Chuyên Đề Một Số Vấn Đề Cơ Bản Về Tài Trợ Xuất Nhập Khẩu Của Ngân Hàng Thương Mại.pdf

Mục lục

Chương I: Một số vấn đề cơ bản về tín dụng xuất nhập khẩu của ngân hàng

thương mại.

1.1.. Một số vấn đề cơ bản về hoạt động xuất nhập khẩu trong nền kinh tế

1.1.1. Sự cần thiết của hoạt động xuất nhập khẩu.

1.1.2. Nhu cầu tài trợ xuất nhập khẩu

1.1.3. Các nguồn tài trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu.

1.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hoạt động xuất nhập khẩu.

1.2.1. Khái niệm, vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hoạt động xuất nhập

khẩu .

1.2.1.1. Khái niệm.

1.2.1.2. Vai trò.

1.2.2. Các hình thức tín dụng xuất nhập khẩu của ngân hàng thương mại.

1.3. Các yếu tố ảnh hưỡng tới hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu của

NHTM ở Việt Nam.

Chương II : Thực trạng hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại NHNT

Hà Nội .

2.1. Khái quát về NHNT Hà Nội .

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của NHNT Hà Nội .

2.1.2. Cơ cấu tổ chức của NHNT Hà Nội .

2.1.3. Tình hình 1 số hoạt động kinh doanh chính của NHNT Hà Nội .

2.1.3.1. Về huy động vốn.

2.1.3.2. Về cho vay.

2.1.3.3. Về hoạt động kinh doanh ngoại tệ.

2.2. Thực trạng hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu tại NHNT Hà Nội .

2.3. Đánh giá hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu nhập khẩu tại Ngân hàng

ngoại thương Hà Nội

2.3.1 Những mặt đạt được

2.3.2 Những tồn tại và nguyên nhân

Lª TuÊn Anh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

2

Chương III: Giải pháp và kiến nghị nhằm mở rộng tín dụng xuất nhập khẩu tại

NHNT Hà Nội

3.1 Phương hướng hoạt động và nhiệm vụ công tác năm 2003 của NHNT Hà

Nội

3.2. Giải pháp hoàn thiện hoạt động tín dụng tài trợ XNK tại NHNT Hà Nội

3.2.1. Nhóm giải pháp về quản trị điều hành

3.2.2 Giải pháp về nghiệp vụ tín dụng tài trợ XNK

3.2.3. Chiến lược con người và công nghệ ngân hàng

3.2.4. Chính sách khách hàng

3.3. Kiến nghị

3.3.1 Đối với các cơ quan quản lý vĩ mô

3.3.2. Đối với NHNT Việt Nam

3.3.3. Đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh XNK

Lª TuÊn Anh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

3

CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI TRỢ CHO

XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.

1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU

1.1.1. Sự cần thiết của hoạt động xuất nhập khẩu .

Bất cứ một quốc gia nào muốn phát triển kinh tế không thể chỉ dựa vào

nền sản xuất trong nước mà còn phải quan hệ với các nước bên ngoài. Do có

sự khác nhau về điều kiện tự nhiên như tài nguyên, khí hậu...mà mỗi quốc gia

có thế mạnh trong việc sản xuất một số mặt hàng nhất định.

Để đạt được hiệu quả kinh tế đồng thời đáp ứng được nhu cầu ngày càng

đa dạng ở trong nước, các quốc gia đều mong muốn có được những sản phẩm

chất lượng cao với giá rẻ hơn từ các nước khác đồng thời mở rộng được thị

trường tiêu thụ đối với các sản phẩm thế mạnh của mình. Chính từ mong muốn

đó đã làm nảy sinh hoạt động thương mại quốc tế.

Hoạt động thương mại quốc tế thông qua mối quan hệ rộng rãi vượt ra

ngoài biên giới quốc gia sẽ là cầu nối giữa nền kinh tế trong nước với nền kinh

tế bên ngoài, đồng thời tạo ra động lực thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế ở

mỗi khu vực và trên toàn thế giới.

Thương mại quốc tế được cấu thành bởi hai bộ phận cơ bản xuất khẩu và

nhập khẩu. Do vậy, xác định được vai trò quan trọng cũng như có sự quan tâm

thích đáng đến hoạt động xuất nhập khẩu là nhiệm vụ hàng đầu của hoạt động

thương mại quốc tế.

Đối với Việt Nam, ngoài những đặc điểm nêu trên chúng ta còn có những

nét đặc thù riêng đó là nền kinh tế có xuất phát điểm thấp, cơ sở hạ tầng kĩ

thuật lạc hậu, công nghệ thủ công... đang rất cần được đổi mới, bên cạnh đó

tiềm lực xuất khẩu lại lớn nhưng chưa được khai thác hiệu quả. Tất cả những

điều này cho thấy hoạt động xuất nhập khẩu đối với nước ta càng quan trọng

hơn.

