Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ khối các cơ quan tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

ĐẶNG HOÀNG NAM

CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO

CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN TRONG ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ

QUAN TỈNH BÌNH ĐỊNH

Ngành: Chính trị học

Mã số: 8310201

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. TĂNG VĂN THẠNH

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan công trình này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố

trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào.

Tác giả luận văn

Đặng Hoàng Nam

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................1

2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan ........................................3

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.............................................................6

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu..............................................................6

5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu.................................................7

6. Đóng góp của luận văn...............................................................................8

7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................8

Chƣơng 1. CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO CÁN

BỘ, ĐẢNG VIÊN - NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN .........................................9

1.1. Các khái niệm cơ bản ..............................................................................9

1.1.1. Khái niệm Chính trị ..........................................................................9

1.1.2. Khái niệm tƣ tƣởng.........................................................................10

1.1.3. Khái niệm Công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng ............................12

1.1.4. Khái niệm Công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng

viên...........................................................................................................14

1.2. Nội dung và tiêu chí của công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán

bộ, đảng viên ................................................................................................15

1.2.1. Nội dung của công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ,

đảng viên..................................................................................................15

1.2.2. Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng công tác giáo dục chính trị tƣ

tƣởng cho cán bộ, đảng viên ....................................................................20

1.3. Sự cần thiết của công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ,

đảng viên trong giai đoạn hiện nay..............................................................29

1.3.1. Yêu cầu khách quan của việc tăng cƣờng công tác giáo dục

chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng viên .................................................29

1.3.2. Nội dung giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng viên

trong Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh ......................................................32

Tiểu kết chƣơng 1.........................................................................................37

Chƣơng 2. THỰC TIỄN CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ

TƢỞNG CHO CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN TRONG ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC

CƠ QUAN TỈNH BÌNH ĐỊNH .......................................................................39

2.1. Khái quát về Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Bình Định .....................39

2.1.1. Quá trình thành lập Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh......................39

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh............41

2.1.3. Đặc điểm tình hình cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối các

cơ quan tỉnh Bình Định............................................................................44

2.2. Những kết quả của công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ,

đảng viên trong Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Bình Định .......................47

2.2.1. Nhận thức của cấp ủy về vị trí, vai trò của công tác giáo dục

chính trị tƣ tƣởng .....................................................................................47

2.2.2. Về chất lƣợng đội ngũ làm công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng

của Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh hiện nay ..........................................49

2.2.3. Về nội dung công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng..........................51

2.2.4. Nguyên nhân của những kết quả trên.............................................61

2.3. Những hạn chế và nguyên nhân ............................................................63

2.3.1. Những hạn chế................................................................................63

2.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế....................................................67

Tiểu kết chƣơng 2.........................................................................................69

Chƣơng 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG

CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO CÁN BỘ,

ĐẢNG VIÊN TRONG ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ QUAN TỈNH

BÌNH ĐỊNH.....................................................................................................71

3.1. Quan điểm về công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ,

đảng viên ......................................................................................................71

3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng công tác giáo dục chính

trị tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng viên ở Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Bình

Định trong thời gian tới................................................................................74

3.2.1. Tập trung xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở Đảng trong sạch,

vững mạnh, tăng cƣờng vai trò của ngƣời đứng đầu cấp ủy về công tác

giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng viên ..................................74

3.2.2. Nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên kiêm chức về công tác

giáo dục chính trị tƣ tƣởng ở Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh

Bình Định.................................................................................................78

3.2.3. Tăng cƣờng công tác quản lý cán bộ, đảng viên, công tác bảo vệ

chính trị nội bộ, phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn sự suy thoái về đạo

đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.........................................................80

3.2.4. Đổi mới nội dung, hình thức, phƣơng pháp công tác giáo dục

chính trị tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối các cơ

quan tỉnh Bình Định.................................................................................88

Tiểu kết chƣơng 3.........................................................................................92

KẾT LUẬN......................................................................................................94

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................97

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (BẢN SAO)

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

BCH Ban Chấp hành

BC Báo cáo

BTCTU Ban Tổ chức Tỉnh ủy

CB, ĐV Cán bộ, đảng viên

CP Chính phủ

CNXH Chủ nghĩa xã hội

GDCT TT Giáo dục chính trị tƣ tƣởng

KH Kế hoạch

NQ Nghị quyết

Nxb Nhà xuất bản

QĐ Quyết định

QĐi Quy định

QH Quốc hội

TTg Thủ tƣớng

TU Tỉnh ủy

TW Trung ƣơng

XHCN Xã hội chủ nghĩa

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1. Thấm nhuần quan điểm của C. Mác: “Vũ khí của sự phê phán cố

