

2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm

a. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸

thµnh

Theo c¸ch nµy, chØ tiªu gi¸ thµnh ®îc chia thµnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch gi¸

thµnh ®Þnh møc, gi¸ thµnh thùc tÕ.

+ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : lµ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc

vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n

chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch.

+ Gi¸ thµnh ®Þnh møc: còng nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc

còng ®îc x¸c ®Þnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn kh¸c víi gi¸

thµnh kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc b×nh qu©n tiªn tiÕn vµ

SVTH: Th¸i ThÞ Liªn - Líp KT204 7