Lª TuÊn Anh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

4

Vai trò của xuất nhập khẩu đối với sự phát triển kinh tế được thể hiện qua

một số khía cạnh cơ bản sau:

￾ Xuất khẩu

- Xuất khẩu đem lại nguồn thu ngoại tệ chủ yếu cho đất nước tạo điều

kiện đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước.

- Xuất khẩu góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát

triển. Thông qua việc đẩy mạnh xuất khẩu, Nhà nước sẽ khuyến khích các

ngành, nghề phát triển bởi họ phần nào có được thị trường tiêu thụ ổn định và

mở rộng hơn. Đồng thời, sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường quốc tế sẽ tạo

cho các nhà sản xuất sự năng động và sáng tạo trong kinh doanh, sự quan tâm

đúng đắn đến việc nâng cao hiệu quả quản lí, đổi mới công nghệ cũng như

nâng cao chất lượng của sản phẩm.

- Xuất khẩu tạo điều kiện cho việc nhập khẩu có thể diễn ra thuận lợi hơn

nhờ nguồn ngoại tệ thu được và mối quan hệ quốc tế mà nó tạo ra.

￾ Nhập khẩu

Song song với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu cũng đóng một vai trò vô

cùng quan trọng trong nền kinh tế. Cụ thể:

- Nhập khẩu tạo ra hàng hoá bổ sung cho hàng hoá thiếu hụt trong nước

và thay thế những sản phẩm trong nước không sản xuất được hay sản xuất với

chi phí cao hơn để đáp ứng nhu cầu sản xuất tiêu dùng nội địa một cách tốt

nhất, từ đó tạo sự ổn định về cung-cầu trong nước và cao hơn là sự ổn định

kinh tế vĩ mô.

- Nhập khẩu có tác động đẩy nhanh quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng kĩ

thuật, đổi mới công nghệ tạo tiền đề thuận lợi cho sản xuất.

- Ngoài ra, nhập khẩu còn có vai trò thúc đẩy xuất khẩu thông qua việc

cung cấp các nguyên vật liệu, máy móc thiết bị đầu vào cho xuất khẩu cũng

như góp phần định hướng sản phẩm, định hướng thị trường cho xuất khẩ

Lª TuÊn Anh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

5

Cuối cùng, một vai trò hết sức quan trọng của cả xuất và nhập khẩu đối

với sự phát triển kinh tế-xã hội đó là tạo công ăn việc làm, cải thiện đời

sống nhân dân và mở rộng hợp tác quốc tế.

1.1.2. Nhu cầu tài trợ xuất nhập khẩu.

Như đã nói trên, trong nền kinh tế mở các doanh nghiệp luôn phải đối đầu

với sự cạnh tranh gay gắt. Họ không chỉ phải cạnh tranh với các nhà sản xuất

trong nước mà còn phải cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài. Để chiến thắng

trong cạnh tranh, ngoài việc cần thiết phải có sự hỗ trợ của Nhà nước như sự

ưu đãi về thuế, sự điều chỉnh tỉ giá hối đoái phù hợp... các doanh nghiệp còn

cần phải có một tiềm lực tài chính mạnh để thực hiện các hoạt động như đổi

mới dây chuyền công nghệ, mua sắm máy móc hiện đại, mua sắm nguyên vật

liệu, cải tiến nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành... Song trên thực tế

do khả năng tài chính có hạn nên hầu hết các doanh nghiệp đều cần có sự hỗ

trợ từ bên ngoài.

Nhu cầu tài trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu nảy sinh từ những đòi hỏi

đó và nó gắn liền với các giai đoạn của hoạt động này.

Do hoạt động thương mại quốc tế hiện nay là rất đa dạng và vì thế cũng

hết sức phức tạp (nó bao gồm nhiều mối quan hệ như: thương mại giữa các

nước phát triển, thương mại giữa các nước đang phát triển, thương mại giữa

các nước phát triển và đang phát triển...) nên để phù hợp với điều kiện Việt

Nam cũng như với đề tài nghiên cứu, ở đây tôi chỉ xin đề cập đến hoạt động

thương mại quốc tế giữa các nước phát triển và đang phát triển.

- Xuất khẩu hàng hoá từ các nước phát triển sang các nước đang phát

triển chủ yếu là hàng hoá tư liệu sản xuất như máy móc thiết bị, kỹ thuật, công

nghệ. Đây là những hàng hoá mà để hoàn thành hoạt động xuất khẩu cần phải

trải qua nhiều giai đoạn khác nhau từ phân tích nhu cầu, kí kết hợp đồng, sản

xuất cung ứng, lắp ráp chạy thử... đến thanh toán tiền hàng. Nhu cầu tài trợ

thường để đáp ứng các chi phí cho quảng cáo, thiết kế mẫu mã, sản xuất và

cung cấp công trình.