nhiên không thay thế đƣợc sự phê phán của vũ khí, lực lƣợng vật chất chỉ có

thể bị đánh đổ bằng lực lƣợng vật chất, nhƣng lý luận cũng sẽ trở thành lực

lƣợng vật chất một khi nó xâm nhập vào quần chúng” [34; tr.580], sinh thời,

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Giáo dục tƣ tƣởng và lãnh đạo tƣ tƣởng

là việc quan trọng nhất của Đảng, phải kiên quyết chống cái thói xem nhẹ tƣ

tƣởng” [37; tr.279]. Ngƣời chỉ ra rằng, cán bộ lãnh đạo và cán bộ các

ngành, tƣ tƣởng phải thông, phải thật thông. Phải có quyết tâm khắc phục khó

khăn, làm tròn nhiệm vụ; đồng thời phải đánh thông tƣ tƣởng và động viên

sáng kiến và lực lƣợng của toàn Đảng, toàn dân. Mọi ngƣời quyết tâm làm

cho đƣợc và tin tƣởng làm nhất định đƣợc. Đó là linh hồn của mọi công tác

khác. Trong công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng (GDCT TT) cho cán bộ,

đảng viên (CB, ĐV) là một bộ phận quan trọng trong công tác tƣ tƣởng của

Đảng; bao gồm giáo dục lý luận, giáo dục chính trị, giáo dục tƣ tƣởng, đạo

đức, lối sống và truyền bá hệ tƣ tƣởng của chủ nghĩa Mác - Lênin và Hồ Chí

Minh cho CB, ĐV và nhân dân. Sự kết hợp giao thoa của công tác GDCT TT

trong toàn bộ nội dung của công tác tƣ tƣởng có ý nghĩa quyết định đến ý

thức chính trị, niềm tin, quan điểm, định hƣớng tƣ tƣởng về Đảng và chế độ

xã hội chủ nghĩa tƣ tƣởng đối với CB, ĐV.

1.2. Thực tiễn cho thấy, ở mỗi giai đoạn cách mạng có những nhiệm vụ

chính trị khác nhau, do đó công tác GDCT TT có những mục tiêu khác nhau,

nhằm góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ từng thời kỳ. Trong bối cảnh

hiện nay, cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tƣ tƣởng lý luận đang diễn ra rất phức

tạp. Các thế lực thù địch đang tìm mọi cách chống phá cách mạng nƣớc ta,

2

xuyên tạc lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, quan

điểm, đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách của Đảng. Trong nội bộ Đảng, một

bộ phận cán bộ, đảng viên mơ hồ, mất cảnh giác, dao động niềm tin, suy thoái

tƣ tƣởng chính trị,… Bên cạnh đó, mặt trái của nền kinh tế thị trƣờng và quá

trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc gắn với quá trình hội nhập quốc

tế sâu rộng cũng để lại không ít những hậu quả, tác động tiêu cực đến tƣ

tƣởng, đạo đức, lối sống của con ngƣời, đặc biệt là làm suy thoái phẩm chất

chính trị, đạo đức ở một bộ phận không nhỏ CB, ĐV.

1.3. Xác định công tác GDCT TT là một trong những nhiệm vụ quan

trọng, góp phần định hƣớng nhận thức, xây dựng và củng cố niềm tin của CB,

ĐV nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, giai đoạn từ năm 2015 đến năm

2020, Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Bình Định luôn coi trọng và tăng cƣờng

công tác này, góp phần xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tƣ tƣởng

nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ đảng viên. Đội ngũ đảng viên đã ra sức

học tập, rèn luyện, nâng cao nhận thức lý luận chính trị, tích cực thực hiện

nhiệm vụ đƣợc giao, xứng đáng với vị trí, vai trò của ngƣời chiến sỹ tiên

phong trong giai đoạn cách mạng mới. Công tác GDCT TT của Đảng bộ Khối

các cơ quan tỉnh đã góp phần xứng đáng vào quá trình ổn định tƣ tƣởng, phát

triển ảnh hƣởng chính trị của Đảng vào đời sống xã hội, thiết thực góp phần

vào quá trình phát triển toàn diện của tỉnh. Tuy vậy, công tác này của Đảng bộ

Khối các cơ quan tỉnh vẫn còn những hạn chế nhất định. Đó là chƣa huy động

trách nhiệm của mọi thành viên trong hệ thống chính trị làm công tác GDCT

TT làm cho công tác này thiếu sắc bén, tính thuyết phục chƣa cao, tính chiến

đấu còn hạn chế, phạm vi tác động của nó chƣa chủ động, thƣờng xuyên đến

từng loại đối tƣợng; nội dung và phƣơng pháp giáo dục chính trị - tƣ tƣởng

còn nhiều hạn chế, bất cập. Hơn nữa, đội ngũ đảng viên vẫn còn nhiều hạn

chế, không đồng điều cả chất lƣợng, số lƣợng và cơ cấu. Những hạn chế trên

3

đã và đang đặt ra cho công tác GDCT TT, công tác xây dựng đội ngũ đảng

viên nhiều vấn đề, nhiều yêu cầu đòi hỏi phải giải quyết góp phần nâng cao

chất lƣợng đội ngũ đảng viên của Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh hiện nay.

