Chương trình giáo dục chuyên biệt dành cho trẻ khiếm thính ở cấp tiểu học

Nghien cu*u •Khoa hoc Gido due

GHl/ON G TRIN H GIAO DU C CHUYE N BIET

DAN H CHO TRE KHIE M THIN H Of CA P TIE U HOC

• TS. LE VAN TAC

Vien Khoa hpc Giao due Viet Nam

Gia o due (GD) chuyen biet danh cho TKT

(TKT) b Viet Nam da co td nam 1886 gan

vdi ten cd sd day tre khuyet tat dau tien d nude

ta - Trung tarn day tre died Thuan An, Lai Thieu,

Binh Duong. Den nay, ca nUdc da cd tren 70 cd

sd vdi hdn 7 nghin TKT trong tdng so hon 10

nghin tre khuyet tat tai tren 100 cd sd. Trong qua

trinh phat trien GD TKT, chUCng trinh GD cho ddi

tupng tre nay luon la van de cd nhieu y kien khac

nhau. Van de dat ra la: chuong trinh GD cho TKT

can dupe xay dung the nao de tre cd the phat

trien tdi da kha nang, tiem nang cua ban than

trong viec chiem ITnh tri thdc va sdm dUdc doc

lap va hda nhap cong ddng nhd nhdng tre khong

khiem thinh? ChUdng trinh the nao de TKT cd

the ra hoc hda nhap tai bat cd thdi diem nao?

A. Xay dung chuong trinh GD chuyen

biet danh cho TKT

De xay dung chuong trinh GD chuyen biet

cho TKT thdng nhat sd dung trong toan qudc, it

nhat can dda tren cac cO sd sau day: 1) Dac

diem phat trien cCia tre; 2) ThUc trang chudng

trinh GD TKT d hdn 70 co sd GD chuyen biet; 3)

Kinh nghiem cua mot sd nddc tren the gidi; 4)

Chddng trinh GD phd thong tieu hoc hien hanh.

1. Dac diem phat trien cua TKT

TKT cap tieu hoc cd nhdng dac diem phat

trien rieng. Nhdng dac diem nay dddc the hien d

cac ITnh vdc phat trien nhd sau:

1.1.Ve giao tiep. TKT cung cd nhu cau ve

giao tiep nhd moi tre khac. Tuy nhien, do han

che sdc nghe va tuy thuoc vao mdi trddng gia

dinh, qua trinh GD ma cac em se thien ve sd

dung mpt trong nhCrng phddng tien giao tiep

chinh sau day: 1) Ngdn ngd ndi; 2) Ngdn ngd ki

hieu hay 3) Giao tiep tdng hpp. Viec sd dung

tieng ndi nhd mpt phdOng tien dien dat thong tin

d TKT cd rat nhieu han che do ldi ve phat am, ve

gipng, doi khi ngddi nghe khong hieu ddpc ndi

dung thong tin ma cac em mudn diln dat.

Ngoai tieng ndi, TKT cd the dung chd viet

de truyen dat thong tin cho ngddi khac, cho du

con viet sai ngd phap va mac nhieu ldi chinh ta,

nhdng cac em vln cd the dien dat dddc y tddng

ciia minh de ngddi khac cd the hieu ddpc nhdng

ndi dung co ban. TKT con mpt phddng tien cd

the thay cho chd viet trong giao tiep trdc tiep la

chd cai ngdn tay - he thdng chd cai dddc bieu thi

bang tay, trong dd moi chd cai ddpc bieu thi

bang mpt dpng tac nhat dinh cua cac ngdn tay

cd the thay the cho chd viet trong hpc tap va

giao tiep.

Ddi vdi nhdng hpc sinh mat thinh Idc d mdc

dp nang va sau, tieng ndi khd cd the td hinh

thanh va phat trien. Nhdng trddng hpp nay, cac

em hay dung phddng tien giao tiep khac dd la

ngdn ngd ki hieu, cd chi dieu bp de bieu dat

thdng tin. Ngon ngd ki hieu la mpt phddng tien

giao tiep chinh cCia cpng ddng ngddi khiem

thinh. Nd cd the thay the Idi ndi, ddpc cam thu

bang thj giac va dupe diln ta bang he thdng cac

ki hieu tay ket hdp vdi net mat, hinh mieng va

dieu bp. Ngdn ngd ki hieu cd each sd dung rieng,

khong gidng nhd ngon ngd ndi. Dung ngdn ngd

ki hieu, ngddi khiem thinh cd the dien ta kha day

du va chinh xac nhdng sd vat hien tddng diin ra

xung quanh. Od la dang ngdn ngd cd the thay

the cho ngon ngd ndi trong giao tiep.

1.2. Ve tri giac. 6 TKT, thj giac cd xu the

darn nhan nhdng chdc nang thay the cho thinh

giac. Kha n3ng quan sat sdvat, hien tddng bang

thj giac kha nhanh nhay, chinh xac va chi tiet.

Khi quan sat TKT thddng chu y va nam bat ddpc

nhdng dac diem ndi bat cua hien tddng, sd vat,

nhdng khong theo mpt trinh td nhat djnh va gap

khd khan khi phai tim ra nhdng dac diem chung

gida chung. TKT khd cd the hieu va nhan thdc

dupe suvat, hien tupng, cho du ddn gian, cu the

neu cac em khdng nhin thay tan mat. Kha nang

"hpc bang mat" la mpt dac diem cd ban giao vien

can dac biet chu y.

1.3. Ve tri nhd. Tre cd the manh ve tri nhd

hinh anh, hanh dpng. Tre thudng lay cd chi tu

nhien va ki hieu ngon ngd lam "diem tua" de nhd.

KHGD sd 54, thdng 3-2010 25