Lª TuÊn Anh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

6

- Xuất khẩu hàng hoá từ các nước đang phát triển sang các nước phát

triển chủ yếu là các mặt như nông, lâm, thuỷ hải sản, hàng thô hay mới qua sơ

chế... Và nhu cầu tài trợ thường là để thu mua chế biến xuất khẩu, đáp ứng nhu

cầu vốn tạm thời.

Để có cái nhìn tổng quát về nhu cầu tài trợ nảy sinh trong hoạt động xuất

nhập khẩu ta sẽ xem xét nhu cầu tài trợ của các nhà xuất khẩu và nhập khẩu

hình thành trong cùng một hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá máy móc, thiết

bị kĩ thuật, công nghệ.

￾ Nhu cầu tài trợ cho xuất khẩu

Việc thực hiện hoạt động xuất khẩu hàng hoá máy móc thiết bị thường

kéo dài từ nhiều tháng cho tới vài năm, do đó thông thường nhu cầu tài trợ

thường nảy sinh ở nhiều giai đoạn khác nhau. Cụ thể:

+ Giai đoạn phân tích nhu cầu, thiết kế, tìm kiếm khách hàng, đại diện

tại các hội chợ, đàm phán sơ bộ, lập kế hoạch: Để hoàn thành tốt giai đoạn

này các chuyên gia phải thực hiện các chuyến đi dài ngày và tiến hành nhiều

cuộc đàm phán, phải làm ra hàng mẫu và mô hình để trưng bày, giới thiệu. Sau

đó họ còn phải hoàn tất các tài liệu thiết kế và tính toán chính xác cho đàm

phán hợp đồng. Chi phí cho những hoạt động này không phải nhỏ, đặc biệt với

các cơ sở kinh doanh tiềm lực tài chính còn hạn hẹp.

+ Giai đoạn ký kết hợp đồng: Trong trường hợp nhà xuất khẩu chưa có

uy tín cao ở nước ngoài, đối tác có thể yêu cầu một bảo đảm giao hàng hoặc

bảo đảm hoàn thành công trình. Đảm bảo này sẽ có hiệu lực nếu việc giao

hàng hoặc hoàn thành công trình không đúng như thoả thuận.

Trường hợp khác, nếu nhà xuất khẩu cần tiền đặt cọc mà nhà nhập khẩu

là người nước ngoài đang gặp khó khăn về tài chính, nhà xuất khẩu có thể đề

nghị ngân hàng của mình cung cấp tín dụng tương đương với số tiền đặt cọc và

nhà nhập khẩu có nghĩa vụ chi trả cho khoản tín dụng đó

Lª TuÊn Anh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

7

+ Giai đoạn chuẩn bị sản xuất: Sau khi đã kí hợp đồng, nhà xuất khẩu sẽ

tiến hành chuẩn bị sản xuất. Nhất là việc xây dựng các công trình lớn như, nhà

máy, xí nghiệp... việc này thường đi kèm với chi phí lớn vượt quá mức đặt cọc.

+ Giai đoạn sản xuất: Mặc dù đã có những thoả thuận về việc thanh toán

tiếp theo của người mua, trong thời gian này thường nảy sinh các nhu cầu tài

chính cao về vật tư và chi phí liên quan khác vượt qua các khoản thanh toán

giữa chừng.

+ Giai đoạn cung ứng: Ngay cả trong giai đoạn cung ứng cũng có thể

nảy sinh các chi phí cần được tài trợ như chi phí vận tải, bảo hiểm... tuỳ theo

điều kiện cung ứng.

+ Giai đoạn lắp ráp, chạy thử, bàn giao công trình: Sau khi hàng hoá

được giao tới địa điểm qui định, nhà xuất khẩu còn cần chi phí cho lắp ráp

chạy thử cho tới khi được người mua thu nhận và chấp nhận thanh toán.

+ Giai đoạn bảo hành: Trong giai đoạn này người mua có quyền yêu cầu

được bảo hành ở ngân hàng của nhà xuất khẩu trước khi thanh toán.

+Giai đoạn thanh toán: Hiện nay, để việc cung cấp hàng hoá xuất khẩu

được thuận lợi người xuất khẩu thường phải dành cho người mua một ưu đãi

thanh toán trong nhiều năm mà người xuất khẩu và ngân hàng của họ có thể

chấp nhận được. Trong thời gian chờ được thanh toán nhà xuất khẩu thường có

nhu cầu được tài trợ để đảm bảo vốn cho quá trình tái sản xuất tiếp theo.

￾ Nhu cầu tài trợ nhập khẩu

Với hoạt động nhập khẩu, nếu như nhà xuất khẩu có nhu cầu tài trợ để

đẩy mạnh hoạt động bán hàng thì các nhà nhập khẩu cũng nảy sinh nhu cầu tài

trợ để mua hàng khi khả năng tài chính không đáp ứng được. Vì vậy về phía

nhà nhập khẩu cũng hình thành nhu cầu tài trợ trên nhiều mặt