1.4. Là một ngƣời đang công tác tại Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh,

chúng tôi nhận thấy rằng, nếu CB, ĐV nói chung và CB, ĐV ở Đảng bộ Khối

nói riêng không vững vàng về quan điểm chính trị - tƣ tƣởng, không đủ trình

độ lý luận chính trị để nhận thức đƣợc mọi âm mƣu, thủ đoạn của kẻ thù cũng

nhƣ tránh khỏi những cám dỗ vật chất,… thì nguy cơ mất ổn định chính trị,

suy thoái về phẩm chất đạo đức rất dễ xảy ra. Vì thế, trong hoạt động thực

tiễn, chúng tôi còn thấy rằng cần đề ra nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn và đi

tới khắc phục sự suy thoái này, từng bƣớc nâng cao chất lƣợng của CB, ĐV

và chất lƣợng của công tác GDCT TT. Điều đó không chỉ có ý nghĩa lý luận

thiết thực mà còn mang tính thời sự cấp thiết trong công tác xây dựng Đảng

nói chung và công tác GDCT TT cho CB, ĐV ở Đảng bộ Khối các cơ quan

tỉnh nói riêng.

Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài “Công tác giáo

dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối các cơ

quan tỉnh Bình Định” để viết luận văn thạc sĩ ngành Chính trị học.

2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan

Từ trƣớc đến nay, công tác tƣ tƣởng nói chung, công tác GDCT TT cho

CB, ĐV luôn thu hút sự quan tâm nghiên cứu của các nhà khoa học trong

nƣớc. Xung quanh nội dung này, chúng tôi tiếp cận ở một số công trình

nghiên cứu sau:

Tác giả Đào Duy Quát (2004), Về công tác tư tưởng của Đảng Cộng

sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả đƣa ra ba tiêu chuẩn

đánh giá hiệu quả gồm: hoàn thành nhiệm vụ chính trị; sự trƣởng thành của

CB, ĐV và nhân dân; các tổ chức trong sạch vững mạnh. Ở tầm quốc gia,

hiệu quả công tác tƣ tƣởng là chính trị ổn định; kinh tế, xã hội, văn hóa phát

4

triển, quốc phòng, an ninh tăng cƣờng; uy tín quốc tế nâng cao.

Tác giả Ngô Huy Tiếp (2011), Những vấn đề lý luận về công tác tư

tưởng của Đảng hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả trình

bày có hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về công tác tƣ tƣởng của

Đảng giai đoạn hiện nay, bao gồm: Công tác tƣ tƣởng của Đảng Cộng sản

Việt Nam; lý luận và công tác lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam; công

tác tuyên truyền, công tác cổ động của Đảng; giáo dục, rèn luyện đạo đức

cách mạng cho CB, ĐV; công cuộc đấu tranh tƣ tƣởng ở nƣớc ta hiện nay.

Nhóm tác giả Phạm Quang Định, Phạm Bá Toàn, Nguyễn Đức Hùng

(2007), Tăng cường giáo dục, rèn luyện chính trị tư tưởng, đạo đức cách

mạng, nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn cho cán bộ đảng viên trong tình

hình mới, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội. Công trình tổng hợp những bài

viết và bài nói chuyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục, rèn luyện, quản

lý và sử dụng cán bộ, đảng viên; tổng hợp những bài viết và bài phát biểu của

các đồng chí lãnh đạo và quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ

Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng

viên; đồng thời, tác phẩm còn nêu lên một số vấn đề về tăng cƣờng giáo dục,

rèn luyện chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức và nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn

cho cán bộ, đảng viên trong giai đoạn hiện nay.

Tác giả Phạm Huy Kỳ với bài viết Nâng cao tính thuyết phục của công

tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay, trên Tạp chí Tuyên giáo số tháng

10/2012. Bài viết đã xác định các tiêu chí đánh giá cũng nhƣ yêu cầu đặt ra về

tính thuyết phục của công tác tƣ tƣởng trong điều kiện mới ở nƣớc ta hiện nay

nhƣ sau: quan hệ giữa nội dung, hình thức, phƣơng pháp, phƣơng tiện với đối

tƣợng công tác tƣ tƣởng; quan hệ giữa chủ thể với đối tƣợng của công tác tƣ

tƣởng; quan hệ giữa đối tƣợng với chủ thể và nội dung công tác tƣ tƣởng.

Tác giả Lƣu Đình Trang với bài viết Ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy